Bài 9. Sự biến đổi tuần hoàn tính chất của các nguyên tố hoá học. Định luật tuần hoàn

10/26/2013
10/26/2013
Trương Thị Xuân
Trang 1
SỰ BIẾN ĐỔI TUẦN HOÀN TÍNH CHẤT CỦA CÁC
NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

ĐỊNH LUẬT TUẦN HOÀN
Tiết 16 - §9:
11+
11+
+ 1e
Na+(2, 8)
( ion dương )
Na(2, 8, 1)
I. TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
* Tính kim loại
Nguyên tố Na thể hiện tính kim loại.
Tính kim loại:
- Là tính chất của một nguyên tố mà nguyên tử của nó dễ mất electron để trở thành ion dương.
- Nguyên tử càng dễ mất electron thì tính kim loại của nguyên tố càng mạnh.
9+
9+
+ 1e
F( )
2, 7
F-(2, 8)
(ion âm)
I. TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
* Tính phi kim
Nguyên tố F thể hiện tính phi kim.
- Nguyên tử càng dễ thu electron thì tính phi kim của nguyên tố
càng mạnh.
Tính phi kim:
- Là tính chất của 1 nguyên tố mà nguyên tử của nó dễ thu
electron để trở thành ion âm.
Hình 2.1. Bán kính nguyên tử của một số nguyên tố hóa học
Li
B
C
O
Be
F
N
Na
Al
Si
S
Mg
Cl
P
K
Ga
Ge
Se
Ca
Br
As
Rb
In
Sn
Te
Sr
I
Sb
Chiều tăng dần của bán kính nguyên tử
Chiều giảm dần của bán kính nguyên tử
11Na
[Ne]3s1
12Mg
[Ne]3s2
13Al
[Ne]3s23p1
14Si
[Ne]3s23p2
15P
[Ne]3s23p3
16S
[Ne]3s23p4
17Cl
[Ne]3s23p5
Kim loại
điển hình
Kim loại
mạnh, hoạt
động kém Na
Kim loại,
hiđroxit
lưỡng tính
Phi kim
Phi kim
mạnh hơn
Si
Phi kim
mạnh hơn P
Phi kim
điển hình
Quy luật: Trong một chu kì theo chiều tăng dần của điện tích hạt
nhân, tính kim loại của các nguyên tố yếu dần, đồng thời tính phi kim
mạnh dần.
Quy luật trên được lặp đi lặp lại đối với mọi chu kì.
Giải thích quy luật trên?
I. TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
1. Sự biến đổi tính chất trong một chu kì
11Na
[Ne]3s1
12Mg
[Ne]3s2
13Al
[Ne]3s23p1
14Si
[Ne]3s23p2
15P
[Ne]3s23p3
16S
[Ne]3s23p4
17Cl
[Ne]3s23p5
Kim loại
điển hình
Kim loại
mạnh, hoạt
động kém Na
Kim loại,
hiđroxit
lưỡng tính
Phi kim
Phi kim
mạnh hơn
Si
Phi kim
mạnh hơn P
Phi kim
điển hình
I. TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
1. Sự biến đổi tính chất trong một chu kì
Giải thích quy luật: Trong một chu kì, khi đi từ trái sang phải,
Lực hút giữa hạt nhân với các electron lớp ngoài cùng tăng lên làm cho bán kính nguyên tử giảm dần.
Z+ tăng nhưng số lớp electron của nguyên tử các nguyên tố bằng nhau.
I. TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
1. Sự biến đổi tính chất trong một chu kì
Phi kim
điển hình
Kim loại
điển hình
Kim loại
mạnh, hoạt
động kém Na
Kim loại,
hiđroxit
lưỡng tính
Phi kim
Phi kim
mạnh hơn Si
Phi kim
mạnh hơn P
Giải thích quy luật: Trong một chu kì, khi đi từ trái sang phải Z+ tăng nhưng số lớp electron của nguyên tử các nguyên tố bằng nhau.
Lực hút giữa hạt nhân với các electron lớp ngoài cùng tăng lên làm cho bán kính nguyên tử giảm dần.
Khả năng nhường electron giảm dần
Tính kim loại giảm dần
Khả năng thu electron tăng dần
Tính phi kim tăng dần
Kết luận: Trong mỗi chu kì, bán kính nguyên tử giảm dần theo chiều tăng Z+ đã làm cho tính kim loại của các nguyên tố yếu dần, đồng thời tính phi kim mạnh dần.
Hình 2.1. Bán kính nguyên tử của một số nguyên tố hóa học
O
F
N
Na
Al
Si
S
Mg
Cl
P
K
Ga
Ge
Se
Ca
Br
As
Rb
In
Sn
Te
Sr
I
Sb
Chiều tăng dần của bán kính nguyên tử
Chiều giảm dần của bán kính nguyên tử
Li
B
C
Be
Chiều
tăng
tính
kim
loại
Chiều
giảm
tính
phi
kim
I. TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
2. Sự biến đổi tính chất trong một nhóm A
IA
Li
Na
Rb
Cs
I
Br
Cl
F
VIIA
Tính chất
Phi kim
mạnh nhất
Phi kim mạnh,
yếu hơn F
Phi kim mạnh,
yếu hơn Cl
Phi kim mạnh,
yếu hơn Br
Tính chất
Kim loại mạnh
Kim loại mạnh
hơn Li
Kim loại mạnh
hơn Na
Kim loại mạnh
hơn K
Kim loại mạnh
nhất
K
I. TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
2. Sự biến đổi tính chất trong một nhóm A
Quy luật: Trong một nhóm A, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, tính kim loại của các yếu tố mạnh dần, tính phi kim yếu dần
Quy luật trên được lặp lại với các nhóm A khác.
Giải thích quy luật?
I. TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
2. Sự biến đổi tính chất trong một nhóm A
Chiều
tăng
tính
kim
loại
Chiều
giảm
tính
phi
kim
Giải thích quy luật: Trong một nhóm A theo chiều từ trên xuống dưới, Z+ tăng, nhưng đồng thời số lớp e cũng tăng
Bán kính nguyên tử các nguyên tố tăng nhanh và chiếm ưu thế hơn.
I. TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
2. Sự biến đổi tính chất trong một nhóm A
Chiều
tăng
tính
kim
loại
Chiều
giảm
tính
phi
kim
Giải thích quy luật: Trong một nhóm A theo chiều từ trên xuống dưới, Z+ tăng, nhưng đồng thời số lớp e cũng tăng Bán kính nguyên tử các nguyên tố tăng nhanh và chiếm ưu thế hơn.
Khả năng nhường e của các nguyên tố tăng

