Bài 9. Tổng hợp và phân tích lực. Điều kiện cân bằng của chất điểm

BÀI 9
I.Lực.Cân bằng lực
1. Định nghĩa:
Lực là đại lượng vectơ đặc trưng cho tác dụng của vật này lên vật khác mà kết quả là gây ra gia tốc cho vật,hoăc làm cho vật biến dạng
Vận dụng kiến thức ở cấp hai và khái niêm gia tốc vừa học hãy nêu định nghĩa về lực

Vật nào tác dụng vào cung làm cung biến dạng ?
Vật nào tác dụng vào mũi tên làm mũi tên bay đi ?
Tay người tác dụng vào cung làm cung bị biến dạng

Dây cung tác dụng vào mũi tên làm mũi tên thu gia tốc bay đi

Giải Thích
Quan sát hình vẽ
Câu hỏi 1:Những lực nào tác dụng lên quả cầu và lực đócó gây ra gia tốc cho vật hay không ?
2.Các lực cân bằng:
Là các lực khi tác dụng đồng thời vào một vật thì không gây ra gia tốc cho vật
Câu hỏi 2:Nhận xét về :chiều,giá và độ lớn của các lực tác dụng lên quả cầu?
3.Giá của lực
Đường thẳng mang vectơ lực gọi là giá của lực.
Hai lực cân bằng là hai lực cùng tác dụng lên một vật,cùng giá,cùng độ lớn và ngược chiều
4. Đơn vị
Đơn vị của lực là NiuTơn.Kí hiệu N

I. LỰC. CÂN BẰNG LỰC
II. TỔNG HỢP LỰC
1.Thí nghiệm:
Các em hãy quan sát thí nghiêm
1.Thí nghiệm
Câu hỏi a:Chỉ rõ các lực tác dụng lên vòng nhẫn?
Câu hỏi b:Biểu diễn các lực đó lên bảng với một tỉ lệ xích một đơn vị độ dài ứng với một quả cân?
Ba lực F1,F2,F3 là ba lực cân bằng.Nếu thay hai lực F1 và F2 thì hợp lực này phải có phương,chiều và độ lớn như thế nào? Để thoả mãn điều kiện cân bằng hãy vẽ lực đó?
Câu c:Nếu ta nối đầu mút của các vectow lực F1,F2,F3 ta được hình gì?
Trả lời:
a)Gồm ba lực F1,F2,F3
b) F và F3 cùng phương
Cùng độ lớn
Nhưng ngược chiều
c) Đây là hình bình hành
(Hình chữ nhật)

Chú ý:Khi thay đổi độ lớn và hướng của lực F1,F2 vòng nhẫn đứng yên ta vẫn có nhận xét như thế
Từ Thí nghiện trên các em rút ra kết luận gì về tính chất của lực?.Từ dó hãy rút ra định nghĩa
TL:Lực là một đại lượng vecto

2. Định nghĩa
Tổng hợp lực là thay thế các lực tác dụng đồng thời vào cùng một vật bằng một lực có tác dụng giống hệt như các lực ấy.
3. Quy tắc hình bình hành
Nếu hai lực đồng quy làm thành hai cạnh của một hình bình hành, thì đường chéo kẻ từ điểm đồng quy biểu diễn hợp lực của chúng.
Hãy phát biểu quy tắt hình bình hành?
O



C4:Trong trường hợp có nhiều lực đồng quy thì quy tắc này áp dụng như thế nào?
III. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM
Muốn cho một chất điểm đứng cân bằng thì hợp lực của các lực tác dụng lên nó phải bằng không.
Muốn cho một chất điểm đứng cân bằng thì hợp lực của chúng như thế nào?
IV. PHÂN TÍCH LỰC
1.Giải Thích:
Thay thế F3 bằng F1,F2,(Cân bằng với F1,F2)
2. Định nghĩa: Phân tích lực là thay thế một lực bằng hai hay nhiều lực có tác dụng giống hệt như lực đó.

M
N
A
B
O
D
C
3.Phân tích lực
Thế nào là tổng hợp lực, phân tích lực? Những chú ý khi phân tích lực?
Câu 1. Chỉ ra kết luận sai trong các kết luận sau:
A. Lực là nguyên nhân làm cho vật chuyển động hoặc bị biến dạng.
B. Lực là đại lượng vectơ.
C. Lực tác dụng lên vật gây ra gia tốc cho vật.
D. Có thể tổng hợp các lực đồng quy theo quy tắc hình bình hành.
Câu 2. Cho hai lực đồng quy có độ lớn 9N và 12N. Độ lớn của hợp lực là:
A. 1N
B. 2N
C. 15N
D. 25N