Bai trinh chieu lv hoa huu co

PHùNG THị THUỷ
Chuyên ngành: Hoá hữu cơ
Mã số:60 44 27
LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC
Người hướng dẫn khoa học
PGS.TS. Hoàng Văn Lựu
Vinh - 2012
TáCH Và XáC địNH CấU TRúC MộT Số HợP CHấT Từ Vỏ Và Lá CÂY SắN THUYềN (syzygium resinosum (gagnep) merr.et perry) ở thanh hoá
bộ giáo dục và đào tạo
trường đại học vinh
BỐ CỤC LUẬN VĂN
1. Đặt vấn đề
Ngày nay, ho¸ häc c¸c hîp chÊt thiªn nhiªn bïng næ mét c¸ch m¹nh mÏ, do ®Æc tÝnh th©n thiÖn vµ an toµn.
Vi thế mà c¸c nhà khoa học kh«ng ngừng tìm tßi, nghiªn cứu để tim ra những hoạt chất mới từ nguồn thực vật ®Ó phục vụ cuộc sống của con ng­ời trong c¸c lÜnh vùc nh­: d­îc häc, thùc phÈm, h­¬ng liÖu, mü phÈm...
Ở Việt Nam, c©y s¾n thuyÒn ( Syzygium resinosum) thuéc hä Sim (Myrtaceae) mäc hoang vµ ®­îc trång hÇu hÕt ë c¸c tØnh phÝa b¾c. Theo kinh nghiÖm d©n gian th­êng dùng làm thuốc chữa mét sè bệnh: tiªu ch¶y, lªn da non, ch­a vÕt th­¬ng, chèng nhiÔm khuÈn.
Nh»m gãp phÇn hiÓu biÕt thªm vÒ thµnh phÇn ho¸ häc cña c©y s¾n thuyÒn, tôi chọn đề tài: “T¸ch vµ x¸c ®Þnh cÊu tróc mét sè hîp chÊt tõ vá vµ l¸ c©y s¾n thuyÒn”(Syzygium resinosum (gagnep) Merr. Et Perry) ë Thanh Ho¸, lµ néi dung nghiªn cøu chÝnh cña luËn văn
MỞ ĐẦU
2. Mục đích nghiên cứu
Lấy mẫu vá vµ l¸ cây sắn thuyền.
- Ngâm với dung môi metanol và chiết với các dung môi khác nhau.
- Phân lập các hợp chất bằng phương pháp sắc ký cột và sắc ký lớp
mỏng.
- Làm sạch các chất bằng phương pháp rửa và kết tinh phân đoạn.
- Xác định cấu trúc của các hợp chất bằng các phương pháp phổ cộng
hưởng từ hạt nhân một chiều (1H - NMR, 13C - NMR, DEPT, HMBC,HSQC).
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
 Thu thập, xử lí nguyên liệu là vá vµ l¸ cây s¾n thuyÒn
 Mẫu lấy tại huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa vào tháng 10 năm 2010
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN
1.1. Chi Syzygium
 Chi Syzygium lµ thùc vËt cã hoa, thuéc hä Sim (Myrtaceae), chi nµy cã kho¶ng 500 loµi
 Phân bố chủ yếu: c¸c vïng hµn ®íi, gÆp phæ biÕn ë c¸c n­íc ch©u ¸, ch©u Phi nh­: Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Ên ®é, Srilanca, Indonesia,...
 Ở Việt Nam, chi này có kho¶ng 57 loài, cây phân bố rải rác ở hầu hết các tỉnh miền núi phía bắc (từ Hà Tĩnh trở ra) vµ mét sè tØnh ë phÝa Nam.
1.2. Mét sè loµi thuéc chi Syzygium
Cây sắn thuyền (Syzyrum resinosum)
C©y ®inh h­¬ng (Syzygium uromaticum)
C©y tr©m l¸ cµ mµ (Syzygium buxifolium)
C©y vèi rõng (Syzygium cumini)
Cây đơn tướng quân (Syzygium formosum var. Ternifolium)
C©y tr©m hoa nhá (Syzygium hancei)
C©y gioi (Syzygium jambos)
C©y ®iÒu ®á (Syzygium malaccense)



