Bài giảng bồi dưỡng HSG TV lớp 4 tiết 8

TRƯỜNG TIỂU HỌC VẠN PHÚC
BÀI GIẢNG
BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI
LỚP 4
MÔN TIẾNG VIỆT
Tiết 9
Người thực hiện: Hà Huy Tráng
1. Từng cặp tên riêng dưới đây cùng chỉ một địa điểm hoặc một người, hãy cho biết cách viết tên riêng trong từng cặp có gì khác nhau?
Mạc Tư Khoa/ Mát-xcơ-va
Hoa Thịnh Đốn/ Oa-sinh-tơn
Hi Mã Lạp Sơn / Hi-ma-lay-a
Nã Phá Luân / Na-pô-lê-ông
Gợi ý:
Các từ ở cột bên trái được phiên âm Hán Việt, được viết như với tên riêng Việt Nam (Xem mục Ghi nhớ trong SGK Tiếng Việt lớp 4 tập I trang 79).
Các từ bên phải được ghi theo quy định đối với tên người, tên địa lí nước ngoài.
2. Tìm chỗ sai trong việc sử dụng dấu ngoặc kép ở các câu sau và sửa lại cho đúng.
a) Bông hoa toả hương thơm thoang thoảng, khẽ rung rinh như mời mọc: Lại đây cô bé, “lại đây” chơi với tôi đi!
b) Tham ô lãng phí là một thứ “giặc” ở trong lòng.
c) Nó học giỏi “đến mức” được xếp thứ nhất từ dưới lên.
d) Mẹ trông thấy liền chỉ về tấm biển màu xanh gần đấy, bảo con: Lan kìa, đố con “ đánh vần” được chữ gì trên biển kia?
Hướng dẫn:
Đọc lại mục Ghi nhớ trong SGK Tiếng Việt 4 tập I trang 83
a) Sai chỗ: “lại đây”
Sửa lại: Bông hoa toả hương thơm thoang thoảng, khẽ rung rinh như mời mọc: “Lại đây cô bé, lại đây chơi với tôi đi!”
b) Sai chỗ: “giặc”
Sửa lại: Tham ô lãng phí là một thứ “giặc ở trong lòng”.
c) Sai chỗ: “đến mức”
Sửa lại: Nó học giỏi đến mức được xếp “thứ nhất” từ dưới lên.
d) Sai chỗ: “đánh vần”
Sửa lại: Mẹ trông thấy liền chỉ về tấm biển màu xanh gần đấy, bảo con: “Lan kìa, đố con đánh vần được chữ gì trên biển kia?”
3. Đọc bài thơ dưới đây, em có suy nghĩ gì về ước mơ của người bạn nhỏ?
Bóng mây
Hôm nay trời nắng như nung
Mẹ em đi cấy phơi lưng cả ngày
Ước gì em hoá thành mây
Em che cho mẹ suốt ngày bóng râm
(Thanh Hào)
Hướng dẫn:
Em hãy trả lời các câu hỏi dưới đây:
- Bài thơ nói đến ai, làm việc gì?
+ Nói đến mẹ, đi cấy.
- Thời tiết như thế nào?
Rất nắng. Nắng nhu nung.
- Mẹ làm việc vất vả như thế nào?
+ Phơi lưng cả ngày.
- Trước hoàn cảnh đó, bạn nhỏ đã mong ước gì?
+ Hoá thành đám mây, che cho mẹ đỡ vất vả.
- Bài thơ nói lên điều gì?
+ Bạn nhỏ thương mẹ lao động vất vả trong một ngày trời nắng to. Bạn ước mình hoá thành đám mây để che đỡ đi phần nào nỗi vất vả của mẹ. Tình thương mẹ sâu sắc của một người con ngoan.
Tham khảo:
Ước mơ của bạn nhỏ trong bài thật giản dị, ngộ nghĩnh và đáng yêu:
Ước gì em hoá thành mây
Em che cho mẹ suốt ngày bóng râm
Đó là ước mơ không phải dành cho bạn mà dành cho mẹ. Bởi vì mẹ củ bạn đã làm lụng vất vả dưới trời nắng như nung: “Mẹ em đi cấy phơi lưng cả ngày”. Bạn ước mong đượ góp phần làm cho mẹ đỡ vất vả trong công việc: hoá thành đám mây để che cho mẹ suốt ngày bóng râm, giúp mẹ làm việc trên đồng mát mẻ, khỏi bị nắng nóng. Ước mơ của bạn nhỏ chứa đựng tình yêu thương mẹ vừa sâu sắc vừa cụ thể và thiết thực nên nó thật đẹp đẽ và đáng trân trọng.
4. Hãy viết thư cho bạn kể lại một câu chuyện nói về công ơn của cha mẹ đối với em như câu ca dao sau:
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Hướng dẫn:
Bước 1. Xác định yêu cầu
- Đề bài yêu cầu gì?
+ Kể lại câu chuyện (dưới hình thức viết thư cho bạn) nói về công lao to lớn của cha mẹ đối với em (như núi Thái Sơn, như nước trong nguồn chảy ra).
- Yêu cầu:
+ Câu chuyện nói về công ơn to lớn của cha mẹ đối với em cần thể hiện tình yêu thương, sự lo lắng, quan tâm, mong em khôn lớn, giỏi giang trở thành người tốt.
Ví dụ: Quan tâm chăm sóc khi em đau ốm, dành dụm, nhường nhịn cho em những gì cần thiết trong cuộc sống để tạo điều kiện cho em, tha thứ, bao dung mỗi lần em mắc sai sót, lỗi lầm…
- Lưu ý hình thức thể hiện rõ ba phần của bài văn viết thư. Phần đầu thư, phần chính, phần cuối thư. Phần chính bức thư là nội dung câu chuyện nêu trên.
Bước 2. Tìm ý, lập dàn bài
a) Giới thiệu hoàn cảnh, nhân vật trước khi xảy ra câu chuyện.
b) Kể lại diễn biến của câu chuyện từ lúc mở đầu đến khi kết thúc.
c) Nêu suy nghĩ của em về công ơn của cha mẹ.
Tham khảo:
Hải Dương, ngày 01 tháng 12 năm 2009
Bạn Hồng thân mến!
Vậy là đã được ba tháng rồi kể từ ngày bạn chuyển trường. Hôm nay, mình viết thư hỏi thăm sức khoẻ của bạn và kể cho bạn nghe một câu chuyện nói về công ơn của cha mẹ đối với con cái. Đầu thư, mình chúc bạn mạnh giỏi, học tập tiến bộ.
Dạo này bạn và gia đình vẫn khoẻ phải không? Việc học tập của bạn thế nào? Bạn vẫn giữ được vị trí dẫn đầu lớp chứ? Ở lớp, bọn mình vẫn nhắc đến bạn luôn và noi gương bạn về tinh thần học tập.
Bây giờ mình kể cho bạn nghe chuyện của mình nhé.
Trời đã chuyển mùa, những cơn gió lạnh làm cho ai cũng rét. Cái áo len của mình mua từ năm trước nay đã cộc. Hôm rét đầu mùa mình phải mặc ra ngoài một chiếc áo dài. Mẹ nhìn thấy nhưng không nói gì nhưng mắt hình như ướt.
Sáng hôm sau đi học về, mình dọn dẹp nhà cửa, nấu cơm chờ bố mẹ đi làm về ăn. Mẹ vừa bước vào nhà mình đã thấy trong giỏ xách là mấy cuộn len màu xanh. Nhìn nét mặt, mình thấy mẹ rất vui. Buổi tối, ăn xong, mẹ giở len ra đan. Bàn tay mẹ thoăn thoắt đưa que, những vòng len cứ dài thêm thành mảnh. Mình ngồi học bên mẹ, thỉnh thoảng lại ngắm đôi bàn tay của mẹ. Khuya, mình đi ngủ. Thức giấc vẫn thấy đèn sáng và mẹ vẫn đang ngồi cặm cụi đan. Mấy hôm liền như thế. Mình bảo mẹ đi ngủ sớm đi kẻo hại sức khoẻ, nhưng mẹ bảo: “Trời lạnh quá, mẹ đan cho xong để con có áo ấm đi học.”
Sáng hôm qua, vừa dậy, mẹ đã gọi và đưa áo cho mình mặc. Đêm qua, mẹ đã thức rất khuya để đan áo. Mình run run cầm lấy áo mặc vào. Đôi mắt mẹ ánh lên niềm vui. Chiếc áo thật vừa, thật ấm nhưng hình như mẹ gầy đi thì phải. Mẹ bảo: “Mẹ không có tiền mua áo nên đan cho con chiếc áo này. Con nhớ học hành chăm chỉ nhé”. Mình xúc động quá, nói: “Vâng, con sẽ học thật giỏi mẹ ạ”.
Chuyện của mình là như thế đó Hồng ạ. Đúng là:
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Mình nghĩ, phải cố gắng chăm ngoan, nghe lời cha mẹ, học hành giỏi giang để cha mẹ vui lòng.
Một lần nữa chúc Hồng mạnh khoẻ, học tập tiến bộ. Nhớ biên thư cho mình nhé.
Bạn của Hồng


Thu Anh
MỜI CÁC EM LÀM BÀI TRONG THỜI GIAN 30 PHÚT!