Bài giảng văn 10

Phép liên kết thực hành về phép liên kết

I-Phép liên kết :
* Phép liên kết là cách thức sử dụng phương tiện ngôn ngữ vào việc liên kết câu với câu .
* Phương tiện liên kết là những yếu tố ngôn ngữ có tác dụng liên kết .
*Một số phép liên kết : Phép nối - Phép thế -Phép tỉnh lược .

1- Phép nối :
a- Định nghĩa :
Phép nối là cách sử dụng những từ ngữ chỉ quan hệ và nhiệm vụ chủ yếu của chúng trong câu
là nối ý các câu lại với nhau .
b- Phương tiện :Có 2 nhóm từ ngữ liên kết
* Quan hệ từ : Và,mà , còn, thì, nhưng ,vì ,nên...được dùng để nối câu với câu.
*Từ ngữ chuyển tiếp :
+ Đại từ : Vậy, thế..
+ Những tổ hợp quan hệ với đại từ :Vậy nên ,tuy vậy , bởi thế ,do đó ..


Ví dụ :
Nguyễn Trãi sẽ sống mãi trong trí nhớ và tình cảm của người Việt Nam ta . Và chúng ta còn phải làm cho tên tuổi và sự nghiệp của Nguyễn Trãi rạng rỡ ra ngoài bờ cõi nước ta .( Phạm văn Đồng )
- Đọan văn trên có mấy câu ?
- Có 2 câu
- Tìm các quan hệ từ nối các câu đó ?
- Quan hệ từ :" Và" tạo nên quan hệ bổ sung giữa 2 câu .


Ví dụ :
Một hồi còi khàn khàn vang lên . Tiếp theo là những tiếng bước chân bình bịch ,những tiếng guốc khua rộn rã: phu nhà máy rượu bia chạy vào làm .
- Tìm từ nối các câu trong đọan văn trên ?
- Tiếp theo ( Từ ngữ chuyển tiếp ) .
- Dựa vào từ nối quan hệ ngữ nghĩa các câu là quan hệ gì ?
- Quan hệ thời gian .
2- Phép thế :
*- Định nghĩa :
Phép thế là cách sử dụng những đại từ và những từ ngữ tương tự đại từ có tác dụng thay thế để nối ý của các câu lại với nhau .
3- Phép tỉnh lược:
* -Định nghĩa :
Phép tỉnh lược là cách rút bỏ những từ ngữ có ý nghĩa xác định ở những chỗ có thể rút bỏ,và để hiểu chúng thì phải tìm những từ ngữ có ý nghĩa xác định tương ứng ở câu khác

Ví dụ :
- Nước ta là một nước văn hiến . Ai cũng bảo thế .
- Chín giờ có chuyến tàu ở Hà Nội đi qua huyện . Đó là sự hoạt động cuối cùng của đêm khuya .
* Tìm những từ ngữ nối những câu trên và gọi tên phương tiện liên kết của các từ ngữ đó ?
+Đó : phương tiện thế bằng đại từ

Ví dụ :
Rượu đã tan lúc nào(a) . Người về , người đi chơi đã vãn cả(b) . Mị không biết(o) ,Mị vẫn ngồi trơ giữa nhà .(c)
- Có mấy câu trong đọan văn trên ?
- Có 3 câu : a- b- c
- Tìm câu bị tỉnh lược ?
- Câu (c).
- Câu tỉnh lược thành phần nào? Thử phục hồi lại phần bị tỉnh lược ?
- Thành phần bổ ngữ : (o) Người về , người đi chơi đã vãn cả .