Bài 9. Sóng dừng

Kiểm tra bài cũ:
Định nghĩa giao thoa và nêu điều kiện để có giao thoa?
Là hiện tượng hai sóng kết hợp khi gặp nhau thì có những điểm luôn tăng cường lẫn nhau (Dao động với biên độ cực đại) và những điểm ở đó chúng luôn triệt tiêu nhau (Những điểm đứng yên).
Hai sóng dao động cùng phương, cùng tần số , và có hiệu số pha không đổi theo thời gian.
Tiết 16
Bài 9 SÓNG DỪNG
I – SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG
1) Phản xạ của sóng trên vật cản cố định
Thí nghiệm:
Dùng sợi dây mềm PQ đầu Q gắn vào tường cầm P căng mạnh cho dây nằm ngang, giật mạnh đầu đó lên, rồi hạ tay về chỗ cũ sợi dây bị biến dạng truyền tới Q.Tới Q nó phản xạ trở về P .
Khi phản xạ trên vật cản cố ®Þnh, biến dạng
của dây như thế nào ?
1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định
Thí nghiệm
Vật cản ở đây là gì ?
1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định
Thí nghiệm
Nếu cho p dao động điều hòa thì sóng truyền
từ P đến Q có dạng hình gì?
Đến Q Sóng đó bị phản xạ trở lại
1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định.
Vậy, khi phản xạ trên vật cản cố định, pha của sóng phản xạ và sóng tới như thế nào với nhau?
2) Phản xạ của sóng trên vật cản tự do
Thí nghiệm:
- Cầm đầu P để sợi dây
thõng xuống theo đường
thẳng đứng.
Giật mạnh đầu P của sợi dây
sang phải, rồi trở về ngay,để
tạo ra một biến dạng
nhỏ hướng tới Q.
2. Phản xạ của sóng trên vật cản tự do
Biến dạng của dây có đổi chiều không? Từ đó nhận xét về pha của sóng tới và sóng phản xạ.
Biến dạng không đổi chiều, suy ra sóng phản xạ cùng pha với sóng tới ở điểm phản xạ.
II)SÓNG DỪNG


1) Thí nghiệm:
P
Q
Sóng phản xạ
Sóng tới
Thế nào là sóng dừng?
2. Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định
A) Tại P, Q có hai nút
B) Vị trí các nút
Các nút nằm cách đầu P và Q những
Khoảng bằng một số nguyên lần nửa
bước sóng.
Hai nút liên tiếp cách nhau một khoảng bằng
mấy lần bước sóng?
C) Vị trí các bụng
Các bụng nằm cách hai đầu cố định bằng bao
nhiêu bước sóng?
C) Vị trí các bụng
Hai bụng liên tiếp cách nhau bao nhiêu
bước sóng?

d) Điều kiện để có sóng dừng trên sợi dây có hai đầu cố định
Điều kiện để có sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định?
B
A
3. Sĩng d?ng tr�n m?t s?i d�y cĩ m?t d?u c?
d?nh, m?t d?u t? do

A
B

Từ hình vẽ bên có mấy lần




2) Sóng dừng trên một sợi dây có một đầu cố định, một đầu tự do
Điều kiện để có sóng dừng trên một sợi dây có một đầu cố định, một đầu tự do?
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Sóng chạy: Là sự lan truyền của các pha dao động. Các điểm
nằm trên cùng một phương truyền trong sóng sẽ có pha dao
động khác nhau .
Quan sát hiện tượng (so sánh)
Tóm lại:
- Nếu vật cản cố định thì tại điểm phản xạ, sóng
phản xạ và sóng tới như thế nào với nhau?
Sóng phản xạ luôn ngược pha với sóng tới và triệt tiêu lẫn nhau.
- Nếu vật cản tự do thì tại điểm phản xạ, sóng
phản xạ và sóng tới như thế nào với nhau?
Nếu vật cản tự do thì tại điểm phản xạ, sóng
phản xạ và sóng tới lu«n cïng pha vµ t¨ng c­êng lÉn nhau.
- Sóng tới và sóng phản xạ, nếu truyền theo một phương sẽ có hiện tượng gì xảy ra?
- Khoảng cách giữa 2 nút liên tiếp hoặc 2 bụng liên tiếp bằng bao nhiêu lần bước sóng?
Nếu truyền theo một phương thì có thể giao thoa với nhau ,và tạo thành một hệ sóng dừng.
Khoảng cách giữa 2 nút liên tiếp hoặc 2 bụng liên tiếp bằng một nửa bước sóng.
Một dây đàn hồi AB dài 1m căng ngang, B cố định, A gắn vào bản rung dao động với tần số f = 50 HZ tạo ra sóng ngang trên AB. Ta đếm được từ A đến B có 5 nút. Tìm vận tốc truyền sóng trên AB?
Trên AB có sóng dừng với 5 nút , do đó có k = 4 bó sóng



Vận tốc truyền sóng trên dây AB là: