Bộ đề cảm thụ văn học lớp 5

C¶m thô v¨n häc líp 5
Bài 1:
“Nòi tre đâu chịu mọc cong
Chưa lên đã nhọn như trông là thường
Lưng trần phơi nắng phơi sương
Có manh áo cộc tre nhường cho con”
( Tre Việt Nam - Nguyễn Duy)
Đoạn thơ trên tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả cây tre? Trong đoạn thơ trên , hình ảnh nào em cho là đẹp nhất ? Vì sao ?
Bµi lµm:
B»ng biÖn ph¸p nh©n ho¸, nhµ th¬ NguyÔn Duy ®· béc lé ®­îc phÈm chÊt cao ®Ñp cña c©y tre ViÖt nam.Th«ng qua ®ã, t¸c gi¶ muèn béc lé phÈm chÊt cao quý cña con ng­êi ViÖt nam. H×nh ¶nh ®ã gîi cho ta thÊy sù kiªu h·nh, hiªn ngang, ngay th¼ng, kiªn c­êng, bÊt khuÊt, tr­íc mäi nguy nan cña d©n téc ViÖt Nam:
“Nòi tre đâu chịu mọc cong
Chưa lên đã nhọn như trông là thường”
Cao ®Ñp vµ tù hµo h¬n ®ã lµ sù d·i dÇu, chÞu ®ùng mäi khã kh¨n gian khæ trong cuéc sèng, biÕt yªu th­¬ng nh­êng nhÞn, che chë ®ïm bäc cho con cña c©y tre :
“Lưng trần phơi nắng phơi sương
Có manh áo cộc tre nhường cho con”
Qua ®ã, t¸c gi¶ muèn béc lé phÈm chÊt cao quý, truyÒn thèng ®¸ng tù hµo cña con ng­êi ViÖt Nam ®ã lµ truyÒn thèng yªu n­íc th­¬ng nßi cña d©n téc ViÖt Nam.


Bài 2:
“Đây con sông như dòng sữa mẹ
Nước về xanh ruộng lóa , vườn cây
Và ăm ắp như lòng người mẹ
Chở tình thương trang trải đêm ngày”
( Vàm Cỏ Đông – Hoàng Vũ )
Đọc đoạn thơ trên , em cảm nhận được vẻ đẹp đáng quý của dòng sông quê hương như thế nào ?
Bµi lµm:
B»ng biÖn ph¸p so s¸nh, t¸c gi¶ Hoµng Vò ®· béc lé ®­îc vÎ ®Ñp ®¸ng quý cña con s«ng quª h­¬ng. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn : Con s«ng ngµy ®ªm hiÒn hoµ, cÇn mÉn ®­a n­íc vµo ®ång ruéng ®Ó t­íi t¾m cho ruéng lóa, v­ên c©y thªm tèt t­¬i nh­ ng­êi mÑ hiÒn mang dßng s÷a nãng ®Õn cho con th¬:
“Đây con sông như dòng sữa mẹ
Nước về xanh ruộng lóa , vườn cây”
Vµ con s«ng còng nh­ lßng ng­êi mÑ, lu«n chan chøa t×nh yªu th­¬ng, lu«n s½n sµng chia sÎ, lo l¾ng cho con, cho tÊt c¶ mäi ng­êi:
“Và ăm ắp như lòng người mẹ
Chở tình thương trang trải đêm ngày”
VÎ ®Ñp Êm ¸p ®ã cµng lµm cho ta cµng thªm yªu quý con s«ng quª h­¬ng.
Bài 3:
“ Cô dạy em tập viết
Gió đưa thoảng hương nhài
Nắng ghé vào cửa lớp
Xem chúng em học bài”
( Cô giáo lớp em - Nguyễn Xuân Sanh)
Em hãy cho biết : Khổ thơ trên đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì nổi bật ? Biện pháp nghệ thuật đó giúp em thấy được điều gì đẹp đẽ ở các bạn học sinh ?
Bµi lµm:
B»ng biÖn ph¸p nh©n ho¸, t¸c gi¶ ®· béc lé ®­îc tinh thÇn häc tËp ch¨m chØ cña c¸c b¹n häc sinh.Sù ham häc cña c¸c b¹n ®· lµm cho n¾ng gièng nh­ nh÷ng ®÷a trÎ tung t¨ng ®ïa vui, ch¹y nh¶y ghÐ qua cöa líp ®Ó xem c¸c b¹n häc bµi: “ Nắng ghé vào cửa lớp
Xem chúng em học bài”
Qua ®ã, t¸c gi¶ muèn ca ngîi tinh th©n hiÕu häc cña c¸c b¹n häc sinh.

