Bai giang Bản Đồ Tư Duy

TRƯỜNG PT DTNT NINH SƠN
CHƯƠNG TRÌNH HỘI THẢO
BẢN ĐỒ TƯ DUY




KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ
TIẾN TRÌNH THỰC HIỆN
“HỘI THẢO VỀ DẠY HỌC BẰNG PP BĐTD ”
1. Đăc điểm tâm lý học sinh dân tộc thiểu số (C. Hạnh)
2. Khái quát về dạy học bằng PP BĐTD tại Việt Nam ( 2 vidio clip )
3. khái quát về dạy học BĐTD môn ngữ văn ( C Anh)
4. Trình bày BĐTD ngữ văn
5. Khái quát về dạy hoc bằng PP BĐTD môn vật lý : ( tài liệu )
6. Tiết dạy mẫu vật lý bằng BĐTD : (vidioclip)
7. Hướng dẫn vẽ BĐTD Imindmap 5
8. Hướng dẫn cài đặt phần mềm : Imindmap 5 ( vẽ bản đồ tư duy _ T Thạch hướng dẫn)
Bản đồ tư duy
Xem clip
Sử dụng BĐTD ở Việt Nam
Xem clip
ỨNG DỤNG BẢN ĐỒ TƯ DUY TRONG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN NGỮ VĂN Ở TRƯỜNG THCS
1. Vai trò của bản đồ tư duy trong đổi mới phương pháp dạy học
   
Bản đồ tư duy ( BĐTD) là hình thức ghi chép, sử dụng màu sắc, hình ảnh để mở rộng và đào sâu các ý tưởng. BĐTD- một công cụ tổ chức tư duy nền tảng, có thể miêu tả nó là một kĩ thuật hình hoạ giữa sự kết hợp giữa các từ ngữ, hình ảnh, màu sắc, đường nét phù hợp với cấu trúc hoạt động và chức năng của bộ não, giúp con người khai thác tiềm năng vô tận của bộ não. BĐTD giúp học sinh học được phương pháp học tập chủ động, tích cực. Thực tế ở trường phổ thông cho thấy, một số học sinh có xu hướng không thích học môn Ngữ văn hoặc ngại học môn Ngữ văn do đặc trưng môn học thường phải ghi chép nhiều, khó nhớ. Một số em học tập chăm chỉ nhưng thành tích họch tập chưa cao           BĐTD gíp học sinh học tập tích cực, huy động tối đa tiềm năng của bộ não. Việc HS vẽ BĐTD có ưu điểm là phát huy tối đa tính sáng tạo của học sinh,
2. Một số hình thức ứng dụng bản đồ tư duy để hỗ trợ quá trình dạy học
2.1. Giáo viên sử dụng BĐTD để hỗ trợ quá trình dạy học:
 a.  Dùng BĐTD để dạy bài mới: Giáo viên đưa ra một từ khoá để nêu kiến thức của bài mới rồi yêu cầu học sinh vẽ BĐTD bằng cách đặt câu hỏi, gợi ý cho các em để các em tìm ra các tự liên quan đến từ khoá đó và hoàn thiện BĐTD. Qua BĐTD đó HS sẽ nắm được kiến thức bài học một cáhc dễ dàng.
Ví dụ:
Khi học bài “ So sánh” ( Môn Ngữ văn lớp 6), đầu giờ GV cho từ khoá “ So sánh” rồi yêu cầu học sinh vẽ BĐTD bằng cáhc đặt câu hỏi gợi ý cho các em để các em có thể vẽ tiếp các nhánh con và bổ sung dần các ý nhỏ ( nhánh con cấp 2, cấp 3…), sau khi các nhóm HS vẽ xong, cho một số em lên trình bày trước lớp để các học sinh khác bổ sung ý. Giáo viên kết luận qua đó giúp các em tự chiế lĩnh kiến thức một cách nhẹ nhàng, tự nhiên nhưng rất hiệu quả, đồng thời kích thích hứng thú học tập của học sinh.
( Sơ đồ minh hoạ)
3. Một số biện pháp ứng dụng BĐTD trong đổi mới phương pháp dạy học môn Ngữ văn ở trường THCS
3.1. Nâng cao nhận thức của GV và HS về vai trò của BĐTD trong đổi mới phương pháp dạy học
  Nhà trường đã tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn để tuyên truyền, giới thiệu cho giáo viên về vai trò, tác dụng của BĐTD trong hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy học. Từ đó giáo viên nâng cao nhận thức và tuyên truyền, phổ biến tới học sinh theo môn học của mình.
3.2. Bồi dưỡng, nâng cao nhận thức của giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học.
- Quán triệt quan điểm chỉ đạo về đổi mới phương pháp dạy học;
- Nắm vững cấu trúc chương trình, SGK mới;
- Nắm vững nội dung đổi mới phương phápdạy học;
- Tích cức dự giờ thăm lớp, rút kinh nghiệm với đòng nghiệp;
- Tham dự sinh hoạt chuyên môn cụm, tổ đầy đủ, hiệu quả.
3.3. Bồi dưỡng kiến thức, kĩ năng sử dụng BĐTD cho giáo viên
 Người giáo viên có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đổi mới phương pháp dạy học. Do đó muốn ứng dụng BĐTD trong đổi mới phương pháp hiệu quả thì người giáo viên phải có kiến thức và kĩ năng sử dụng BĐT tốt.
Vì vậy, ngay từ ban đầu nhà trường đã rất coi trọng việc tập huấn chuyên môn cho giáo viên. Cử cán bộ cốt cán có năng lực chuyên môn vững, có kiến thức về công nghệ thông tin đi dự hội thảo, học hỏi kiến thức, kĩ năng về ứng dụng BĐTD để về hướng dẫn cho giáo viên trong trường.
 
