Bài 9. Thứ tự kể trong văn tự sự

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
MÔN NGỮ VĂN LỚP 6/8
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ PHƯƠNG THẢO
TIẾT 35: THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
Ngày dạy: 27/10/2011
*/Kiểm tra bài cũ:
*/Câu hỏi: Ngôi kể là gì? Hãy nêu vai trò của ngôi kể trong văn tự sự?
*/Trả lời:
- Ngôi kể: là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng để kể chuyện
- Vai trò:
+ Kể theo ngôi thứ nhất: người kể có thể trực tiếp kể ra những gì mình nghe, mình thấy, mình trải qua, có thể trực tiếp nói ra cảm tưởng, ý nghĩ của mình.
+ Kể theo ngôi thứ ba: người kể có thể linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật (người kể tự giấu mình).
1
3
2
N G Ô I T H Ứ B A
T Ự S Ự
K Ể
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
Ngôi kể của truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng”?
Phương thức biểu đạt chính của các truyện truyền thuyết và cổ tích đã học?
Từ con thiếu trong câu văn sau: “ Văn tự sự chủ yếu là văn … người và … việc”.
Tiết 35: THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ.
A/ Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự:
I/ Thứ tự kể trong truyện “ Ông lão đánh cá và con cá vàng”:
*/ Các sự việc chính của truyện “ Ông lão đánh cá và con cá vàng”:
1) Giới thiệu gia cảnh ông lão đánh cá.
2) Ông lão bắt được cá vàng, thả cá vàng và nhận lời hứa của cá vàng.
3) Ông lão về nhà kể cho vợ nghe, mụ vợ bắt ông lão ra biển đòi cá vàng trả ơn.
4) Ông lão ra biển năm lần theo đòi hỏi của mụ vợ và kết quả mỗi lần.
5) Cuối cùng, mụ trở lại cuộc sống nghèo khổ bên cái máng lợn sứt mẻ.
Nguyên nhân
Diễn biến
Kết quả
5) Cuối cùng, mụ trở lại cuộc sống nghèo khổ bên cái máng lợn sứt mẻ.
3) Ông lão về nhà kể cho vợ nghe, mụ vợ bắt ông lão ra biển đòi cá vàng trả ơn.
2) Ông lão bắt được cá vàng, thả cá vàng và nhận lời hứa của cá vàng.
4) Ông lão ra biển năm lần theo đòi hỏi của mụ vợ và kết quả mỗi lần.
1) Giới thiệu gia cảnh ông lão đánh cá.
1) Giới thiệu gia cảnh ông lão đánh cá.
2) Ông lão bắt được cá vàng, thả cá vàng và nhận lời hứa của cá vàng.
3) Ông lão về nhà kể cho vợ nghe, mụ vợ bắt ông lão ra biển đòi cá vàng trả ơn.
4) Ông lão ra biển năm lần theo đòi hỏi của mụ vợ và kết quả mỗi lần.
5) Cuối cùng, mụ trở lại cuộc sống nghèo khổ bên cái máng lợn sứt mẻ.
*/ Đảo lại các sự việc của truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng” theo thứ tự sự việc: 5 3 2  4  1:
Tiết 35: THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ.
A/ Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự:
I/ Thứ tự kể trong truyện “ Ông lão đánh cá và con cá vàng”:
- Kể theo thứ tự tự nhiên ( kể xuôi) là kể các sự việc liên tiếp nhau, việc gì xảy ra trước kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau, cho đến hết.
- Tác dụng: làm cho người đọc, người nghe dễ theo dõi, dễ nhớ, dễ hiểu, nổi bật được ý nghĩa của truyện
II/ Thứ tự kể trong bài văn SGK/97:
*/ Các sự việc chính trong bài văn về: chuyện thằng Ngỗ:
1) Ngỗ bị chó cắn phải băng bó tiêm thuốc trừ bệnh dại.
2) Ngỗ bị chó dại cắn thật, kêu cứu nhưng không ai đến giúp.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp, trở nên lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
4) Ngỗ tìm cách trêu chọc mọi người, đánh lừa mọi người làm họ mất lòng tin.
*/ Các sự việc chính trong bài văn về: chuyện thằng Ngỗ:
1) Ngỗ bị chó cắn phải băng bó tiêm thuốc trừ bệnh dại.
2) Ngỗ bị chó dại cắn thật, kêu cứu nhưng không ai đến giúp.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp, trở nên lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
4) Ngỗ tìm cách trêu chọc mọi người, đánh lừa mọi người làm họ mất lòng tin.
Hậu quả
Nguyên nhân
- Thứ tự kể không giống truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng”, vì:
+ Truyện bắt đầu từ hậu quả xấu rồi ngược lên kể nguyên nhân.
+ Kể không theo thứ tự thời gian: Việc xảy ra sau kể trước. Việc xảy ra trước lại kể sau. Có sự đan xen giữa hiện tại và quá khứ.
- Việc diễn ra trong buổi chiều kể trước.
+ Dẫn chứng: Cái tin thằng Ngỗ bị chó cắn rách cả bắp chân, được băng bó ở trạm y tế xã đến (chiều nay) đã truyền đi khắp xóm.
Đi từ hiện tại ( tin Ngỗ bị chó cắn).
- Việc diễn ra trong buổi trưa kể sau.
+ Dẫn chứng: Số là (trưa nay), khi xóm làng đang yên tĩnh, thì vang lên tiếng kêu…
 trở về quá khứ gần (Ngỗ bị chó cắn trưa nay).
- Các truyện xảy ra trước đó kể lại sau nữa.
+ Dẫn chứng: Đang giữa trưa yên ắng, Ngỗ vun một đống vừa cỏ, vừa rạ rồi đốt lên làm cho lửa cháy rùng rùng.
 quá khứ xa (Ngỗ sống với bà nghịch ngợm, suốt ngày lêu lổng).
 trở về hiện tại (bà con đánh giá việc chó cắn).
 hướng đến tương lai (Ngỗ sẽ chữa trị như thế nào và rút ra bài học gì?)
*/ Các sự việc chính trong bài văn về: chuyện thằng Ngỗ:
1) Ngỗ bị chó cắn phải băng bó tiêm thuốc trừ bệnh dại.
2) Ngỗ bị chó dại cắn thật, kêu cứu nhưng không ai đến giúp.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp, trở nên lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
4) Ngỗ tìm cách trêu chọc mọi người, đánh lừa mọi người làm họ mất lòng tin.
Hậu quả
Nguyên nhân
Yếu tố
hồi tưởng
- Thứ tự kể không giống truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng”, vì:
+ Truyện bắt đầu từ hậu quả xấu rồi ngược lên kể nguyên nhân.
+ Kể không theo thứ tự thời gian: Việc xảy ra sau kể trước. Việc xảy ra trước lại kể sau. Có sự đan xen giữa hiện tại và quá khứ.
Tiết 35: THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ.
A/ Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự:
I/ Thứ tự kể trong truyện “ Ông lão đánh cá và con cá vàng”:
- Kể theo thứ tự tự nhiên ( kể xuôi) là kể các sự việc liên tiếp nhau, việc gì xảy ra trước kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau, cho đến hết.
- Tác dụng: làm cho người đọc, người nghe dễ theo dõi, dễ nhớ, dễ hiểu, nổi bật được ý nghĩa của truyện
II/ Thứ tự kể trong bài văn SGK/97:
- Kể theo thứ tự ngược là đem kết quả hoặc sự việc hiện tại kể trước. Sau đó mới dùng cách kể bổ sung hoặc để nhân vật nhớ lại mà kể tiếp các sự việc xảy ra trước đó.
- Tác dụng: Cách kể ngược gây bất ngờ, gây sự chú ý hoặc để thể hiện tình cảm nhân vật làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn.
*/ Lưu ý:
- Muốn kể theo thứ tự ngược phải có sự sáng tạo trong dòng hồi tưởng.
*) Kể ngược:
1) Ngỗ bị chó cắn phải băng bó tiêm thuốc trừ bệnh dại.
2) Ngỗ bị chó dại cắn thật, kêu cứu nhưng không ai đến giúp.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp, trở nên lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
4) Ngỗ tìm cách trêu chọc mọi người, đánh lừa mọi người làm họ mất lòng tin.
*) Kể xuôi:
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp, trở nên lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
4) Ngỗ tìm cách trêu chọc mọi người, đánh lừa mọi người làm họ mất lòng tin.
2) Ngỗ bị chó dại cắn thật, kêu cứu nhưng không ai đến giúp.
1) Ngỗ bị chó cắn phải băng bó tiêm thuốc trừ bệnh dại.
Tiết 35: THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ.
A/ Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự:
I/ Thứ tự kể trong truyện “ Ông lão đánh cá và con cá vàng”:
- Kể theo thứ tự tự nhiên ( kể xuôi) là kể các sự việc liên tiếp nhau, việc gì xảy ra trước kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau, cho đến hết.
- Tác dụng: làm cho người đọc, người nghe dễ theo dõi, dễ nhớ, dễ hiểu, nổi bật được ý nghĩa của truyện
II/ Thứ tự kể trong bài văn SGK/97:
- Kể theo thứ tự ngược là đem kết quả hoặc sự việc hiện tại kể trước. Sau đó mới dùng cách kể bổ sung hoặc để nhân vật nhớ lại mà kể tiếp các sự việc xảy ra trước đó.
