Bai giang ky nang song

Bài 1
Quan niệm kĩ năng sống
I.Quan niệm về Kĩ năng sống



Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), KNS là khả năng để có hành vi thích ứng (adaptive) và tích cực (positive), giúp các cá nhân có thể ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày.

Theo Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), KNS là cách tiếp cận giúp thay đổi hoặc hình thành hành vi mới. Cách tiếp cận này lưu ý đến sự cân bằng về tiếp thu kiến thức, hình thành thái độ và kĩ năng.
I.Quan niệm về Kĩ năng sống



Theo UNESCO: Kĩ năng sống gắn với 4 trụ cột của giáo dục
Học để biết : kĩ năng tư duy, như giải quyết vấn đề, tư duy phê phán, ra quyết định, nhận thức được hậu quả
Học làm người: các kĩ năng cá nhân, như ứng phó với căng thẳng, cảm xúc, tự nhận thức, tự tin
Học để sống với người khác: các kĩ năng xã hội, như giao tiếp, thương lượng, tự khẳng định, hợp tác, làm việc theo nhóm, thể hiện sự cảm thông
Học để làm: kĩ năng thực hiện công việc và các nhiệm vụ như kĩ năng đặt mục tiêu, đảm nhận trách nhiệm
I.Quan niệm về Kĩ năng sống

KNS bao gồm một loạt các kĩ năng cụ thể cần thiết cho cuộc sống hàng ngày của con người.
Bản chất của KNS là kĩ năng tự quản bản thân và kĩ năng xã hội cần thiết để cá nhân tự lực trong cuộc sống, học tập và làm việc hiệu quả.
Người có KNS sống = khả năng làm chủ bản thân
khả năng ứng xử phù hợp
khả năng ứng phó tích cực
KNS vừa ,mang tính cá nhân, vừa mang tính xã hội .

I.Quan niệm về Kĩ năng sống

KNS không thể tự nhiên có được mà do cá nhân hình thành qua quá trình học tập, lĩnh hội và rèn luyện trong cuộc sống.
-Vì vậy, giáo viên, người lớn, cha mẹ, chỉ có thể hướng dẫn và tạo một số cơ hội và tình huống để qua đó trẻ tự rèn luyện và hình thành KNS cho bản thân.
-Một người không thể “trang bị, cung cấp” KNS cho người khác, hoặc “duy trì bền vững ” KNS ở người khác, mà chính bản thân mỗi người phải liên tục trải nghiệm để rèn luyện, củng cố thì kĩ năng đó mới bền vững (ví dụ: qua các hoạt động tập thể, qua tương tác một người sẽ rèn luyện và hình thành kĩ năng hợp tác, làm việc tập thể; càng trải nghiệm nhiều, càng có cơ hội điều chỉnh, củng cố kĩ năng.)
Vì sao cần giáo dục KNS cho HS THCS
Hai nữ sinh ở Hà Nội tự tử trong nhà nghỉ: nhóm bếp than tổ ong, đóng kín cửa và uống thuốc ngủ pha với rượu dẫn đến ngộ độc và ngạt khí. Trước khi chết, họ đã gửi bức thư tuyệt mệnh bày tỏ sự chán nản với cuộc sống hiện tại.
Trượt tốt nghiệp, một nữ sinh tự tử
Một nữ sinh tự tử tại trường vì bị mẹ đánh
Giáo dục KNS cho HSTHCS
KNS thúc đẩy phát triển
cá nhân và xã hội
Giáo dục KNS là xu thế
chung trên thế giới
Đặc
điểm
tâm lí
của
HS
Thực
hiện
đổi mới
GDPT
II.Tầm quan trọng của rèn kĩ năng sống
1. Kĩ năng sống thúc đẩy sự phát triển cá nhân và xã hội

KNS giúp con người biến kiến thức thành thái độ, hành vi và thói quen tích cực, lành mạnh.
Người có KNS phù hợp sẽ luôn vững vàng trước những khó khăn, thử thách; biết ứng xử, giải quyết vấn đề một cách tích cực và phù hợp; họ thường thành công hơn trong cuộc sống, luôn yêu đời và làm chủ cuộc sống của chính mình.
Người thiếu KNS thường bị vấp váp, dễ bị thất bại trong cuộc sống.
KNS còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của XH, giúp ngăn ngừa các vấn đề xã hội và bảo vệ quyền con người.
2. Giáo dục KNS là yêu cầu cấp thiết đối với HS THCS

Các em chính là những chủ nhân tương lai của đất nước. Nếu không có KNS, các em sẽ không thể thực hiện tốt trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, cộng đồng và đất nước.
Lứa tuổi HS THCS là giai đoạn quá độ chuyển từ „trẻ em“ thành người lớn,... còn thiếu hiểu biết sâu sắc về XH, còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lôi kéo, kích động. Nếu không được giáo dục KNS, nếu thiếu KNS, các em dễ bị lôi kéo vào các hành vi tiêu cực, bạo lực, vào lối sống ích kỉ, lai căng, thực dụng, dễ bị phát triển lệch lạc về nhân cách.
3. Giáo dục KNS nhằm thực hiện yêu cầu đổi mới GDPT
Nghị quyết 40/2000/QH10 về đổi mới CTGDPT: nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng nguồn nhân lực phục vụ CNH, HĐH đất nước, ...
Luật Giáo dục năm 2005: Mục tiêu của GDPT là giúp HS phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam XHCN.
Như vậy, mục tiêu GDPT đã chuyển từ trang bị kiến thức cho HS sang trang bị những năng lực cần thiết cho các em, đặc biệt là năng lực hành động, năng lực thực tiễn.
Giáo dục KNS cho HS, với bản chất là hình thành và phát triển cho các em khả năng làm chủ bản thân, khả năng ứng xử phù hợp với những người khác và với xã hội, khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống
4. Giáo dục KNS cho HS trong các nhà trường phổ thông là xu thế chung của nhiều nước trên thế giới

155 nước trên thế giới quan tâm đến việc đưa KNS vào nhà trường, trong đó có 143 nước đã đưa vào chương trình chính khóa ở Tiểu học và Trung học.
Việc giáo dục KNS cho HS ở các nước được thực hiện theo ba hình thức:
- KNS là một môn học riêng biệt,
- KNS được tích hợp vào một vài môn học chính,
- KNS được tích hợp vào nhiều hoặc tất cả các môn học trong chương trình.
Bài 2
Mục tiêu, nguyên tắc, nội dung giáo dục KNS
I. MỤC TIÊU GIÁO DỤC KNS
Trang bị cho HS những kiến thức, giá trị, thái độ và kĩ năng phù hợp. Trên cơ sở đó hình thành cho HS những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực; loại bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các tình huống và hoạt động hàng ngày
Tạo cơ hội thuận lợi để HS thực hiện tốt quyền, bổn phận của mình và phát triển hài hòa về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức.
Xấu  Tốt
Ác  Thiện
Tự ti  Tự tin
Chê  Khen
Con  Người
Trong cuộc sống bao giờ cũng có 2 mặt đối lập
Xấu  Tốt
Ác  Thiện
Tự ti  Tự tin
Chê  Khen
Con  Người
II. Nguyên tắc giáo dục KNS cho HS trong nhà trường phổ thông
Tương tác: KNS được hình thành trong quá trình tương tác với người khác
Trải nghiệm: KNS được hình thành khi người học được trải nghiệm trong các tình huống thực tế
Tiến trình: KNS không thể được hình thành “ngày một, ngày hai”; nhận thức – hình thành thái độ - thay đổi hành vi
Thay đổi hành vi: giúp người học hình thành hành vi tích cực, thay đổi giá trị, thái độ và hành vi trước đó
Thời gian – môi trường giáo dục:
càng sớm càng tốt đối với trẻ em,
ở lứa tuổi nào cũng cần học, rèn luyện và củng cố KNS
mọi lúc mọi nơi (nhà trường, gia đình, cộng đồng)
Trong nhà trường GD KNS trên giờ học hoặc hoạt động ngoài giờ lên lớp
Bối cảnh
(Thời gian,Môi trường giáo dục..)
Tương tác
(P.P-Kĩ thuật dạy học)
Kĩ năng sống
Gieo hành vi gặt thói quen
Gieo thói quen gặt nhân cách
Trải nghiệm
Tiến trình:
N.Thức - Thái độ - Hành vi
Kĩ năng
sống
Kĩ năng tự nhận thức
Kĩ năng xác định giá trị
Kĩ năng kiểm soát cảm xúc
KN ứng phó với căng thẳng
KN tìm kiếm sự hỗ trợ
Kĩ năng đặt mục tiêu
Kĩ năng kiên định
KN giải quyết vấn đề
Kĩ năng ra quyết định
Kĩ năng tư duy phê phán
Kĩ năng hợp tác
KN giải quyết mâu thuẫn
Kĩ năng thương lượng
Kĩ năng giao tiếp
Kĩ năng lắng nghe tích cực
KN thể hiện sự tự tin
KN tìm kiếm sử lý thông tin
KN quản lý thời gian
KN tư duy sáng tạo
KN đảm nhận trách nhiệm
Kĩ năng thể hiện sự cảm thông
III. Các KNS cần giáo dục cho HS THCS
III. Các KNS cần giáo dục cho HS THCS
Từng nhóm nghiên cứu KNS theo yêu cầu và chuẩn bị trình bày trước lớp về: bản chất, ý nghĩa, mối liên quan với các KNS khác.
Nhóm 1 : từ 3.1 đến 3.7
Nhóm 2 : từ 3.8 đến 3.14
Nhóm 3 : từ 3.15 đến 3.21
Theo đồng chí cần giáo dục cho HS THCS những KNS nào?
Kết luận:
Nội dung GDKNS cho HS THCS tập trung vào các kĩ năng Tâm lý - Xã hội. Việc hình thành những kĩ năng này phải gắn kết và song hành với việc hình thành các kĩ năng học tập như: đọc, viết, tính toán, máy tính…
Nội dung GDKNS cần được vận dụng linh hoạt tuỳ theo từng lứa tuổi, cấp học, môn học, hoạt động giáo dục và điều kiện cụ thể. Ngoài các KNS cơ bản trên, tùy theo đặc điểm vùng, miền, địa phương, GV có thể lựa chọn thêm một số KNS khác để giáo dục cho HS của trường, lớp mình cho phù hợp