BÀI:CHU KỲ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

Sở Giáo dục và Đào tạo quảng ninh
----------------------------------------
Chu kì tế bào và quá trình nguyên phân
tháng 2 năm 2007
Bằng kiến thức đã học, em hãy cho biết sự sinh trưởng ở sinh vật là gì? VD?
Vậy, một trong các cơ chế làm tăng kích thước và
khối lượng cơ thể sinh vât đó là sự phân bào.
Vậy sự phân bào là gì?
Chương iv. Phân bào
BàI 18. Chu kỳ tế bào và quá trình nguyên phân
Chu kì tế bào
ii. Quá trình nguyên phân
iii. ý nghĩa
i. Chu kỳ tế bào
Chu kỳ tế bào là gì?
Chu kì tế bào là khoảng thời gian giữa 2 lần phân bào.
Chu kỳ tế bào được chia thành mấy giai đoạn?
Hãy cho biết đặc đIểm của kì trung gian?
Thời gian chu kì TB khác nhau ở các loại TB. VD:
- TB phôI sớm: 15 - 20 p/lần
TB ruột: 12 giờ/lần
- TB gan: 6 tháng/lần
Sự điều hoà chu kỳ tế bào có vai trò gì?

- Chu kì tế bào được điều khiển bằng 1 hệ thống điều hoà rất tinh vi nhằm đảm bảo sự ST và PT bình thường của cơ thể.
TB chỉ phân chia khi nhận được tín hiệu từ bên trong cũng như bên ngoài.

Vậy, điều gì sẽ xảy ra nếu sự điều hoà bị trục trặc?
Cơ thể sẽ bị lâm bệnh.
- VD: Bệnh ung thư: TB ung thư đã thoát khỏi cơ chế điều hoà phân bào của cơ thể nên nó phân chia liên tục tạo khối u chèn ép cơ quan khác
Quá trình nguyên phân là gì?
Quá trình nguyên phân có những thành phần nào tham gia?
Các thành phần cơ bản tham gia vào quá trình nguyên phân
(2)Màng nhân
(3)Thoi vô sắc
(4)Nhiễm sắc thể
(5)Tâm động
(6)Trung thể
(1)Màng tế bào
2n = 4
II. Quá trình nguyên phân
1. Phân chia nhân
Các NST kép bắt đầu co xoắn. màng nhân dần tiêu biến, thoi phân bào dần xuất hiện.
Các NST kép co xoắn cực đại và tập trung thành một hàng ở mặt phẳng xích đạo.
Các nhiễm sắc tử tách nhau ra và di chuyển trên thoi phân bào về 2 cực của tế bào
NST dãn xoắn dần và màng nhân xuất hiện
Tại sao NST sau khi nhân đôI không tách nhau ra ngay mà còn dính với nhau ở tâm động?
Vì để tạo đIêù kiện cho NST có thể phân chia đều vật chất di truyền cho các TB con

Tại sao NST tập trung thành 1 hàng? Nếu NST nằm lệch về 1 phía thì sao?
Do cân bằng lực kéo ở hai đầu của thoi vô sắc.

Tại sao NST lại phảI co xoắn tới mức cực đại rồi mới phân chia các NStử về 2 cực của TB?
Để dễ dàng trong quá trình phân li về 2 cực của TB mà không bị rối.

2. Phân chia tế bào chất
Màng tế bào thắt lại ở giữa (mặt phẳng xích đạo)
Tạo vách ngăn ở mặt phẳng xích đạo
Tại sao lại có sự khác nhau đó?
3. Kết quả
TB mẹ 2n=4(NST don)
2n=4(NST đơn)
2n=4(NST đơn)
Nguyên phân
Do đâu mà nguyên phân lại có thể tạo ra được 2 TB con có bộ NST giống y hệt TB mẹ?
Do sự nhân đôI của NST sau đó phân li đồng đều của NST
iii.ý nghÜa
- Duy trì bộ NST đặc trưng và ổn định qua các thế hệ tế bào và thế hệ cơ thể của loàI sinh sản vô tính
- Thay mới tế bào và làm cơ thể lớn lên
Củng cố
1.Quan sát hình ảnh trong phim về quá trình phân bào dưới kính hiển vi
2. Trả lời câu hỏi trắc nghiệm
Câu 1: Hình ảnh sau đây thuộc kỳ:
Kỳ trung gian
Kỳ trước
Kỳ giữa
Kỳ sau
Kỳ cuối
C
D
E
B
A
Câu 2: Hình ảnh sau đây thuộc kỳ:
Kỳ trung gian
Kỳ trước
Kỳ giữa
Kỳ sau
Kỳ cuối
A
B
C
D
E
Câu 3: Hình ảnh sau đây thuộc kỳ:
Kỳ trung gian
Kỳ trước
Kỳ giữa
Kỳ sau
Kỳ cuối
A
B
C
D
E
Câu 4:
1. Một tế bào có 2n = 8 NST, hãy xác định số NST và số tâm động ở kì giữa và kì cuối của nguyên phân?
2. TB đó đã nguyên phân một số lần liên tiếp để tạo ra các TB con có tổng số 64 NST ở trạng tháI chưa nhân đôI, hãy xác định số TB mới được tạo thành nói trên? Số lần phân bào của TB đó?

Kết quả
Câu 4.1
Câu 4. 2
Số TB con được tạo thành là; 64 : 8 = 8
Số lần phân bào:
Nếu gọi K là số lần phân bào K = 3. Vì 8 = 2
3
Số tế bào con được tạo thành sau nguyên phân = 2
K
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em !
Phiếu học tập số 1
Diễn biến kì trung gian
TB chuẩn bị các chất cần thiết cho sự sinh trưởng.
Nhân đôI ADN và NST (NST tồn tại ở thể kép: gồm 2 sợi cromatit giống hệt nhau đính với nhau ở tâm động)
Tế bào tổng hợp tất cả những gì còn lại cần cho quá trình phân bào
ĐÚNG
3
1
2
4
3
1
2
4