Bệnh tay chân miệng

BỆNH TAY CHÂN MIỆNG
HAND FOOT MOUTH DISEASE
TS. BS. Đoàn Thị Ngọc Diệp
Bộ môn Nhi - ĐHYD TP HCM
Mục tiêu:
Mô tả triệu chứng lâm sàng và các biến chứng bệnh tay chân miệng
Nêu được tác nhân gây bệnh TCM
Nêu được cách theo dõi diễn tiến bệnh TCM
Nêu các nguyên tắc điều trị, phòng ngừa bệnh TCM

Biểu hiện lâm sàng
Loét miệng, hồng ban bóng nước ở bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông
Sốt
<10 tuổi, đặc biệt từ 6 ms ? tuổi tiền học đường
HFMs- bóng nước bàn tay
HFMs- bóng nước bàn chân
HFMs- bóng nước lòng bàn chân
HFMs- bóng nước ở mông
Chẩn đoán phân biệt
Bóng nước do acinobacter
Bóng nước do acinobacter
Tử ban do não mô cầu
Tử ban do não mô cầu
Steven Johnson trên BN thủy đậu
Steven Johnson
Thủy đậu
Steven Johnson trên BN thủy đậu
Steven Johnson
Thủy đậu
Bóng nước do dị ứng
Hồng ban do dị ứng
Hồng ban do dị ứng
Hồng ban do dị ứng
Hồng ban do dị ứng
Phát ban siêu vi
Tuổi thường gặp: 12 - 36 tháng
< 6 tháng: kháng thể mẹ, vệ sinh thực phẩm tốt, không đi nhà trẻ

> 5 tuổi: có kháng thể do tiếp xúc tác nhân gây bệnh
Nguyên nhân

Nhiễm trùng do

Coxackie virus A
(A16, A5,A7,A9,A10, B2, B5)

- Enterovirus 71
Tác nhân gây bệnh
Picornavirus
rhinovirus
enterovirus
cardiovirus
aphthovirus
hepatovirus
Enterovirus gây bệnh ở người
Poliovirus
Coxackie virus A, B
Echovirus
Enterovirus 68-71
Các biểu hiện nặng

Tổn thương hệ TKTƯ
Suy hô hấp - tuần hoàn
Diễn tiến biến chứng hô hấp- tuần hoàn
Nhịp tim nhanh
HA tăng (±)
Thở nhanh
Thở không đều
Rối loạn vân mạch
Phù phổi
XH phổi (±)
Sốc
Tử vong
1-2 giờ
6-8 giờ
12- 24 giờ
Trẻ nào dễ bệnh nặng?
Số lượng hồng ban ít

có liên quan với biến chứng hô hấp- tuần hoàn (p<0,05)

nhưng không có liên quan đến tử vong

(n=538, BV NÑ 1, 2007)
Sốt cao > 39°C có liên quan đến biến chứng thần kinh- hô hấp- tuần hoàn và tử vong (p<0,05)
Nôn ói có liên quan đến biến chứng thần kinh - hô hấp - tuần hòan và tử vong

n=538, Nhi Đồng I, (p<0,05)
Tổn thương hô hấp tuần hoàn
EV
Niêm mạc ruột
Nhiễm virut máu
HFM disease
Phản ứng viêm
Xuất huyết phổi
Phù phổi cấp
Tổn thương hệ TKTU
sốc
Cơ chế bệnh sinh
Tổn thương phế nang lan tỏa bóng tim không to
Xử trí
Chưa có dấu hiệu nặng
Điều trị triệu chứng: hạ sốt, giảm đau, săn sóc tại chỗ
Nâng đỡ
Theo dõi các biến chứng: thần kinh, hô hấp, tim mạch
Xử trí
Có dấu hiệu nặng
Kháng sinh: vì không loại trừ nguyên nhân vi trùng
Điều trị biến chứng:
sốc
suy hô hấp (phù phổi cấp, xuất huyết phổi)

Phòng bệnh

Vệ sinh
Cách ly trẻ bệnh
Chưa có vaccin phòng bệnh