Bài 9. Sóng dừng

Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Hiện tượng giao thoa của hai sóng là gì?
Câu 2: Điều kiện giao thoa là gì?
Đáp án:
Câu 1: Hiện tượng giao thoa là hiện tượng hai sóng kết hợp khi gặp nhau thì có những điểm ở đó chúng luôn luôn tăng cường lẫn nhau; có những điểm ở đó chúng luôn luôn triệt tiêu lẫn nhau.
Câu 2: Hai nguồn sóng phải là hai nguồn kết hợp
Cùng tần số( chu kỳ ), cùng phương.
Có hiệu số pha không đổi theo thời gian.
Bài 9:
SÓNG DỪNG
I.SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG
1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định
- Thí nghiệm:
Vật cản ở đây là gì?
Nh?n xét gì về pha của sóng tới và sóng phản xạ tại điểm phản xạ?
Kết luận: Khi phản xạ trên vật cản cố định, sóng phản xạ luôn luôn ngược pha với sóng tới ở điểm phản xạ.
1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định
2. Phản xạ của sóng trên vật cản tự do
Thí nghiệm:
Vật cản ở đây là gì?
Nh?n xét gì về pha của sóng tới và sóng phản xạ tại điểm phản xạ?
Kết luận: Khi phản xạ trên vật cản tự do, sóng phản xạ luôn luôn cùng pha với sóng tới ở điểm phản xạ.
2. Phản xạ của sóng trên vật cản tự do
* Phản xạ của sóng trên vật cản cố định, tự do
Thí nghiệm

Phân biệt sóng tới và sóng phản xạ tại điểm phản
xạ cố định và tự do?
II. SÓNG DỪNG
* ThÝ nghiÖm:
Hiện tượng ?
Trình bày khái
niệm nút sóng,
bụng sóng,
Sóng dừng?
* Định nghĩa: Sóng truyền trên sợi dây trong trường hợp xuất hiện các nút và các bụng gọi là sóng dừng.
 Trong sóng dừng có :
+ Những nút :là điểm luôn luôn đứng yên
+ Những bụng: là điểm luôn luôn dao động với
biên độ cực đại

II. SÓNG DỪNG
1.S�ng d�ng tr�n m�t sỵi d�y c� hai ��u c� ��nh.
Quan sát hiện tượng (sóng chạy)
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
Quan sát hiện tượng (sóng d�ng)
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
Quan sát hiện tượng (Ph�n biƯt s�ng d�ng víi s�ng ch�y)?
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
P
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
Q
P
Sóng tới
Sóng phản xạ
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Q
P
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
Q
P
Sóng tới
Sóng phản xạ
II. SÓNG DỪNG
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Q
P
Q
P
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Q
P
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
Trong các trường hợp
trên P,Q là nút sóng
hay bụng sóng?
a. Hai đầu P,Q là hai nút
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
- Xác định khoảng cách giữa hai
nút sóng,hai bụng sóng liên tiếp?

Xác định khoảng cách giữa một
nút sóng và một bụng sóng liên tiếp?
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
Xác định vị trí các nút sóng và các bụng
sóng so với hai đầu cố định?
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
d. Điều kiện để có sóng dừng trên dây
Trên dây có hai đầu cố định ( 2 nút )
Chiều dài của dây phải thoả mãn
điều kiện gì?
- Điều kiện: Chi?u d�i dõy b?ng s? nguyờn l?n c?a n?a bu?c súng
K = 1, 2, 3 …..
Chú ý: + k = Số nút - 1
+ Số nút nhiều hơn số bụng là 1
P
P
Q
2. Sóng dừng trên một sợi dây có một đầu cố định,
một đầu tự do
- Trên dây có một đầu cố định
(nút), một đầu tự do (bụng)
Q
Chiều dài của dây phải
thoả mãn điều kiện gì?
K = 1, 2, 3 …
Chú ý: + k = Số nút - 1
+ Số nút bằng số bụng
CỦNG CỐ - BÀI TẬP
1.Chọn câu đúng.
Tại điểm phản xạ thì sóng phản xạ :
A. Luôn ngược pha với sóng tới
B. Ngược pha với sóng tới nếu vật cản là cố định
C. Ngược pha với sóng tới nếu vật cản là tự do
D.Cùng pha với sóng tới nếu vật cản là cố định

2. Chọn câu đúng
Trong hệ sóng dừng trên một sợi dây, khoảng cách giữa hai nút hoặc hai bụng liên tiếp bằng :
A. Một bước sóng
B. Hai bước sóng
C. Một nửa bước sóng
D. Một phần tư bước sóng
Hai đầu cố định chiều dài dây
b.
4. Trên một sợi dây dài 1,2 m có một hệ sóng dừng .Kể cả hai đầu dây , thì trên dây có tất cả bốn nút .Biết tốc độ truyền sóng trên dây là v = 80 m/s. tính tần số và chu kỳ dao động của sóng
Bài giải
Vì dây có hai đầu cố định nên :