Bài 4:
“ Viêt Nam đất nước ta ơi !
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn
Cánh cò bay lả rập rờn ,
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều .”
( Việt Nam thân yêu - Nguyễn Đình Thi )
Đoạn thơ trên , em cảm nhận được những điều gì về đất nước Việt Nam
Bµi lµm:
T¸c gi¶ muèn ca ngîi ®Êt n­íc vµ con ng­êi ViÖt Nam th©n yªu.Bëi lÏ ®Êt n­íc cã nh÷ng c¶nh vËt ®Ñp ®éc ®¸o.H×nh ¶nh “ biÓn lóa mªnh m«ng” gîi cho ta niÒm tù hµo vÒ sù giµu ®Ñp trï phó cña ®Êt n­íc. H×nh ¶nh “Cánh cò bay lả rập rờn” thËt gi¶n dÞ mµ t¹o nªn bøc tranh sinh ®éng vÒ ®Êt n­íc ViÖt Nam.§Êt n­íc cßn mang niÒm tù hµo vµ kiªu h·nh bëi vÎ ®Ñp hïng vÜ cña ®Ønh Tr­êng S¬n cao vêi vîi , sím chiÒu m©y bao phñ.TÊt c¶ vÎ ®Ñp ®éc ®¸o vµ nªn th¬ cña ®Êt n­íc ViÖt Nam ®· ®i vµo c¶m xóc cña t¸c gi¶ mét c¸ch gÇn gòi mµ s©u l¾ng.

Bài 5:
“ Ngôi nhà thuở Bác thiếu thời
Nghiêng nghiêng mái lợp bao đời nắng mưa
ChiÕc gi­êng tre qu¸ ®¬n s¬
Vâng gai ru m¸t nh÷ng tr­a n¾ng hÌ”
( Về thăm nhà Bác - Nguyễn Đức Mậu )
Em hãy cho biết : đoạn thơ giúp ta cảm nhận được điểu gì đẹp đẽ, thân thương.
Bµi lµm:
§o¹n th¬ trªn, t¸c gi¶ ®· cho ta c¶m nhËn ®­îc cuéc sèng gi¶n dÞ, ®¬n s¬ cña B¸c thuë thiÕu thêi.§ã lµ mét cuéc sèng b×nh dÞ nh­ cuéc sèng cña bao ng«i nhµ ë lµng quª B¸c:

“ Ngôi nhà thuở Bác thiếu thời
Nghiêng nghiêng mái lợp bao đời nắng mưa”
Mét cuéc sèng rÊt gÇn gòi, gi¶n dÞ mµ còng rÊt th©n th­¬ng ®ã lµ:
“ ChiÕc gi­êng tre qu¸ ®¬n s¬
Vâng gai ru m¸t nh÷ng tr­a n¾ng hÌ”
Qua ®ã, nhµ th¬ muèn béc lé ®øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c tõ thuë thiÕu thêi. Sèng trong ng«i nhµ ®ã , B¸c ®­îc lín lªn trong t×nh yªu th­¬ng th©n thiÕt cña gia ®×nh, cña bµ con quª B¸c.

Bài 6:
Trong bài thơ Con cò , nhà thơ Chế Lan Viên có viết :
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.
Hai câu thơ trên đã giúp em cảm nhận được những gì về lòng mẹ .
Bµi lµm:
B»ng hai c©u th¬ méc m¹c, ch©n thµnh vµ gi¶n dÞ, t¸c gi¶ gióp em c¶m nhËn ®­îc t×nh mÑ thËt bao la vµ réng lín kh«ng cã g× s¸nh ®­îc.Dï con ®· kh«n lín tr­ëng thµnh, dï con ®· “ ®i hÕt ®êi” nh­ng t×nh th­¬ng cña mÑ ®èi víi con vÉn cßn sèng m·i víi thêi gian.MÑ “vÉn theo con” ®Ó quan t©m lo l¾ng, che chë cho con, tiÕp thªm søc m¹nh cho con ®Ó con ®­¬ng ®Çu víi cuèc sèng.Cã thÓ nãi mÑ lµ tÊt c¶ cña con.

