Bai giang giai phau nguoi-Hệ thần kinh

CHƯƠNG V. Hệ Thần Kinh
Đại cương.
Não
Tuỷ sống
Cấu trúc thần kinh
Hoạt động của Hệ thần kinh
Đại Cương
Phân loại:
Thần kinh trung ương
( não và tuỷ sống ) và
thần kinh ngoại vi ( rễ, dây thần kinh ).
Thần kinh động vật
( điều chỉnh được ) và
thần kinh thực vật (tự động)
Chức năng
Tiếp nhận, dẫn truyền,
phân tích, tổng hợp và đáp
ứng các kích thích bên
trong và ngoài cơ thể.
Tư duy và nhận thức.
Tổ Chức Thần Kinh
Gồm các tb thần kinh (Neuron) và
các tb tk đệm
TB tk gồm có thân hình sao và các nhánh dài, các nhánh tập trung thành dây tk.
Não
Não nằm trong hộp sọ, có màng não bọc bên ngoài, phía dưới tiếp nối với tuỷ sống, cấu tạo gồm:
2 bán cầu ( trái và phải ) mỗi bc có các thuỳ: trán, đỉnh, chẩm, thái dương.
Tiểu não: nằm phía dưới sau hành tuỷ.
Hành tuỷ: tiếp nối với tuỷ sống.
BC và TN có chất xám ở ngoài, chất trắng ở trong, bề mặt có nhiều nếp gấp.
2 bán cầu
Tiểu não
Hành
tủy
Tủy sống
Tuỷ Sống
Các đốt sống xếp
chồng lên nhau tạo ra
một đường ống thông với hộp sọ; chứa tuỷ sống và
các rễ TK.
Tuỷ sống ở trong ống
sống, phía trên tiếp nối với hành tuỷ, phía dưới ngang mức đốt xương L2; đoạn cuối là bó rễ TK,
gọi là đuôi ngựa.
Tuỷ
sống
Đuôi
ngựa
Cấu Tạo Của Tuỷ Sống
Tuỷ
sống
Rễ dây
thần kinh
Dây thần kinh
Rãnh
trước
Rễ trước
(vận động)
Rễ sau
(cảm giác)
Chất trắng
Chất xám
Sừng sau
Sừng trước
Ống tuỷ
Mặt trước có rãnh giữa trước, 2 bên có rễ trước dây tk (rễ vận động).
Ở giữa có ống tuỷ.
Cấu tạo gồm chất trắng và chất xám:
Mặt sau có rãnh giữa sau, 2 bên có rễ sau dây tk (rễ cảm giác).
Chất trắng ở ngoài.
Chất xám ở trong, hình chữ H, có 2 sừng trước và sau.
Dây Thần Kinh
Có nhiệm vụ dẫn truyền xung động TK.
Có 12 đôi dây TK xuất phát từ não gọi là các dây TK sọ não; Chi phối Mắt, Mũi, Tai, Tim, Phổi.
Các dây khác xuất phát từ tuỷ sống, nối TKTW với da, cơ.
Dây cảm giác dẫn truyền kích thích từ cơ quan về TWTK. Dây vận động dẫn truyền xung động từ TW đến cơ quan.
12 đôi dây TK sọ (I-XII)
Rễ và dây TK
ngoại vi
Thần Kinh Thực Vật
Là loại thần kinh hoạt động tự động không theo ý muốn của con người, chi phối các hoạt động của Tim, Phổi, Tiêu hoá.
Bao gồm 2 loại là thần kinh Giao cảm và thần kinh phó giao cảm. Chi phối các hoạt động ngược nhau nhưng luôn luôn điều hoà.
Giữa TKTV và TKĐV có mối quan hệ chặt chặt chẽ với nhau.
Các
cơ
quan
Tủy
sống
Chuỗi hạch
cạnh sống
Dây
TK
Hoạt Động Của Hệ Thần Kinh
Dây TK: dẫn truyền kích thích
Tuỷ sống:
Hành tuỷ: là TW hô hấp, tim mạch .
Tiểu não: Là TW điều hoà tư thế và cử động của cơ thể.
Bán cầu (chủ yếu là vỏ não):
Là TW của trí tuệ
Chi phối theo vùng, bắt chéo
Là TW của vận động tuỳ ý.
Dẫn truyền xung động từ não xuống và từ dưới lên.
Là TW điều khiển cử động, phản xạ tự động.
Cung Phản Xạ
Theo Páp - lốp: tất cả các hoạt động về TK đều được thực hiện bằng px:
Mỗi cung PX gồm 5 khâu:
1. Cơ quan cảm nhận: da, các giác quan, nội tạng.
2. Đường DT hướng tâm (dây tk cảm giác).
3. TKTW (Não, Tuỷ sống).
4. Đường DT ly tâm: dây tk vđ
5. Cq đáp ứng: cơ, cơ quan.
Có 2 loại px: khôngđk (bẩm sinh) và có đk (hình thành trong quá trình sống)