Tính kim loại tăng
Khả năng nhận e của các nguyên tố giảm
Tính phi kim giảm
Trong mỗi nhóm A bán kính nguyên tử tăng dần
theo chiều theo chiều tăng Z+ đã làm cho tính kim loại
của các nguyên tố mạnh dần, đồng thời tính phi kim
yếu dần.
I. TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
2. Sự biến đổi tính chất trong một nhóm A
- Trong bảng tuần hoàn nguyên tử Cs có bán kính nguyên tử lớn nhất
nên dễ nhường electron hơn cả, nó là kim loại mạnh nhất.
Nguyên tử F có bán kính nguyên tử nhỏ nhất nên dễ thu thêm electron
hơn cả, nó là phi kim mạnh nhất.
Độ âm điện của nguyên tử càng nhỏ thì tính kim loại của nó
càng mạnh.
I. TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
3. Độ âm điện
a. Khái niệm:
Độ âm điện của một nguyên tử đặc trưng cho khả năng hút electron
của nguyên tử đó khi hình thành liên kết hoá học.
Độ âm điện của nguyên tử càng lớn thì tính phi kim của nó
càng mạnh.
b. Bảng độ âm điện:
I. TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
3. Độ âm điện
Nhận xét:
b. Bảng độ âm điện:
Trong một chu kì, khi đi từ trái sang phải theo chiều tăng của điện
giá trị độ âm điệm của các nguyên tử nói chung là tăng dần.
- Trong một nhóm A, khi đi từ trên xuống dưới theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, giá trị độ âm điện của các nguyên tử nói chung là giảm dần.
Tính kim loại, tính phi kim của các nguyên tố biến đổi tuần hoàn
theo chiều tăng của điện tích hạt nhân.
TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
3. Độ âm điện
I. TÍNH KIM LOẠI, PHI KIM
Edit by Tien Thanh, 2008
THPT Nguyễn Văn Trỗi

Hãy nhớ!
I. Tính kim loại, tính phi kim
- Sự biến đổi tính kim loại, tính phi kim trong một chu kì và trong một nhóm A
- Độ âm điện, sự biến đổi độ âm điện trong một chu kì và trong một nhóm A.
10/26/2013
Hoàng Thị Tưởng
19
Câu 1: Các nguyên tố halogen được sắp xếp theo chiều bán
kính nguyên tử giảm dần (từ trái sang phải) như sau:
A. I, Br, Cl, F
D. Br, I, Cl, F
C. I, Br, F, Cl
B. F, Cl, Br, I
Câu hỏi củng cố kiến thức:
10/26/2013
Hoàng Thị Tưởng
20
A. F, O, N, C, B, Be, Li
D. N, O, F, Li, Be, B, C
C. Be, Li, C, B, O, N, F
B. Li, B, Be, N, C, F, O
Câu hỏi củng cố kiến thức:
Câu2: Các nguyên tố của chu kì 2 được sắp xếp theo chiều
giá trị độ âm điện giảm dần (từ trái qua phải) như sau: