Bồi dưỡng văn hóa nhà trường

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÁI BÌNH
PHÒNG GIÁO DỤC TIỂU HỌC
Văn hoá nhà trường

Trần Tuấn Anh
Phó trưởng phòng Giáo dục Tiểu học

Thái Bình, năm 2012
MỤC TIÊU
Văn hoá
Văn hoá tổ chức


VHNT liên quan đến toàn bộ đời sống vật chất, tinh thần của một nhà trường. Nó biêu hiện trước hết trong trong tầm nhìn, sứ mạng, mục tiêu, triết lý, các giá trị, phong cách lãnh đạo, quản lý…, bầu không khí tâm lý. Thể hiện thành một hệ thống các chuẩn mực, các giá trị, niềm tin, quy tắc ứng xử được xem là tốt đẹp và được mỗi người trong nhà trường chấp nhận.

VHNT là một tập hợp các chuẩn mực, các giá trị, niềm tin và hành vi ứng xử … đặc trưng của một trường học tạo nên sự khác biệt với các tổ chức khác.
Khái niệm: văn hoá nhà trường
NHÀ TRƯỜNG
KẾT TINH (VHNT)
CÁC
TRIẾT
LÝ
VÀ
CÁC
GIÁ
TRỊ
QUAN HỆ VỚI:

- CÔNG VIỆC
- BẢN THÂN
- NGƯỜI KHÁC
CÁC
QUY
ĐỊNH
VÀ
CHÍNH
SÁCH
TRANG TRÍ
BÀI TRÍ
TRANG PHỤC
LO GO
KHẨU HIỆU
…
TRẢI NGHIỆM, TƯƠNG TÁC
HÌNH THÀNH THÓI QUEN
XUẤT HIỆN CÁC NHU CẦU
HÀNH VI TỰ GIÁC
PHONG CÁCH – VĂN HÓA NHÀ TRƯỜNG
Các yếu tố cấu thành văn hoá nhà trường
Văn hoá nhà trường: Mô hình tảng băng
Văn hoá nhà trường giống như tảng băng có phần nổi, phần chìm?
Phần nổi
Phần chìm
Tầm nhìn, chính sách, mục đích, mục tiêu
Khung cảnh, cách bài trí lớp học
Logo, khẩu hiệu, bảng hiệu, biểu tượng
Đồng phục, Các nghi thức, nghi lễ
Các hoạt động văn hoá, học tập của trường…
…?
Nhu cầu, cảm xúc, mong muốn cá nhân
Quyền lực và cách thức ảnh hưởng
Thương hiệu
Các giá trị
Các giả định ngầm
…?
Văn hoá nhà trường tích cực, lành mạnh
Nuôi dưỡng bầu không khí cởi mở, dân chủ;
Mỗi cán bộ giáo viên đều hiểu rõ trách nhiệm, tích cực tham gia vào việc ra các quyết định dạy và học;
Coi trọng con người, cổ vũ sự nổ lực hoàn thành công việc và công nhận sự thành công của mỗi người;
Sáng tạo và đổi mới; Nhà trường có những chuẩn mực để luôn luôn cải tiến, vươn tới;
Khuyến khích giáo viên cải tiến phương pháp nâng cao chất lượng dạy và học;
Khuyến khích đối thoại và hợp tác, làm việc nhóm;
Chia sẻ kinh nghiệm và trao đổi chuyên môn;
Chia sẻ quyền lực, trao quyền, khuyến khích tính tự chịu trách nhiệm; Chia sẻ tầm nhìn
Nhà trường thể hiện sự quan tâm, quan hệ hợp tác chặt chẽ, lôi kéo cộng đồng cùng tham gia giải quyết những vấn đề của GD.
Biểu hiện tiêu cực,
không lành mạnh (phi/thiếu văn hoá)
Sự buộc tội, đổ lỗi cho nhau;
Sự kiểm soát quá chặt chẽ đánh mất quyền tự do và tự chủ của cá nhân;
Quan liêu, nguyên tắc một cách máy móc;
Trách mắng học sinh vì các em không có sự tiến bộ;
Thiếu sự động viên khuyến khích;
Thiếu sự cởi mở, thiếu sự tin cậy;
Thiếu sự hợp tác, thiếu sự chia sẻ học hỏi lẫn nhau;
Mẫu thuẫn xung đột nội bộ không được giải quyết kịp thời.
Vai trò của hiệu trưởng trong lãnh đạo
phát triển VHNT
Hiệu trưởng có vai trò quyết định/chi phối sự phát triển VHNT :
- Triết lý giáo dục của HT ảnh hưởng đến VHNT
- HT có vai trò quyết định trong việc hình thành các chuẩn mực, niềm tin
- Sự quan tâm, chú ý của HT đến cái gì…sẽ ảnh hưởng chi phối VHNT
- HT xác định, tạo lập hệ thống giá trị cốt lõi của trường
- HT xác định các đặc trưng và chia sẻ tầm nhìn
Hiệu trưởng có ảnh hưởng như thế nào đến VHNT?
Vai trò của hiệu trưởng trong lãnh đạo
phát triển VHNT (2)
Những cách ảnh hưởng của HT đến VHNT :
- HT phải là người lãnh đạo gương mẫu (tấm gương cho GV, NV, HS);
- HT hình thành VHNT thông qua hàng trăm hoạt động tương tác hàng ngày với CB, GV, HS, PH và cộng đồng
- HT chú ý đến nhu cầu của CB, GV và nhu cầu của HS
- Cách phản ứng của HT đối với những biến động trong nhà trường;
- HT xác lập cơ chế đánh giá, thi đua khen thưởng (đúng người, đúng việc);
- Phong cách lãnh đạo dân chủ, tăng cường đối thoại, cùng tham gia, phân công trách nhiệm rõ ràng,
- Khả năng biết lắng nghe của HT nuôi dưỡng bầu không khí tâm lý cởi mở, tin cậy, tôn trọng lẫn nhau ở nơi làm việc
- HT xác định các tiêu chuẩn chọn lựa và sa thải GV, NV
- HT xác định các đặc trưng và chia sẻ tầm nhìn


Hiệu trưởng có ảnh hưởng như thế nào đến VHNT?
Vai trò của hiệu trưởng trong lãnh đạo
phát triển VHNT (3)
Những cách HT nuôi dưỡng, vun trồng VHNT :
- Chia sẻ tầm nhìn, sứ mệnh của trường với CB/GV
- Giữ vai trò dẫn dắt (bằng các định hướng, mục tiêu), thể hiện uy tín;
- Khuyến khích và tích cực ủng hộ sự đổi mới để GV phát triển tối đa khả năng của họ;
- Coi trọng việc đào tào, bồi dưỡng chuyên môn để không ngừng phát triển đội ngũ;
- Khuyến khích GV tích cực hợp tác với đồng nghiệp trong và ngoài trường;
- Tạo điều kiện để mỗi HS đều có cơ hội thể hiện khả năng/ năng lực;
- Thúc đẩy sự đối thoại, trao đổi chuyên môn và chia sẻ kinh nghiệm;
- Tạo dựng bầu không khí cởi mở, dân chủ và nhân văn;
- Khuyến khích tinh thần hợp tác và kỹ năng làm việc nhóm.
Hiệu trưởng nuôi dưỡng VHNT bằng cách nào ?
Xây dựng các quy tắc ứng xử
với mọi người
Tôn trọng người khác

Tôn trọng lời hứa/sự cam kết

Trung thực

Tránh cách nói mỉa mai, làm thương tổn người khác

Luôn tìm ưu điểm ở người khác

- Đặt vị trí mình vào vị trí người khác để đối xử
Xây dựng các quy tắc ứng xử
với môi trường
Bảo vệ sức khỏe

Giữ gìn vệ sinh trường, lớp

Bảo vệ môi trường sống

- Tiết kiệm năng lượng
Những đặc điểm của một nhà trường thành công
Dạy học hướng vào học sinh, lấy học sinh làm trung tâm:
Chương trình học đảm bảo tính học thuật, tính khoa học;
Phương pháp giảng dạy tích cực hoá người học, kích thích tự học;
Khuyến khích trao đổi chia sẻ kinh nghiệm;
Thúc đẩy, cổ vũ tinh thần hợp tác, kỹ năng làm việc nhóm;
Đẩy mạnh bồi dưỡng, phát triển chuyên môn cho đội ngũ giáo viên;
Chia sẻ vai trò lãnh đạo (hiệu trưởng và các giáo viên phải cùng làm việc, cùng hoạt động với tinh thần hợp tác và cộng tác);
Nuôi dưỡng năng lực giải quyết vấn đề một cách sáng tạo;
Xây dựng mối quan hệ thân thiện, hỗ trợ, gần gũi với cộng đồng
Cách thức phát triển văn hoá nhà trường lành mạnh/tích cực (1)
Xây dựng bầu không khí dân chủ: cởi mở, hợp tác, cùng chia sẻ hỗ trợ lẫn nhau;

2. Xây dựng cơ chế giám sát, đánh giá, khen thưởng hợp lý thúc đẩy mọi người nỗ lực làm việc;

3. Mỗi CBQL, GV, NV trong trường đều có bản mô tả công việc, rõ trách nhiệm, quyền hạn và nghĩa vụ;

4. HT tăng cường dự giờ, trao đổi chuyên môn với GV đứng lớp về cách dạy và học;

5. Làm cho HS biết là chúng được yêu thương, được quan tâm chăm sóc;

6. Đảm bảo HS có một tương lai xứng đáng với sự đầu tư của cha mẹ chúng;
Cách thức phát triển văn hoá nhà trường lành mạnh/tích cực (2)
7. HT chia sẻ quyền lực, mạnh dạn trao quyền cho GV (đề cao vai trò lãnh đạo hoạt động dạy và học của GV).

8. HT thể hiện sự nhiệt tâm, trách nhiệm và đầy tình yêu thương học trò.

9. HT thường xuyên có mặt trong trường và tham dự những sinh hoạt của HS nhiều như có thể.

10. HT thường xuyên trau dồi kỹ năng giao tiếp, biết lắng nghe .

11. Khuyến khích PH tham gia vào các hoạt động GD của trường và làm cho PH hiểu rõ vai trò của họ.

12. HT luôn suy nghĩ để học hỏi, để đổi mới và nâng cao uy tín của mình trong nhà trường. .
Chúc các anh/chị, các bạn hạnh phúc, thành công!
Xin chân thành cảm ơn !