1.2.4. C©y s¾n thuyÒn
Tên tiếng Việt: cßn gäi lµ xµm thuyÒn
Tªn khoa häc: Syzygium resinosum (Gagnep) Merr. et Perry.
Đặc điểm thực vật
Cây s¾n thuyÒn cã th©n th¼ng ®øng, hinh trô, cao tíi 15 m. Cµnh nhá gÇy, dµi, lóc ®Çu dÑt sau hinh trô, mµu n©u nh¹t, nhan nheo. L¸ mäc sum suª, phiÕn l¸ h×nh m¸c thu«n nhän ë gèc, nhän tï ë ®Ønh, dµi 6–9cm, réng 20-45nm. Côm hoa mäc ë kÎ l¸, dµi 2-3 cm, tËn cïng bëi 3 b«ng hoa kh«ng cã cuèng. Nô hoa h×nh lª, dµi 3-4 mm, réng 2-3mm [9] [10] [11]. Hoa cã mµu tr¾ng mäc thµnh tõng chïm vµ cho vµo 2 vô vµo th¸ng 2 vµ th¸ng 5. RÔ h×nh ch©n kiÒng cã 3 rÔ to bß trªn mÆt ®Êt vµ ®­îc phñ b»ng mét líp bét mµu tr¾ng.
 Hiện nay ở Việt Nam cũng như trên thế giới ®· cã nhiÒu c«ng công trình nghiªn cøu vÒ thµnh phÇn ho¸ häc cña c©y s¾n thuyÒn. L¸ chøa tinh dÇu, chÊt nhùa, chÊt nhÇy, tannin. Ngoµi ra cßn cã c¸c acid oleanoic, betulinic, asiatic [9]. Qña chøa c¸c hîp chÊt phenol, c¸c glicosid, petunidin vµ malvidin. Trong hoa cã kaempferol vµ c¸c hîp chÊt tritªcpn [11]. Tõ rÔ còng ph©n lËp ®­îc acid oleanoic, betulinic, asiatic vµ kaempferol,…
Một sè hinh ¶nh vÒ c©y s¾n thuyÒn (Syzygium)
CHƯƠNG 2. THỰC NGHIỆM
2.1. Nguyên liệu, hóa chất và thiết bị
Nguyªn liÖu: vá vµ l¸ c©y s¾n thuyÒn.
Ho¸ chÊt : Axit sunfuric,etylaxetat,axeton,metanol, butanol, hexan, clorofom, n­íc cÊt, silicagel, Ièt, c¸c dung m«i ®o phæ.
ThiÕt bÞ: - Cột sắc ký thường (chiều dài 1,4 m; đường kính 4,5 cm).
- Cột sắc ký thường (chiều dài 0,5 m; đường kính 2 cm).
- Bộ chưng cất thường.
- Các thiết bị đo phổ
- Các vật dụng cần thiết khác

2.2 T¸ch vµ x¸c ®Þnh cÊu tróc các chất (Hình 2.1, 2.2, 2.3)
Bảng 2.1. Số liệu của quá trình chạy cột cao vá sắn thuyền
T?i phân do?n khoảng 88- 90 tuong ?ng v?i h? dung môi 90 : 10 xu?t hi?n m?t
ch?t r?n d?ng tinh th? m�u vàng đậm. Chất này được rửa nhiều lần với hexan,
axeton rồi kết tinh nhiều lần trong metanol thu được một chất sạch dạng tinh
thể hình kim màu vàng ký hi?u l� chất TD 31.

M?U KHễ
(2kg)
CAO
METANOL
Hợp chất A (TD 31) 4,2g
Cao n-hexan
17g
Cao clorofom
43g
Cao
ETYLAXETAT
67g
Cặn
Hệ dung môi
90:10
Ngâm trong metanol 20 ngày
Lọc dịch chiết và thu hồi dung môi
Phân tán vào nước
Chiét với các dung môi
Chưng cất thu hồi dung môi
n-hexan
clorofom
etylaxetat
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
3.1. Thành phần hóa học cặn chiết cao etyl axetat vµ cao clorofom tõ vỏ vµ l¸ cây s¾n thuyÒn.
Cặn chiết cao etyl axetat được tinh chế bằng cách sử dụng phương pháp sắc ký cột trên silica gel và kết tinh nhiều lần với các hệ dung môi thích hợp đã phân lập được 1 chất ký hiệu là (TD31).
Cặn chiết cao clorofom được tinh chế bằng cách sử dụng phương pháp sắc ký cột trên silica gel và kết tinh nhiều lần với các hệ dung môi thích hợp đã phân lập được 1 chất ký hiệu là (TD1).
3.1.2. Chất (TD31): 5-hydroxy-2-(3’-hydroxy-4’-methoxyphenyl)-7-[2’’,3’’,4’’-trihydroxy-6-[(2’’’,3’’’,4’’’-trihydroxy-6-methyloxan-2-yl]oxan-2-yl] oxy-2,3-®ihdrochromen-4-one.
Công thức phân tử của chất (TD31) được xác định là C 28H34O15 nhờ vào sự phân tích các số liệu phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1H-NMR, 13C-NMR và DEPT.
Hi`nh 3.2. Phụ? 1H-NMR cu?a chõ?t (TD31) (DMSO, 500 MHz)
tín hiệu của 3 proton bị che lấp (?H 6,9 ; 6,93 ; 6;94)
2 tín hiệu doublet củơ 1 vòng thơm (?H 6,14 ; 6,12)
Tín hiệu proton của một nhóm metin mang oxi (?H 5,5)
Tín hiệu 2 proton anome tại ?H 4,94 và 4,53 (tín hiệu bị che lấp)
3 H của 1 nhóm metin tại ?H 1,08
Tín hiệu 3 proton của nhóm metoxy ?H 3,77
Hình 3.2. Phổ gi·n 1H-NMR của chất (TD31) (DMSO, 500 MHz)