BẢN ĐỒ TƯ DUY MÔN NGỮ VĂN
Imindmap 5.3
SỰ PHÁT TRIỂN TỪ VỰNG

TỪ XÉT VỀ ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO
- Tập làm văn: VĂN BẢN BIỂU CẢM
CHỊ EM THÚY KIỀU
TỔNG KẾT TỪ VỰNG
Bản đồ tư duy trong môn vật lý
Từ trước tới nay, thông tin được chúng ta ghi chép bằng các ký tự, đường thẳng và những con số.
Theo các nhà nghiên cứu khoa học, với cách ghi chép truyền thống này, con người chỉ mới sử dụng một nửa phía bên trái của bộ não. Điều đó có nghĩa là chúng ta chưa hề sử dụng kỹ năng nào bên phải của não cả. Trong lúc đó phía bên phải này lại giúp con người xử lý tốt các thông tin về nhịp điệu, màu sắc không gian và sự mơ mộng. Nói cách khác, chúng ta vẫn đang sử dụng 50% khả năng của bộ não để phục vụ cho việc ghi chép thông tin. Chính vì thế nhà khoa học Tony Buzan đã đưa ra bản đồ tư duy (Mind map) là để giúp con người thực hiện được mục tiêu tận dụng hết 50% khả năng còn lại của bộ não.
Bản đồ tư duy là gì?
Có thể đưa ra một định nghĩa mang tính khái quát như sau: Bản đồ tư duy là một công cụ tổ chức tư duy. Đây là con đường thuận tiện và phương pháp dễ nhất để chuyển tải thông tin vào bộ não của con người rồi đưa thông tin ra ngoài bộ não. Nói cụ thể hơn, đây là một phương tiện ghi chép đầy sáng tạo và rất hiệu quả theo đúng nghĩa của nó - sắp xếp tất cả những ý nghĩ của con người.
Việc phát triển tư duy cho HS và trách nhiệm giảng dạy để truyền thụ tri thức về thế giới xung quanh luôn là một trong những ưu tiên hàng đầu của những người làm công tác giáo dục. Giáo viên không chỉ tạo điều kiện cho HS khám phá kiến thức mới khi hướng các em đến một phương cách học tập tích cực và chủ động mà còn phải giúp các em hệ thống được những kiến thức đó một cách bài bản và chiến lược. Việc xây dựng được một “hình ảnh rõ nét và đầy màu sắc” thể hiện được mối liên hệ giữa các kiến thức sẽ mang lại lợi ích rất đáng quan tâm về các mặt ghi nhớ, phát triển nhận thức, tư duy, óc tưởng tượng và khả năng sáng tạo. Và một trong những công cụ hết sức hữu hiệu để tạo nên các “hình ảnh liên kết” đậm đặc là bản đồ tư duy.
Bản đồ tư duy có tác dụng gì trong môn vật lý?
Qua thực tế giảng dạy, chúng tôi thấy với cách thể hiện gần như là một cơ chế hoạt động của bộ não, bản đồ tư duy sẽ giúp giáo viên sáng tạo hơn trong khi tái hiện kiến thức, tiết kiệm hơn trong quá trình tìm tư liệu và thiết kế bài soạn. Ngoài ra, bản đồ tư duy không chỉ ghi nhớ tốt bài học mà còn giúp HS nhìn thấy được một bức tranh tổng thể của hệ thống bài giảng. Bản đồ này còn có chức năng tổ chức và phân loại suy nghĩ của con người theo từng cấp độ khác nhau. Để tóm tắt toàn bộ tri thức trong chương Quang học (Vật lý lớp 7), giáo viên có thể sử dụng bản đồ tư duy với từ khóa trung tâm là “Quang học”, xung quanh nó là những từ khóa cấp 1 (nhận biết ánh sáng, nhìn thấy một vật, ánh sáng tuân theo những định luật nào, ứng dụng định luật đó ra sao?). Sau đó đề nghị các em HS tiếp tục điền thêm các từ khóa cấp độ nhỏ hơn như cấp 2, cấp 3…
Nguyên lý và ứng dụng
Hệ quả cho thấy từ bản đồ tư duy trước hết là đã thể hiện ra bên ngoài cách thức mà não bộ chúng ta hoạt động. Đó là liên kết và sự liên kết. Mọi thông tin tồn tại trong não bộ của con người đều cần có các mối nối, những “sợi dây liên kết” để có thể được tìm thấy và sử dụng. Khi có một thông tin mới được “nhập kho” để được lưu trữ và tồn tại chúng cần được “buộc chặt” và kết nối với các thông tin cũ đã tồn tại trước đó. Việc sử dụng các từ khóa, chữ số, màu sắc và hình ảnh đã đem lại một công dụng lớn vì đã huy động được cả bán cầu đại não trái và phải hoạt động chứ không riêng lẻ như trước đây. Sự phối hợp đồng bộ này sẽ làm tăng cường các liên kết giữa hai bán cầu não và cho được kết quả tăng cường trí tuệ và tính sáng tạo của chủ nhân bộ não.
Việc sử dụng các phần mềm sẽ làm cho công việc lập bản đồ tư duy dễ dàng và linh hoạt hơn, đồng thời đây cũng là một bước tiến trong việc ứng dụng CNTT trong dạy học nhằm nâng cao hiệu quả dạy và học bộ môn vật lý và các môn học khác trong chương trình THCS
Tiết dạy mẫu VẬT LÝ
Xem clip
Hướng dẫn vẽ BĐTD
Xem clip
Kết thúc
Chương trình Hôi thảo BĐTD trường PTDTNT Ninh Sơn đến đây kết thúc chúc quý thầy cô đạt nhiều thành tích tốt trong công tác