Bài 9. Thứ tự kể trong văn tự sự

Các thầy cô đến dự giờ môn Ngữ Văn lớp 6B
Kiểm tra bài cũ
? Ngôi kể là gì? Hãy nêu vai trò của ngôi kể trong văn tự sự?
Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng để kể chuyện
Vai trò :
+ Kể theo ngôi thứ nhất: người kể có thể trực tiếp kể ra những gì mình nghe, mình thấy, mình trải qua , có thể trực tiếp nói ra cảm tưởng, ý nghĩ của mình.
+ Kể theo ngôi thứ ba: người kể có thể kể linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật ( người kể tự giấu mình )
Trò chơi ô chữ
1
3
2
1.Tổ hợp từ gồm 9 ch? cái: Ngôi kể của truyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng" l� gỡ?

2.Một từ gồm 4 ch? cái: Phuơng thức biểu đạt chính của các truyện truyền thuyết và cổ tích đã học?

3.Một từ có 2 ch? cái: Từ còn thiếu trong câu văn sau: Văn tự sự chủ yếu là văn ... nguời và ... việc.

}
}
}
Nguyên nhân
Diễn biến
Kết quả
? Trong các sự việc trên, sự việc nào chỉ nguyên nhân ?

? Sự việc nào chỉ kết quả?

?Sự việc nào
chỉ diễn biến?

? Tóm tắt các sự việc trong truyện
"Ông lão đánh cá và con cá vàng?
Các sự việc của truyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng".
}
}
}
Nguyên nhân
Diễn biến
Kết quả
- Các sự việc được kể liên tiếp nhau theo trình tự thời gian:
nguyên nhân => Diễn biến => kết quả.
Việc gì xảy ra trước kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau, cho đến hết.
=> L�m cho c?t truy?n m?ch l?c, sỏng t?, d? theo dừi. Giúp người đọc thấy được lòng tham ngày càng tăng của mụ vợ và s? tr?ng ph?t thich dỏng d?i v?i m? v?.
? Em hãy nhận xét thứ tự kể các sự việc trong van b?n n�y?
? Kể xuụi tạo nên hiệu quả nghệ thuật gì?

1) Tin Ngỗ bị chó d?i cắn loan kh?p xúm.
2) Bị chó d?i cắn Ngỗ kêu cứu nhưng không ai đến giúp.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp nên trở thành lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi người, làm họ mất lòng tin.
5) Sự ái ngại của bà con hàng xóm trước bệnh tình c?a Ng?. V� m?i ngu?i lo l?ng khụng bi?t Ng? cú rỳt ra du?c b�i h?c cho mỡnh khụng.
Quá khứ (nguyên nhân)
? Nêu các sự việc trong văn bản 2/ SGK- 98?

Quá khứ (nguyên nhân)
Yếu
tố
Hồi
Tưởng
1) Tin Ngỗ bị chó dại cắn loan kh?p xúm.
2) Bị chó dại cắn Ngỗ kêu cứu nhưng không ai đến giúp.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp nên trở thành lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi người, làm họ mất lòng tin.
5) Sự ái ngại của bà con hàng xóm trước bệnh tình của Ngỗ. V� m?i ngu?i lo l?ng khụng bi?t Ng? cú rỳt ra du?c b�i h?c cho mỡnh khụng.
4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi người, làm họ mất lòng tin.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp nên trở thành lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
1) Tin Ngỗ bị chó dại cắn loan kh?p xúm.
5) Sự ái ngại của bà con hàng xóm trước bệnh tình của Ngỗ. V� m?i ngu?i lo l?ng khụng bi?t Ng? cú rỳt ra du?c b�i h?c cho mỡnh khụng.
2) Bị chó dại cắn, Ngỗ kêu cứu, không ai đến giúp.
? Có thể sắp xếp các sự việc ở bài tập 2 theo thứ tự xuôi không? Nếu được em sẽ bắt đầu từ sự việc nào và kết thúc ở sự việc nào?


Kể xuôi
(Kể theo trỡnh t? th?i gian)


Kể ngu?c
(Kể không theo trỡnh t? th?i gian)

Hai cách kể:
? 1. Bài tập 1: (SGK /98):

* Thứ tự kể: Kể ngược
( hồi tưởng)
*Truyện kể theo ngôi thứ nhất.
*Vai trò của yếu tố hồi tưởng:
Là cơ sở cho việc kể ngược, xâu chuỗi các sự việc:
Hiện tại- quá khứ- hiện tại.

*Tóm tắt các sự việc chính:
1) "Tôi" và Liên là đôi bạn thân.
2) Lúc đầu "tôi" ghét Liên.
3) Một lần va chạm "tôi" đã hiểu Liên.
4) Chúng tôi thành bạn thõn.


? Bài tập 2: Tìm hiểu đề và lập dàn bài cho đề sau:
Đề: Kể câu chuyện lần đầu tiên em được đi chơi xa.
I.Tìm hiểu đề:





Tự sự(kể chuyện) đời thường.
Nội dung
Lần đầu được đi chơi xa
Thể loại
Ngôi kể
Ngôi thứ nhất
Thứ tự kể
Kể xuôi hoặc kể ngược
II. Dàn bài:
1. Mở bài:
- Nếu kể xuôi: Giới thiệu thời gian, địa điểm, lí do được đi chơi.
- Nếu kể ngược( hồi tưởng): Nhân điều gì đó khiến em nhớ lại lần đầu tiên được đi chơi xa, ở nơi nào?
2. Thân bài:
Kể tuần tự diễn biến (hành trình) cuộc đi chơi- cần lưu ý kể tỉ mỉ một sự việc đáng nhớ nhất.
3 Kết bài:
- Nêu ấn tượng sau chuyến đi.
- Mong ước của em.

Bài tập trắc nghiệm




A) Khi kể chuyện, người kể có thể kể các sự việc theo trình tự câu chuyện đã diễn ra.
B) Để tạo sức hấp dẫn cho truyện, người kể có thể đảo trật tự thời gian, diễn biến của sự việc.
C) Không thể đảo trình tự thời gian, trật tự của câu chuyện.
D) Đảo trật tự sự kiện, trình tự thời gian là nghệ thuật kể chuyện thường thấy trong văn chương hiện đại.


c
? Nhận định nào không đúng với trình tự thời gian của văn kể chuyện?
? Em hãy nêu tác dụng của cách kể theo thứ tự ngược ?
? Tác dụng: Cách kể ngược gây bất ngờ, gây sự chú ý hoặc để thể hiện tình cảm nhân vật -> làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn.
? Muốn kể theo thứ tự ngược cần phải có điều kiện gì ?
? Lưu ý (1): Muốn kể theo thứ tự ngược phải có sự sáng tạo trong dòng hồi tưởng.
? Người ta thường vân dụng cách kể này trong những trường hợp nào? Cho ví dụ?
- Vận dụng trong kể chuyện đời thường.Ví dụ:
+ Kể về một việc tốt mà em đã làm.
+ Kể về một lần em mắc lỗi.
-> Đây là cách kể nghệ thuật thường thấy trong văn chương hiện đại.
Sự việc chính trong truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng”
1) Giíi thiÖu gia c¶nh «ng l·o ®¸nh c¸.
2) ¤ng l·o b¾t ®­îc c¸ vµng, th¶ c¸ vµng, nhËn lêi høa cña c¸ vµng.
3) ¤ng l·o vÒ nhµ kÓ cho vî nghe, mô vî b¾t «ng l·o ra biÓn ®ßi c¸ vµng tr¶ ¬n.
4) ¤ng l·o ra biÓn 5 lÇn theo ®ßi hái cña mô vî vµ kÕt qu¶ mçi lÇn.
5) Cuèi cïng mô trë vÒ th©n phËn cò bªn c¸i m¸ng lîn søt mÎ.
Đảo lại các sự việc của truyện "Ông lão đánh cá và con cá vàng" Theo thứ tự sự việc : 5 -> 3 -> 2 -> 4 -> 1:
5)Cuối cùng mụ trở lại cuộc sống nghèo khổ bên cái máng lợn sứt mẻ.
3)Ông lão về nhà kể cho vợ nghe, mụ vợ bắt ông lão ra biển đòi cá vàng trả ơn.
2)Ông lão bắt được cá vàng, thả cá vàng, nhận lời hứa của cá vàng.
4)Ông lão ra biển 5 lần theo đòi hỏi của mụ vợ và kết quả mỗi lần.
1)Giới thiệu gia cảnh ông lão đánh cá.