3H của nhóm metoxy
3 H của 1 nhóm CH
Hình 3.2. Phổ gi·n 1H-NMR của chất (TD31) (DMSO, 500 MHz)

3H bị che lấp của vòng thơm
2 tín hiệu doublet của vòng thơm
Tín hiệu proton của một nhóm metin
Phổ 1H-NMR của nó cho thấy 2 tín hiệu doublet cña mét vßng th¬m ở [δH 6,14 vµ 6,12(J=2,0Hz)] vµ tÝn hiÖu cña 3 proton bÞ che lÊp cña mét vßng th¬m[δH 6,90 ; 6,94 vµ 6,95].
Trªn phæ cßn xuÊt hiÖn tÝn hiÖu proton cña mét nhãm metin mang oxy t¹i δH 5,50 (1H,dd, J=3,0 Hz, 12,5 Hz) tÝn hiÖu cña 2 proton anome t¹i δH 4,97 (1H, d, J=7,5Hz) vµ δH 4,53 (tÝn hiÖu bÞ che lÊp) cho thÊy sù cã mÆt cña 2 ®­êng monosacarit.
Phæ còng x¸c nhËn ®­îc tÝn hiÖu proton cña 1 nhãm metoxy t¹i δH 3,77(3H, s), 1 nhãm metyl t¹i δH 1,08 (3H, d, J=6,0 Hz) cïng víi c¸c tÝn hiÖu proton thuéc vïng ®­êng.
Hình 3.4. Phổ 13C-NMR của chất (TD31) (DMSO, 125 MHz)
Hình 3.4. Phổ gi·n 13C-NMR của chất (TD31) (DMSO, 125 MHz)

C4
Cacbon bậc 3(C3` và C4`)
2 Cacbon bậc 3(C5 và C7)
1C bậc 4 C1`
3C vòng thơm C2`; C5`; C6`
Hình 3.4. Phổ gi·n 13C-NMR của chất (TD31) (DMSO, 125 MHz)

2Cvòng thơm C6và C8
2 C anome C1`` và C1```
8C thuộc vùng đuờng
1C nhóm metylen mang oxi C6"
1C metoxy
Phổ 13C-NMR xuất hiện tín hiệu cacbon cacbonyl tại ?C 196,78 (C-4), tín hiệu của 1 nhóm metylen tại ?C 41,94 (C-3) cùng với 1 nhóm metin mang oxy ở ?C 78,33 (C-2), điều này cho dự đoán hợp chất TD31 có dạng khung flavanon. Phổ cũng xác nhận sự có mặt của 1 vòng benzen thế 1,3,4 trong đó có 2 tín hiệu cacbon bậc 3 mang oxy [?C 146,41(C-3`) và 147,87 (C-4`)], 1 cacbon bậc 4 tại ?C 130,87 (C-1`) và 3 nhóm metin của vòng thơm [?C 114,05 (C-2`), 112,1 (C-5`) và 117,75 (C-6`)]. Các tín hiệu của 2 nhóm metin của vòng thơm tại ?C 96,30 (C-6) và 95,45 (C-8), 3 cacbon bậc 3 mang oxy[?C 162,90 (C-5), 165,05 (C-7) và 162,36 (C-9)] cùng với 1 cacbon bậc 4 khác tại ?C 103,23 (C-10) xác nhận sự có mặt của 1 vòng benzen.



Ngoài ra trên phổ còn xuất hiện tín hiệu của 2 cacbon anome tại ?C 99,44 (C-1``) và 100,49 (C-1```), 8 tín hiệu CH thuộc vùng đường, cùng với 1 tín hiệu của nhóm metyl tại ?C 17,66 (C-6```) xác nhận sự có mặt của 1 đường ?-rhamnopyranose. Bên cạnh đó trên phổ còn có 1 tín hiệu của 1 nhóm metylen mang oxy tại ?C 65,95 (C-6``) kết hợp với các dử kiện phổ 1H- NMR xác nhận sự có mặt của đường ?- glucopyrancose. độ chuyển dịch hoá học của tín hiệu nhóm metylen của đường ?- glucopyrancose cao hơn bình thường cho dự đoán đường ?-rhamnopyranose liên kết với đường ?- glucopyrancose qua liên kết ete tại nhóm metylen này. Ngoài ra phổ cũng xác nhận sự có mặt của nhóm metoxy tại ?C 55,65.
Hình 3.6. Phổ 13C-NMR, DEPT của chất (TD31) (DMSO, 125 MHz)
 Phổ 13C-NMR và phổ DEPT còn cho thấy phân tử có 16 nhóm CH, 2 nhóm CH2 và 2 nhãm CH3. Các số liệu phổ phân tích như trên cho phép dự đoán cấu trúc của (TD31) là hesperindin.
2CH2
16 CH và 2CH3
Hình 3.6. Phổ gi·n 13C-NMR, DEPT của chất (TD31) (DMSO, 125 MHz)
CH; CH2; CH3; C
3.1 Phổ HMBC của hợp chất TD31
C3
C3
Hinh:
Hinh
Hình 3.6. Phổ gi·n HSQC của chất (TD31) (DMSO)
Chất (TD31): 5-hydroxy-2-(3’-hydroxy-4’-methoxyphenyl)-7-[2’’,3’’,4’’-trihydroxy-6-[(2’’’,3’’’,4’’’-trihydroxy-6-methyloxan-2-yl]oxan-2-yl] oxy-2,3-®ihdrochromen-4-one
KẾT LUẬN
Trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu, chúng tôi đã đạt được một số kết quả như sau:

Cặn chiết etyl axetat vỏ cây s¾n thuyÒn (Syzygium) đã được tinh chế bằng sắc ký cột thu được 1 chất sạch: (TD31)
CÆn chiÕt cao clorofom tõ l¸ c©y s¾n thuyÒn (Syzygium) ®· ®­îc tinh chÕ b»ng s¾c kÝ cét thu ®­îc 1 chÊt s¹ch: (TD1)
Bằng c¸c số liệu phổ cộng hưởng từ hạt nh©n 1H, 13C-NMR, 2D-NMR , HMBC, HSQC, kết hợp so s¸nh với tài liệu tham khảo (Nghiªn cøu thµnh phÇn ho¸ häc cña c©y méc kÝ ngò hïng Dendrophtoe pentandra (L.) MIQ., hä chïm göi (Loranthaceae) kÝ sinh trªn c©y Na Annona squamosa.NguyÔn Hoµng ®¹t, NguyÔn C«ng Hµo, NguyÔn Cöu Khoa, Chu ®inh KÝnh, Mai Anh Hïng) ®· x¸c ®Þnh ®­îc:
Cấu trúc của chất (TD31) cã c«ng thøc ph©n tö C28H34O15 gäi lµ hesperidin
Cấu trúc chất còn lại (TD1) là β-sitosterol

LỜI CẢM ƠN
Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn tới:
PGS.TS. Hoàng Văn Lựu - khoa Hoá học - Trường Đại học Vinh, người đã giao đề tài và tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này.
PGS.TS. Chu Đình Kính - Viện Hoá học - Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình ghi phổ và xác định cấu trúc các hợp chất.
TS. Trần Đình Thắng và PGS.TS.NGƯT. Lê Văn Hạc đã có những ý kiến đóng góp quý báu cho luận văn này.
Ths - NCS Nguyễn Văn Thanh đã giúp đỡ tôi trong quá trình làm thực nghiệm.
Nhân dịp này, tôi cũng xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới các thầy giáo, cô giáo khoa Hoá học, khoa Sau đại học - Trường Đại học Vinh; các thầy giáo, cô giáo Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam; các anh chị đồng nghiệp, gia đình và bạn bè đã động viên, giúp đỡ tôi hoàn thành được luận văn này.
TRÂN TRỌNG CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN!