Bài 9. Thứ tự kể trong văn tự sự

Nối các câu trong cột 1 và cột 2 để có đáp án đúng


Hãy nhắc lại đặc điểm của văn tự sự
Tự sự (kể chuyện) là phương thức trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia và cuối cùng dẫn đến một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa.
chuỗi các sự việc
sự việc này dẫn đến sự việc kia
kết thúc
Nguyễn Minh Hoài
Lớp: 6H
Nhận xét về thứ tự kể các sự việc trong truyện Cây bút thần.
1.Tên vua bắt em vào cung vẽ. Em vẽ biển, sóng to, gió lớn nhấn chìm tên vua.
2.Tên địa chủ bắt Mã Lương vẽ nhưng em khẳng khái không vẽ cho hắn bất cứ thứ gì. Cuối cùng em vẽ cung tên bắn vào họng hắn.
3. Ngày xưa có em bé tên là Mã Lương, cha mẹ mất sớm em phải tự kiếm sống.
4. Mã Lương chăm chỉ học vẽ và vẽ rất đẹp nhưng chẳng có tiền mua bút
5. Có bút thần, Mã Lương vẽ cho tất cả những người nghèo trong làng cày, cuốc...
6. Về sau, có người nói Mã Lương đã trở về quê cũ, có người nói Mã Lương đi khắp đó đây đem hết thời giờ và sức lực để vẽ cho những người nghèo khổ.
7. Một hôm, trong giấc mơ có vị thần hiện lên ban cho em cây bút kỳ lạ.
Việc sắp xếp thứ tự các sự việc như vậy có giúp em hiểu được câu
chuyện không?
Em hãy sắp xếp lại thứ tự các sự việc cho hợp lý.
Đáp án: Thứ tự các sự việc: 3-4-7-5-2-1-6
1. Ngày xưa có em bé tên là Mã Lương, cha mẹ mất sớm em phải tự kiếm sống.
2. Mã Lương chăm chỉ học vẽ và vẽ rất đẹp nhưng chẳng có tiền mua bút
3. Một hôm, trong giấc mơ có vị thần hiện lên ban cho em cây bút kỳ lạ.
4. Có bút thần, Mã Lương vẽ cho tất cả những người nghèo trong làng cày, cuốc...
5.Tên địa chủ bắt Mã Lương vẽ nhưng em khẳng khái không vẽ cho hắn bất cứ thứ gì. Cuối cùng em vẽ cung tên bắn vào họng hắn.
6. Tên vua bắt em vào cung vẽ. Em vẽ biển, sóng to, gió lớn nhấn chìm tên vua.
7. Về sau, có người nói Mã Lương đã trở về quê cũ, có người nói Mã Lương đi khắp đó đây đem hết thời giờ và sức lực để vẽ cho những người nghèo khổ.

Theo em, các sự việc trong truyện đã được kể theo thứ tự nào?
Thứ tự: sự việc nào xảy ra trước, kể trước; sự việc nào xảy ra
sau kể sau cho đến kết thúc, thứ tự tự nhiên.
Việc kể theo thứ tự như vậy giúp dễ dàng theo dõi diễn biến
truyện, dễ nắm cốt truyện
Việc kể theo thứ tự như vậy có tác dụng gì?
Những câu chuyện mà em vừa nêu tên thuộc kiểu truyện gì?


Một số truyện được kể theo thứ tự: sự việc nào xảy ra trước kể trước, sự việc nào xảy ra sau kể sau cho đến hết là: Bánh chưng bánh giầy, Sự tích hồ Gươm, Sơn Tinh Thủy tinh, Em bé thông minh....
Truyện dân gian.
Nguyên nhân chủ yếu
Truyện dân gian được sáng tác trong thời kỳ chưa có chữ viết, phải lưu truyền bằng phương thức truyền miệng. Kể theo thứ tự này cho dễ thuộc, dễ nhớ.
Theo em, vì sao hầu hết truyện dân gian đều kể theo thứ tự này
Em hãy kể tên một số câu chuyện em đã học được kể theo thứ
tự này.
Cái tin thằng Ngỗ bị chó cắn rách bắp chân được băng bó ở trạm y tế xã đến chiều nay đã truyền đi khắp xóm.
Số là trưa nay, khi cả xóm đang yên tĩnh thì vang lên tiếng kêu cứu thất thanh, mỗi lúc một rõ: "chó dại! Chó dại!Cứu tôi với!". Nhiều người nghe, nhận ra tiếng thằng Ngỗ, nên chẳng ai chạy ra ứng cứu. Bởi dân trong xóm đã một lần mắc lừa thằng Ngỗ.
Ngỗ mồ côi cha mẹ từ sớm, hiện sống với bà ngoại, một người quanh năm ốm yếu lại nhà nghèo. Thiếu sự rèn cặp của bố mẹ, Ngỗ đi học bữa đực, bữa cái rồi cuối cùng bỏ học luôn, suốt ngày lêu lổng. Người trong xóm không ai muốn cho con cái mình chơi với Ngỗ. Một hôm, chẳng biết buồn tình thế nào, đang giữa trưa yên ắng, Ngỗ ta vun một đống tướng vừa cỏ, vừa rạ ở đầu làng, rồi đốt lên, gió từ cánh đồng làm lửa cháy rừng rực.
Thằng Ngỗ vừa chạy vừa la: " Cháy! Cháy! Cứu với!". Nhiều người tưởng thật chạy ra, có người còn xách cả xô nước, cầm câu liêm. Ngỗ thấy đánh lừa được nhiều người, cười khanh khách rồi bỏ chạy.Mọi người tức giận lắm. Có người nói với bà lão: " Bà phải đe cháu bà, cứ thế này rồi thì không hay đâu". Bà ngoại đã khóc nhiều lần với cháu mà Ngỗ vẫn chứng nào tật ấy . Sự việc hôm nay chỉ là hậu quả của việc làm trước đây của Ngỗ mà thôi. Người trong xóm còn lo, chuyện chó dại cắn đâu chỉ băng bó mà xong, còn phải tiêm nhiều mũi vắc-xin mới yên được. Liệu thằng bé có rút được bài học này không?
Các sự việc chính:
Tin thằng Ngỗ bị chó cắn rách cả bắp chân truyền đi khắp xóm.
Trưa nay, khi làng xóm đang ngủ yên thì có tiếng Ngỗ kêu cứu nhưng chẳng ai ra cứu.
Ngỗ mồ côi cha mẹ, ở với bà ngoại, suốt ngày lêu lổng. Có lần Ngỗ đã đốt lửa cháy rồi kêu cứu làm mọi người bị lừa.
Sự việc hôm nay chỉ là hậu quả việc làm trước đây của Ngỗ. Không biết ngỗ có rút được bài học gì không?
Thứ tự thực tế của các sự việc trong câu chuyện đã diễn ra như
thế nào?
Ngỗ mồ côi cha mẹ, ở với bà ngoại, suốt ngày lêu
lổng. Có lần, Ngỗ đã đốt lửa cháy rồi kêu cứu làm
mọi người bị lừa.
Trưa nay, khi làng xóm đang ngủ yên thì có tiếng
Ngỗ kêu cứu nhưng chẳng ai ra cứu.
Tin thằng Ngỗ bị chó cắn rách cả bắp chân truyền
đi khắp xóm.
Sự việc hôm nay chỉ là hậu quả việc làm trước đây
của Ngỗ. Không biết ngỗ có rút được bài học gì
không?

Trước
đây
Trưa nay
Bây giờ
Bài văn này đã kể theo thứ tự nào?
Buổi chiều, tin thằng Ngỗ bị chó cắn rách cả bắp chân truyền đi khắp xóm.
Trưa nay, khi làng xóm đang ngủ yên thì có tiếng Ngỗ kêu cứu nhưng chẳng ai ra cứu.
Ngỗ mồ côi cha mẹ, ở với bà ngoại, suốt ngày lêu lổng. Có lần Ngỗ đã đốt lửa cháy rồi kêu cứu làm mọi người bị lừa.
Sự việc hôm nay chỉ là hậu quả việc làm trước đây của Ngỗ. Không biết ngỗ có rút được bài học gì không?

Bây giờ
Trưa nay
Trước đây
Thứ tự: sự việc xảy ra sau kể trước, sự việc xảy ra trước kể sau, trình tự
đảo ngược
Việc kể theo trình tự như vậy có tác dụng gì?
Gây bất ngờ, tránh nhàm chán
Hãy cho biết những loại truyện nào hay được kể theo thứ tự
này?
Truyện hiện đại hay được kể theo kiểu đảo ngược trình tự:
Truyện có yếu tố tự truyện.
Truyện trinh thám.
.............................................
Từ việc tìm hiểu các ví dụ, hãy rút ra kết luận: có mấy thứ tự
kể trong văn tự sự?
Ghi nhớ:
Khi kể chuyện, có thể kể các sự việc liên tiếp nhau theo thứ tự tự nhiên, việc gì xảy ra trước kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau cho đến hết
Nhưng để gây bất ngờ, gây chú ý, hoặc để thể hiện tình cảm nhân vật, người ta có thể đem kết quả hoặc sự việc hiện tại kể ra trước, sau đó mới dùng cách kể bổ sung hoặc để nhân vật nhớ lại mà kể tiếp các việc đã xảy ra trước đó.
Lưu ý: có những câu chuyện kết hợp cả hai thứ tự kể này.
Đọc kỹ văn bản (bài tập 1- sgk tr 98-99)
Tôi và Liên là bạn thân cùng lớp, nhưng hồi Liên mới từ quê đến khu tập thể ở với bố bên cạnh nhà tôi thì không hiểu sao tôi lại rất ghét Liên. Có thể là vì Liên mới ở quê ra mà biết ăn mặc lịch sự, lại hay giặt giũ phơi phóng, ra điều ta đây chăm chỉ, ngoan ngoãn làm cho tôi như bị kém cạnh.
Tôi nhớ như in lần va chạm đầu tiên với Liên. Lần ấy, ngày đầu tiên nắng to sau một tuần mưa dầm dề, mọi người ai cũng giặt giũ phơi phóng đầy cả sân. Khi tôi giặt quần áo xong đem phơi thì sợi dây phơi áo nhà tôi đã bị phơi đầy áo quần của Liên. Tôi bực mình lùa một cách thô bạo áo quần của Liên vào một đầu, rồi phơi áo quần của mình vào phần dây còn lại, xong việc tôi đi vào nhà. Liên nhìn thấy nhưng không nói gì. Cô đi tìm sợi dây khác buộc làm dây phơi rồi phơi áo quần của mình lên đó.
Hôm ấy, tôi cùng bố mẹ đi phố, nhân thể ghé thăm bà ngoại, đến chiều mới về. Không ngờ đến chiều thì trời đổ mưa to. Nhìn trời mưa tôi nghĩ, chắc áo quần của mình phơi đã ướt sạch rồi. Nhưng khi về nhà thì áo quần đã được ai thu dọn. Tôi đang đưa mắt nhìn quanh, thì Liên sang bảo, khi trời sắp mưa, cô đã kịp rút hộ vào và đem trả cho tôi. Nhìn xấp quần áo đã khô gấp gọn gàng, tôi thực sự ngạc nhiên và cảm động. Tôi cảm thấy mặt mình nóng bừng lên. Thì ra tôi đã nghĩ xấu cho Liên.


Câu chuyện được kể theo thứ tự nào? Chuyện được kể theo ngôi nào?
Yếu tố hồi tưởng đóng vai trò gì trong câu chuyện?
Truyện được kể theo thứ tự đảo ngược: từ hiện tại (sự việc
xảy ra sau) kể về quá khứ ( sự việc xảy ra trước)
Truyện được kể theo ngôi thứ nhất
Việc sử dụng yếu tố hồi tưởng góp phần bộc lộ tình cảm,
cảm xúc của nhân vật tôi.

Bài tập về nhà:
Từ dàn ý của bài tập 2, hãy viết thành đoạn văn khoảng 10 đến 12 câu