Bài giảng Pháp luật đại cương(P9)

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ KV II


VI PHẠM PHÁP LUẬT
VÀ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ
I. VI PHAÏM PHAÙP LUAÄT
1- Khái niệm vi phạm pháp luật
2- Các yếu tố cấu thành vi phạm pháp luật
3- Phân loại vi phạm pháp luật
1- Khái niệm
vi phạm pháp luật










Hành
vi
Trái pháp luật
Có lỗi
Do chủ thể có
năng lực
TNPL thực hiện
Xâm hại
QHXH
được PL bảo vệ
Môi giới hôn nhân ở TP HCM
2- Các yếu tố cấu thành
vi phạm pháp luật
Mặt khách quan
Mặt chủ quan
Chủ thể
Khách thể
Vi phạm pháp luật
Phan loai
VPPL
1, Bà A có một vườn sầu riêng rộng 3000m2 nhưng không làm hàng rào. Tối 20/12/2006 C và D rủ nhau vào vườn bà A tâm sự, C bị sầu riêng rơi trúng đầu gây thương tật với tỷ lệ 30%.
2, H, 45 tuổi, bị bệnh tâm thần, rất thích ăn khoai nướng. Trưa 12/11/2005, H đã đốt nhà hàng xóm để nướng khoai.
3, Anh Hu?nh (42 tu?i, ? x� Phu?c Nghia, H.Tuy Phu?c, Bình D?nh) co? vo? la` chi? Bơ?n (37 tuơ?i). Do nghi ng? v? mình ngo?i tình n�n gi?a hai v? ch?ng thu?ng xuy�n x?y ra m�u thu?n. T?i 31/5/2006, Hu?nh n?m d?i s?n trong nh�, khi ch? B?n v?a m? c?a v�o thì Hu?nh ch?m d?y d�ng dao l� d�m v�o ng?c c?a v?. N?n nh�n k�u c?u v� du?c h�ng xĩm k?p th?i d?n can ngan, dua v�o b?nh vi?n c?p c?u. Theo b?nh �n, ch? B?n b? tr�n d?ch m�ng ph?i ph?i, t? l? thuong t?t 21%.
4, T?i 27/4/2006, K (26 tu?i, qu� ? D?ng Nai) di?u khi?n xe ben di t? du?ng Nguy?n Th? D?nh (Q.2) hu?ng ra xa l? H� N?i, khi qua kh?i c?u Gi?ng Ơng T?, K cho xe l�?n tra?i, vu?t l�n tr�n xe ơ tơ dang cha?y phía tru?c khơng may d?ng tr?c di?n v�o xe g?n m�y do anh T di�`u khi�?n di chi�`u nguo?c la?i. Tai n?n anh T ch?t ngay t?i chơ~.
Thảo luận nhóm
Lớp chia làm 4 nhóm.
Thời gian làm việc: 10 phút; Trình bày 5 phút.
Nhiệm vụ các nhóm như sau:
Nhóm 1: Theo đồng chí, các trường hợp sau đây có phải là VPPL không? Tại sao?
Nhóm 2: Trình bày khái niệm và các yếu tố thuộc mặt khách quan của vi phạm pháp luật? Trình bày các yếu tố thuộc mặt khách quan trong các VPPL nêu trên?
Nhóm 4: Trình bày về mặt chủ quan của VPPL? Nêu khái niệm yếu tố lỗi trong mặt chủ quan của VPPL và so sánh các loại lỗi? Xác định lỗi của các VPPL nêu trên.
Nhóm 3: Trình bày về chủ thể và khách thể của VPPL. Xác định chủ thể và khách thể trong các VPPL nêu trên?

2.1- Mặt khách quan
của vi phạm pháp luật
* Khái niệm: Là những biểu hiện ra bên ngoài của VPPL
* Các yếu tố thuộc mặt khách quan của VPPL:
- Hành vi trái pháp luật (hành động, không hành động)
- Hậu quả
- Mối quan hệ nhân - quả giữa hành vi và hậu quả
- Cỏc y?u t? khỏch quan khỏc: th?i gian, d?a di?m, cụng c?, phuong ti?n VPPL v.v..


TH1
2.2- Mặt chủ quan của VPPL
*Khỏi ni?m: M?t ch? quan c?a VPPL l� nh?ng bi?u hi?n tõm lý bờn trong c?a ch? th? VPPL.
* Cỏc y?u t? thu?c m?t ch? quan c?a VPPL

Lỗi
Động cơ
Mục đích
Kh Th?
2.2.1- Yếu tố lỗi
+ Khỏi ni?m l?i:
Là trạng thái tâm lý
phản ánh thái độ tiêu cực
của chủ thể đối với:
Hành vi
trái PL
Hậu quả
do HV
đó
gây ra
Trên cơ sở xem xét lý trí và ý chí của chủ thể, lỗi của chủ thể được xác định bao gồm:
1, Lỗi cố ý

2, Lỗi vô ý

Cố ý trực tiếp
Cố ý gián tiếp
Vô ý do quá tự tin
Vô ý do cẩu thả
+ Cỏc lo?i l?i
Bảng phân tích, so sánh các loại lỗi
Bảng phân tích, so sánh các loại lỗi (ti?p)
2.2.2- Động cơ và mục đích
Động cơ
Mục
đích
2.3- Chủ thể của vi phạm pháp luật
* Khỏi ni?m:
CA� NHA�N

Chuỷ theồ

TO� CHệ�C
Có năng lực
trách nhiệm
pháp lý
Th?c hi?n
h�nh vi
VPPL
MCQ
* Năng lực TNPL của chủ thể
2.4- Khách thể của vi phạm pháp luật
* Khái niệm: Là các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ nhưng bị hành vi VPPL xâm hại.
* ý nghĩa: Tính chất và tầm quan trọng của khách thể xác định mức độ nguy hiểm của VPPL
3- Phõn lo?i vi ph?m phỏp lu?t
Tiêu chí phân loại: căn cứ vào mức độ nguy hiểm của hành vi và các quan hệ xã hội mà VPPL xâm hại đến.
Các loại VPPL:
3.1- Vi phạm hình sự
3.2- Vi phạm hành chính
3.3- Vi phạm dân sự
3.4- Vi phạm kỷ luật
II. TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ
1- Đặc điểm của trách nhiệm pháp lý
2- Định nghĩa trách nhiệm pháp lý
3- Phân loại trách nhiệm pháp lý

I- ĐẶC ĐIỂM CỦA TNPL
Tích cực
Tiêu cực
Bổn phận,
chức trách
?
So sánh 2 tình huống:
1. A có một trại gà gần 2000 con. Do dịch cúm H5N1 lan rộng, để tránh lây lan nên UBND Quận 2 quyết định cưỡng chế tiêu hủy tòan bộ số gà trong trại gà của A

2. Tuy đã có quy định cấm vận chuyển gia cầm vào Tp.HCM, B vẫn vận chuyển gần 2000 con gà và đã bị đội Quản lý thị trường cưỡng chế xử phạt 5 triệu đồng cùng với việc bị tiêu hủy tòan bộ số gà đó.





ĐẶC
ĐIỂM
CỦA
TRÁCH
NHIỆM
PHÁP
LÝ

CƠ SỞ TNPL LÀ VI PHẠM PHÁP LUẬT
LÀ VIEÄC AÙP DUÏNG CHEÁ TAØI
ÑOÁI VÔÙI CHUÛ THEÅ VI PHAÏM PHAÙP LUAÄT
LÀ NHỮNG BIỆN PHÁP CƯỠNG CHẾ:
MANG TÍNH TRỪNG PHẠT/ MANG TÍNH KHÔI PHỤC
DO CƠ QUAN NHÀ NƯỚC CÓ
THẨM QUYỀN ÁP DỤNG
VPPL hành chính ->TN hành chính
VPPL hình sự -> TN hình sự
VPPL dân sự -> TN dân sự
TNPL là sự lên án của NN và xã hội đối với chủ thể VPPL
Những biện pháp cưỡng chế có tính chất phòng ngừa, ngăn chặn VPPL thì không phải là biện pháp trách nhiệm pháp lý
Đây là mối quan hệ không thể tách rời giữa TNPL và NN
2. ĐỊNH NGHĨA TNPL:
Tr�ch nhi?m ph�p l� l� h?u qu? b?t l?i do Nh� nu?c �p d?ng d?i v?i ch? th? vi ph?m ph�p lu?t, theo dĩ ch? th? vi ph?m ph�p lu?t ph?i g�nh ch?u nh?ng bi?n ph�p cu?ng ch? du?c quy d?nh ? ch? t�i c�c quy ph?m ph�p lu?t.
3- Phân loại trách nhiệm pháp lý
Trách nhiệm
Pháp lý
Trách nhiệm
dân sự
Trách nhiệm
Hình sự
Trách nhiệm
Hành chính
Trách nhiệm
Kỷ luật
Trách nhiệm
Vật chất