Bài 7:
“ Quê hương là cánh diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước vên sông .”
(Quê hương - Đỗ Trung Quân )
Hãy ghi lại vài dòng cảm nhận của t¸c gi¶ vÒ quª h­¬ng qua đoạn thơ trên .
Bµi lµm:
V× yªu quª h­¬ng tha thiÕt- n¬i ch«n rau c¾t rèn cña m×nh nªn t¸c gi¶ ®· kÕt nªn nh÷ng vÇn th¬ giµu nh¹c ®iÖu, giµu chÊt tr÷ t×nh:
“ Quê hương là cánh diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng”
Qu¶ thËt, nh÷ng h×nh ¶nh rÊt gÇn gòi vµ rÊt th©n th­¬ng ®· g¾n bã vµ in ®Ëm trong t©m hån cña t¸c gi¶ tuæi Êu th¬ trªn quª h­¬ng.§ã lµ h×nh ¶nh “ c¸nh diÒu biÕc” th¶ trªn ®ång. §ã lµ h×nh ¶nh “ Con ®ß nhá”khua n­íc trªn s«ng víi ©m thanh nhÑ nhµng, ªm ®Òm mµ s©u l¾ng.Cã thÓ nãi nh÷ng sù vËt gÇn gòi vµ th©n quen trªn quª h­¬ng ®· trë thµnh nh÷ng kØ niÖm khã quªn trong kÝ øc tuæi th¬ cña t¸c gi¶.Qua ®ã ta c¶m ®­îc t×nh c¶m cña t¸c gi¶ ®èi víi quª h­¬ng v« cïng s©u nÆng.

Bài 8 :
Bão bùng thân bọc lấy thân
Tay ôm , tay níu tre gần nhau thêm .
Thương nhau tre chẳng ở riêng
Lũy thành từ đó mà nên hỡi người .”
( Tre Việt Nam - Nguyễn Duy )
Trong đoạn thơ trên , tác giả đã sử dụng cácg nói gì để ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của tre: sự đùm bọc , đoàn kết? .Cách nói này hay ở chỗ nào ?
Bµi lµm:
B»ng biÖn ph¸p nh©n ho¸, t¸c gi¶ ®· béc lé ®­îc phÈm chÊt cao ®Ñp cña c©y tre ViÖt nam:
“ Bão bùng thân bọc lấy thân
Tay ôm , tay níu tre gần nhau thêm”
PhÈm chÊt ®ã cµng ®­îc béc lé râ nÐt ®ã lµ sù ®oµn kÕt, ®ïm bäc, yªu th­¬ng , che chë, quÊn quýt bªn nhau:
“Thương nhau tre chẳng ở riêng
Lũy thành từ đó mà nên hỡi người .”
Qua ®ã, t¸c gi¶ muèn ca ngîi truyÒn thèng yªu n­íc, th­¬ng nßi cña d©n téc ViÖt Nam.

Bài 9 :
“ .....Lời ru có gió mùa thu
Bàn tay mẹ quạt mẹ đưa gió về
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời .”
( Mẹ - Trần Quốc Minh )
Theo em , hình ảnh nào góp phần nhiều nhấtlàm nên cái hay của đoạn thơ trên ? Vì sao ?
Bµi lµm :
B»ng biÖn ph¸p nh©n ho¸, t¸c gi¶ béc lé t×nh c¶m cña mÑ ®èi víi con thËt lµ s©u nÆng.MÑ lu«n mang ®Õn cho con bao ®iÒu tèt ®Ñp mµ kh«ng ph¶i ai còng lµm ®­îc.MÑ yªu con v« bê bÕn, kh«ng cã t×nh yªu nµo s¸nh nçi, kÓ c¶ sao trêi còng kh«ng s¸nh nçi :
“ .....Lời ru có gió mùa thu
Bàn tay mẹ quạt mẹ đưa gió về
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con”
MÑ lóc nµo còng lo l¾ng vµ yªu th­¬ng con hÕt mùc, lu«n ®em ®Õn cho con niÒm sung s­íng trong giÊc ngñ ngon vµ niÒm vui v« tËn tõ ®¸y lßng mÑ:
“Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời .”
Cã thÓ nãi, mÑ lu«n lµ tÊt c¶ cña ®êi con. Cã mÑ, ®êi con s­íng vui. Cã mÑ ®êi con Êm lßng vµ h¹nh phóc suèt ®êi .

Bài 10 : Trong bài : “Trong lời mẹ hát “ của nhà thơ Trương Nam Hương có đoạn viết :
Thời gian chạy qua tóc mẹ
Một màu trắng đến nôn nao
Lưng mẹ cứ còng dần xuống
Cho con ngày một thêm cao .
Bài thơ có những hình ảnh nào đáng nhớ ? Gợi cho em những suy nghĩ gì ?
Bµi lµm:
§o¹n th¬ cho ta c¶m nhËn ®­îc t×nh th­¬ng cña mÑ kh«ng g× s¸nh nçi.Thêi gian tr«i ®i, tãc mÑ mçi ngµy thªm b¹c, bëi th¸ng n¨m mÑ vÊt v¶, tÇn t¶o, ch¾t chiu ®Ó nu«i con.
“Thời gian chạy qua tóc mẹ
Một màu trắng đến nôn nao”
L­ng mÑ mçi ngµy mét cßng ®i ®Ó cho con ®­îc kh«n lín, chÊp c¸nh bay cao bay xa : “Lưng mẹ cứ còng dần xuống
Cho con ngày một thêm cao”
Cã thÓ nãi, mÑ ®· hi sinh trän ®êi m×nh ®Ó cho con lín kh«n vµ v÷ng b­íc vµo ®êi .

Bài 11 : Cuối bài thơ Tiếng vọng của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều có đoạn
Đêm đêm tôi vừa chợp mắt
Cánh cửa lại rung lên tiếng đập cánh
Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ
Tiếng lăn như đá vỡ trrên ngàn
Theo em, vì sao tác giả lại băn khoăn , day dứt về cái chết của chim sẻ .
Bµi lµm:
Nh÷ng h×nh ¶nh ®Ó l¹i Ên t­îng s©u s¾c trong t©m trÝ em ®ã lµ: TiÕng ®Ëp c¸nh cña con chim sÎ nhá nh­ muèn kªu cøu sù gióp ®ì trong ®ªm b·o tè m­a gi«ng vÒ gÇn s¸ng:
“Đêm đêm tôi vừa chợp mắt
Cánh cửa lại rung lên tiếng đập cánh”
H×nh ¶nh nh÷ng qu¶ trøng trong tæ kh«ng cã chim mÑ Êp ñ sÏ m·i m·i kh«ng bao giê në thµnh chim con ®­îc:
“Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ
Tiếng lăn như đá vỡ trrên ngàn”
TÊt c¶ nh÷ng h×nh ¶nh ®ã ®· lµm nªn “ TiÕng väng” khñng khiÕp trong giÊc ngñ vµ trë thµnh nçi b¨n kho¨n,day døt,©n hËn kh«n ngu«i trong t©m hån t¸c gi¶ v× c¸i chÕt cña chim sÎ.

Bài 12 :
Về thăm nhà Bác ,làng Sen
Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng
Có con bướm trắng lượn vòng
Có chùm ổi chín vàng ong sắc trời .
( Nguyễn Đức Mậu )
Trong đoạn thơ trên , em hiểu nghĩ cụm từ “ Thắp lên lửa hồng “ như thế nào ?.Hình ảnh nhà Bác Hồ được tả có gì đặc biệt ?
Bµi lµm:
Nhµ th¬ ®· ®em ®Õn nh÷ng h×nh ¶nh ®Ñp trong khu v­ên nhµ B¸c thËt lµ sinh ®éng. §ã lµ “Hµng r©m bôt th¾p lªn löa hång”.ë ®©y , t¸c gi¶ muèn chØ s¾c ®á cña hoa r©m bôt në ré nh­ ®­îc th¾p löa lªn.§ã lµ “Con b­ím th¾m l­în vßng,chïm æi chÝn vµng ong.Víi c¸ch dïng tõ hay vµ s¸ng t¹o , t¸c gi¶ lµm cho khu v­ên cña B¸c thËt lµ nªn