Bài 9. Thứ tự kể trong văn tự sự

nhiệt liệt chào mừng
Các thầy cô đến dự giờ môn Ngữ Văn lớp 6
Giáo viên:
Trường THCS Triệu Đông
Kiểm tra bài cũ
? Ngôi kể là gì? Hãy nêu vai trò của ngôi kể trong văn tự sự.
Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng để kể chuyện.
Vai trò :
+ Kể theo ngôi thứ nhất: người kể có thể trực tiếp kể ra những gì mình nghe, mình thấy, mình trải qua, có thể trực tiếp nói ra cảm tưởng, ý nghĩ của mình.
+ Kể theo ngôi thứ ba: người kể có thể kể linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật (người kể tự giấu mình )
Tiết 36:
Thứ tự kể trong văn tự sự
I. Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự
1. Ví dụ:
Ví dụ 1: Em hãy tóm tắt các sự việc chính trong văn bản "Ông lão đánh cá và con cá vàng"?
Các sự việc của truyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng".
}
}
}
Nguyên nhân
Diễn biến
Kết quả
- Các sự việc được kể liên tiếp nhau theo trình tự thời gian:
nguyên nhân => Diễn biến => kết quả.
Việc gì xảy ra trước kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau, cho đến hết.
2. Nhận xét:
Ví dụ 1: "Ông lão đánh cá và con cá vàng"
- Các sự việc được kể theo thứ tự gia tăng tự nhiên, sự việc gì xảy ra trước kể trước, xảy ra sau kể sau cho đến hết (kể xuôi)

I. Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự
1. Ví dụ:
Tiết 36:
Thứ tự kể trong văn tự sự
? Đảo lại các sự việc của truyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng"
5) Cuối cùng mụ trở lại cuộc sống nghèo khổ bên cái máng lợn sứt mẻ.
3) Ông lão về nhà kể cho vợ nghe, mụ vợ bắt ông lão ra biển đòi cá vàng trả ơn.
2) Ông lão bắt được cá vàng, thả cá vàng, nhận lời hứa của cá vàng.
4) Ông lão ra biển 5 lần theo đòi hỏi của mụ vợ và kết quả mỗi lần.
1) Giới thiệu gia cảnh ông lão đánh cá.
=> Không nắm được nội dung, ý nghĩa của truyện vì các sự việc bị xáo trộn không theo trình tự tự nhiên.
Tiết 36:
Thứ tự kể trong văn tự sự
I. Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:
Ví dụ 1: "Ông lão đánh cá và con cá vàng"
- Các sự việc được kể theo thứ tự gia tăng tự nhiên, sự việc gì xảy ra trước kể trước, xảy ra sau kể sau cho đến hết (kể xuôi)
- Tác dụng: Cốt truyện mạch lạc, rõ ràng làm cho người đọc (người nghe) dễ theo dõi, dễ nhớ dễ hiểu, làm nổi bật ý nghĩa của truyện.
I. Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự
1. Ví dụ:
Tiết 36:
Thứ tự kể trong văn tự sự
Ví dụ 2: Chuyện thằng Ngỗ

1) Ngỗ bị chó dại cắn phải tiêm thuốc trừ bệnh dại
2) Bị chó dại cắn Ngỗ kêu cứu nhưng không ai đến giúp.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp nên trở thành lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi người, làm họ mất lòng tin.
5) Sự ái ngại của bà con hàng xóm trước bệnh tình của Ngỗ.
} Hậu quả
}
Nguyên nhân
I. Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:
Ví dụ 2: Chuyện thằng Ngỗ
- Các sự việc diễn ra không theo thứ tự thời gian:
Hậu quả ? nguyên nhân ? bài học (kể ngược)
Tiết 36:
Thứ tự kể trong văn tự sự
I. Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự
1. Ví dụ:
Ví dụ 2: Chuyện thằng Ngỗ

1) Ngỗ bị chó dại cắn phải tiêm thuốc trừ bệnh dại
2) Bị chó dại cắn Ngỗ kêu cứu nhưng không ai đến giúp.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp nên trở thành lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi người, làm họ mất lòng tin.
5) Sự ái ngại của bà con hàng xóm trước bệnh tình của Ngỗ.
Yếu
tố
Hồi
Tưởng
?Là yếu tố quan trọng làm cơ sở cho việc kể ngược.
Tiết 36:
Thứ tự kể trong văn tự sự
I. Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:
Ví dụ 2: Chuyện thằng Ngỗ
- Các sự việc diễn ra không theo thứ tự thời gian:
Hậu quả ? nguyên nhân ? bài học (kể ngược)
- Tác dụng: Sự việc trình bày phong phú, khách quan, tạo bất ngờ hấp dẫn cho người đọc.
Tiết 36:
Thứ tự kể trong văn tự sự
? Qua các ví dụ trên có mấy cách kể trong văn tự sự.
Hai cách kể:
I. Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:
Ví dụ 1:"Ông lão đánh cá và con cá vàng"
Ví dụ 2: Chuyện thằng Ngỗ
3. Ghi nhớ: (SGK)

Tiết 36:
Thứ tự kể trong văn tự sự
I. Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:
Ví dụ 1:"Ông lão đánh cá và con cá vàng
Ví dụ 2: Chuyện thằng Ngỗ
3. Ghi nhớ: (SGK)
II. Luyện tập:
Bài tập 1:
Tiết 36:
Thứ tự kể trong văn tự sự
Bài tập 1: Đọc câu chuyện sau đây và trả lời câu hỏi:
Tôi và Liên là bạn thân cùng lớp, nhưng hồi Liên mới từ quê đến khu tập thể ở với bố bên cạnh nhà tôi, thì không hiểu sao tôi lại rất ghét Liên. Có thể là vì Liên mới ở quê ra mà đã biết ăn mặc lịch sự, lại hay giặt giũ phơi phóng, ra điều ta đây chăm chỉ, ngoan ngoãn, làm cho tôi như bị kém cạnh!
Tôi nhớ như in lần va chạm đầu tiên với Liên. Lần ấy, ngày đầu tiên nắng to sau một tuần mưa dầm dề, mọi người ai cũng giặt giũ, phơi phóng đầy cả sân. Khi tôi giặt xong quần áo đem phơi, thì sợi dây phơi áo nhà tôi đã phơi đầy áo quần của Liên. Tôi bực mình lùa một cách thô bạo áo quần của Liên vào một đầu, rồi phơi áo quần của mìnhvào phần dây còn lại, xong việc tôi đi vào nhà. Liên nhìn thấy nhưng không nói gì. Cô đi tìm sợi dây khác buộc làm dây phơi rồi phơi áo quần của mình lên đó.
Hôm ấy tôi cùng mẹ đi phố, nhân thể ghé thăm bà ngoại, đến chiều mới về. Không ngờ đến chiều thì trời đổ mưa to. Nhìn trời mưa tôi nghĩ, chắc quần áo của mình phơi đã ướt sạch rồi. Nhưng khi về nhà thì quần áo đã được ai thu dọn. Tôi đang đưa mắt nhìn quanh, thì Liên sang bảo, khi trời sắp mưa, cô dã kịp rút hộ vào và đem trả lại cho tôi. Nhìn xấp quần áo khô đã gấp gọn gàng, tôi thực sự ngạc nhiên và cảm động. Tôi cảm thấy mặt mình nóng bừng lên. Thì ra tôi đã nghĩ xấu cho Liên.
Từ đó tôi và Liên trở thành đôi bạn thân trong khu tập thể, vui buồn có nhau...
(Tự thuật của một học sinh)
Câu chuyện được kể theo thứ tự nào? Chuyện kể theo ngôi nào? Yếu tố hồi tư?ng đóng vai trò như thế nào trong câu chuyện?
*Truyện kể theo ngôi thứ nhất.
* Thứ tự kể: Kể ngược
(hồi tưởng)
*Vai trò của yếu tố hồi tưởng:
Là cơ sở cho việc kể ngược, xâu chuỗi các sự việc:
Hiện tại- quá khứ- hiện tại.
*Tóm tắt các sự việc chính:
1) "Tôi" và Liên là đôi bạn thân
2) Lúc đầu "tôi" ghét Liên
3) Một lần va chạm "tôi" đã hiểu Liên
4) Chúng tôi thành bạn.
I. Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:
3. Ghi nhớ: (SGK)
II. Luyện tập:
Bài tập 1:
Tìm hiểu đề:
- Ki?u b�i: Tự sự (kể chuyện) đời thường.
- Nội dung: Chuy?n di choi xa.
- Ph?m vi ki?n th?c: Lần đầu được đi.
- Ngôi kể: Ngôi thứ nhất.
- Thứ tự kể: Kể xuôi (hoặc kể ngược).
Lập dàn bài: Theo gợi ý SGK
Tiết 36:
Thứ tự kể trong văn tự sự
Bài tập 2: Tìm hiểu đề và lập dàn bài cho đề sau:
Kể câu chuyện lần đầu tiên em được đi chơi xa
Củng cố
Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng:
Có mấy cách kể trong văn tự sự?
A. Một B. Hai C. Ba D. Bốn
2. Nhận định nào đúng về thứ tự tự nhiên trong văn tự sự.
A. Khi kể chuyện, có thể kể các sự việc diễn ra theo trình tự thời gian, không thể đảo trật tự các sự việc.
B. Để tạo sức hấp dẫn cho câu chuyện, người kể có thể đảo trật tự thời gian, diễn biến của sự việc.
Hướng dẫn học ở nhà:
- Học thuộc ghi nhớ SGK/98.
Hoàn thành bài tập 2 (lập dàn ý theo bố cục 3 phần) SGK/99.
- Ôn các bài đã học và lập dàn ý các đề trong SGK chuẩn bị cho bài viết số 2
Bài học hôm nay dừng tại đây.
Cảm ơn các thầy cô và các em đã quan tâm, theo dõi!
Xin thân ái chào các thầy cô và các em !