- Tác dụng: Cách kể ngược gây bất ngờ, gây sự chú ý hoặc để thể hiện tình cảm nhân vật làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn.
*/ Lưu ý:
- Muốn kể theo thứ tự ngược phải có sự sáng tạo trong dòng hồi tưởng.
- Việc kể theo thứ tự tự nhiên( kể xuôi) hay kể không theo thứ tự tự nhiên( kể ngược) là tùy theo nhu cầu thể hiện nội dung của người kể.
Có 2 thứ tự kể trong văn tự sự:
Kể theo thứ tự tự nhiên.
(Kể xuôi).
Kể không theo thứ tự tự nhiên.
(Kể ngược).
Kể các sự việc liên tiếp nhau,
việc gì xảy ra trước kể trước,
việc gì xảy ra sau kể sau cho đến hết.
Đem kết quả hoặc sự việc hiện tại
kể trước. Sau đó mới dùng cách
kể bổ sung hoặc để nhân vật nhớ
lại mà kể tiếp các sự việc xảy ra
trước đó.
Tác dụng: dễ theo dõi, dễ nhớ, dễ
hiểu, nổi bật được ý nghĩa của truyện.
Tác dụng: gây bất ngờ, gây sự chú
ý, thể hiện tình cảm nhân vật, làm
câu chuyện hấp dẫn.
Tiết 35: THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ.
A/ Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự:
I/ Thứ tự kể trong truyện “ Ông lão đánh cá và con cá vàng”:
- Kể theo thứ tự tự nhiên ( kể xuôi) là kể các sự việc liên tiếp nhau, việc gì xảy ra trước kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau, cho đến hết.
- Tác dụng: làm cho người đọc, người nghe dễ theo dõi, dễ nhớ, dễ hiểu, nổi bật được ý nghĩa của truyện
II/ Thứ tự kể trong bài văn SGK/97:
- Kể theo thứ tự ngược là đem kết quả hoặc sự việc hiện tại kể trước. Sau đó mới dùng cách kể bổ sung hoặc để nhân vật nhớ lại mà kể tiếp các sự việc xảy ra trước đó.
- Tác dụng: Cách kể ngược gây bất ngờ, gây sự chú ý hoặc để thể hiện tình cảm nhân vật làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn.
*/ Ghi nhớ: SGK/ 98
*) Câu hỏi thảo luận: Em hãy rút ra ưu, nhược điểm của hai cách kể ( kể xuôi và kể ngược)?
- Kể xuôi:
+ Ưu điểm: cốt truyện mạch lạc, sáng tỏ, dễ theo dõi.
+ Nhược điểm: dễ đơn điệu, nhàm tẻ.
- Kể ngược:
+ Ưu điểm: sự việc phong phú, trình bày khách quan gây bất ngờ, chú ý cho người đọc, không nhàm chán.
+ Nhược điểm: người đọc khó theo dõi, có thể dẫn đến trùng lặp.
Tiết 35: THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ.
A/ Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự:
- Kể theo thứ tự tự nhiên ( kể xuôi) là kể các sự việc liên tiếp nhau, việc gì xảy ra trước kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau, cho đến hết.
- Tác dụng: làm cho người đọc, người nghe dễ theo dõi, dễ nhớ, dễ hiểu, nổi bật được ý nghĩa của truyện
II/ Thứ tự kể trong bài văn SGK/97:
- Kể theo thứ tự ngược là đem kết quả hoặc sự việc hiện tại kể trước. Sau đó mới dùng cách kể bổ sung hoặc để nhân vật nhớ lại mà kể tiếp các sự việc xảy ra trước đó.
- Tác dụng: Cách kể ngược gây bất ngờ, gây sự chú ý hoặc để thể hiện tình cảm nhân vật làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn.
*/ Ghi nhớ: SGK/ 98
*) Hướng dẫn về nhà:
- Nắm được thế nào là kể xuôi?Thế nào là kể ngược? Tác dụng của hai cách kể? Muốn kể ngược phải có điều kiện gì?
- Chuẩn bị tiết luyện tập:
+ Bài 1/98: Đọc câu chuyện và trả lời: câu chuyện được kể theo thứ tự nào? Ngôi nào? Yếu tố hồi tưởng đóng vai trò gì?
+ Bài 2/99: Cho đề văn: “ Kể câu chuyện lần đầu em được đi chơi xa”.
Tìm hiểu đề và lập dàn bài cho đề bài trên.
I/ Thứ tự kể trong truyện “ Ông lão đánh cá và con cá vàng”: