Bài 9. Thứ tự kể trong văn tự sự

1
Giáo viên: Dương Thu Hà
2
Bài mới

Tiết 36 Bài 9


Thứ tự kể trong văn tự sự
3

I/ Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự

1. Thứ tự kể :
Bài tập 1:
? Truyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng" có những sự việc chính nào ?
? Các sự việc của truyện được kể theo trình tự như thế nào ?
4
Giới thiệu gia cảnh hai vợ chồng ông lão.
Ông lão bắt được cá vàng không đòi hỏi trả ơn.
Mụ vợ đòi hỏi cá vàng đền ơn.
* Lần 1 : Đòi cái máng lợn
* Lần 2 : Đòi cái nhà rộng
* Lần 3 : Đòi làm nhất phẩm phu nhân
* Lần 4 : Đòi làm nữ hoàng
* Lần 5 : Đòi làm Long vương, cá vàng hầu hạ
4. Cá vàng trừng trị mụ vợ.
Các sự việc chính trong truyện :
5
Kết luận :

Truyện được kể theo trình tự thời gian .
6
Bài tập 2 :
Đọc văn bản trong sách giáo khoa
trang 97 và trả lời câu hỏi :
? Truyện kể về ai và về việc gì ?
? Tóm tắt ngắn gọn các sự việc chính trong truyện ?
? Các sự việc trong truyện có được kể theo thứ tự thời gian không ? vì sao ?
7
Các sự việc chính của truyện ở bài tập 2 :
Sự việc 1 : Tin Ngỗ bị chó cắn loan khắp xóm.
Sự việc 2 : Khi bị chó đuổi, Ngỗ kêu cứu, không ai giúp.
Sự việc 3 : Ngỗ mồ côi, hư hỏng, làm mất lòng tin của mọi người.
Sự việc 4 : Mọi người lo cho Ngỗ liệu có rút ra bài học ?
8
Các sự việc chính của truyện ở bài tập 2 :
Sự việc 1 : Tin Ngỗ bị chó cắn
loan khắp xóm.
Sự việc 2 : Khi bị chó đuổi, Ngỗ kêu cứu,không ai giúp.
Sự việc 3 : Ngỗ mồ côi, hư hỏng, làm mất lòng tin của mọi người.
Sự việc 4 : Mọi người lo cho Ngỗ liệu có rút ra bài học ?
Hi?n t?i (k?t qu?)
Quá khứ (nguyên nhân)
Hi?n t?i (k?t qu?)
Quá khứ (nguyên nhân)
9

Kết luận :

Kể không theo trình tự thời gian
10
11
2. Tác dụng của thứ tự kể

Bài tập 1 :
Câu hỏi thảo luận :
Quan sát lại các sự việc trong truyện : "Ông lão đánh cá và con cá vàng" và cho biết :
? Có thể đảo trật tự các sự việc chính trong truyện trên được không ?
? Vì sao ?
12
Không thể đảo vì :
* Các sự việc có sự nối tiếp nhau, sự việc trước là nguyên nhân của sự việc sau, sự việc sau là kết quả của sự việc trước.
* ý nghĩa truyện không nổi bật : không thấy rõ lòng tham lam, bội bạc ngày càng gia tăng của mụ vợ.
* Bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc của truyện sẽ không thể hiện được rõ ràng. . .
13
Kết luận

Truyện kể theo trình tự thời gian thì cốt truyện mạch lạc, sáng tỏ, dễ theo dõi.
14
Bài tập 2
? Hãy kể lại tóm tắt các sự việc theo cách kể thứ nhất .
Sự việc 1 : Tin Ngỗ bị chó cắn loan khắp xóm.
Sự việc 2 : Khi bị chó đuổi, Ngỗ kêu cứu,
không ai giúp.
Sự việc 3 : Ngỗ mồ côi, hư hỏng, làm mất lòng tin của mọi người
Sự việc 4 : Mọi người lo cho Ngỗ liệu có rút ra bài học ?
15
Thảo luận :

Chuyện thằng Ngỗ kể theo cách kể nào hay hơn ? Vì sao ?
16
Cách kể thứ hai hay hơn vì :
- Gây bất ngờ, chú ý cho người đọc : người đọc sẽ tò mò tại sao không ai cứu Ngỗ khi Ngỗ bị chó cắn.
ý nghĩa bài học nổi bật hơn
Thái độ chê trách của tác giả đối với nhân vật rõ hơn. . . .
17

Kết luận :

Câu chuyện kể ngược gây bất ngờ, chú ý cho người đọc.
18
3. Ghi nhớ :
19
Bài tập :
Theo em, hai cách kể có thể có những ưu điểm và nhược điểm nào sau đây ?
20
II/ Luyện tập
Bài tập 1 (98) :
Đọc sách giáo khoa và trả lời câu hỏi :
- Thứ tự kể ?
- Ngôi kể ?
- Vai trò của yếu tố hồi tưởng ?
21
- Câu chuyện kể theo thứ tự : Hiện tại kể trước sau đó để nhân vật nhớ lại mà kể tiếp các sự việc xảy ra trước đó.
Truyện kể theo ngôi 1
(xưng hô : tôi)
Vai trò yếu tố hồi tưởng : Tình cảm của nhân vật được thể hiện rõ hơn .
22
Bài tập 2: Sắp xếp các sự việc chính theo thứ tự đúng trong truyện "Cây bút thần".
A. Mã Lương dùng cây bút thần trừng trị tên địa chủ .
B. Mã Lương được thần tặng cho cây bút thần.
C. Mã Lương và tài năng hội họa của em.
D. Mã Lương dùng bút thần vẽ cho người nghèo.
E. Mã Lương dùng cây bút thần trừng trị nhà vua.
G. Mã Lương mai danh ẩn tích.
1
2
3
5
4
6
23
Theo em, có thể đảo vị trí các cuộc phiêu lưu của Mã Lương được không ? Vì sao ?

Truyện được kể theo ngôi thứ mấy ? Em hãy kể lại một sự việc trong truyện theo ngôi kể thứ nhất ?
24
Cho đề bài sau :
Em rất ân hận về một lần sơ ý mà em đánh vỡ một lọ hoa đẹp - một vật kỷ niệm của cha mẹ em. Em hãy kể lại câu chuyện đó.

Hãy viết đoạn văn phần mở bài cho câu chuyện theo cách kể thứ hai.
25
Hướng dẫn về nhà

Học thuộc ghi nhớ.
Làm bài tập số 2 trang 99.