Bài 9. Sóng dừng

H×
SÓNG DỪNG
Tiết 15 Bài 9

I. SỰ PHẢN XẠ SÓNG
Xét thí nghi?m một sóng truyền trên một sợi dây đàn hồi căng thẳng từ đầu P đến Q, đầu Q gắn vào một điểm cố định
1.Ph?n x? c?a sóng trên v?t c?n c? d?nh
Quan sát hiện tượng (sóng chạy)
Quan sát hiện tượng (sóng chạy)
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Quan sát hiện tượng (so sánh)
Q
P
Sóng tới
Sóng phản xạ
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Q
P
Q
P
Sóng tới
Sóng phản xạ
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Q
P
I. SỰ PHẢN XẠ SÓNG
Một sóng truyền từ P đến Q gọi là sóng tới. Sau đó sóng truyền ngược lại từ Q về P gọi là sóng phản xạ:
Sóng phản xạ tại Q cùng phương, cùng tần số và li độ ngược dấu với sóng tới tại Q: u`Q=-uQ
1.Ph?n x? c?a sóng trên v?t c?n c? d?nh
V?y: Khi ph?n x? trên v?t c?n c? d?nh,sóng ph?n x? luôn luôn ngu?c pha v?i sóng t?i ? di?m ph?n x?
Q
P
I.S? PH?N X? C?A SÓNG
A
B
Đối với dây có một đầu cố định một đầu tự do
2.Ph?n x? c?a sóng trên v?t c?n t? do
Q
P
P
Q
2.Trên dây có một đầu cố định
(nút) một đầu tự do (bụng)
I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG
1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định :
+ Nếu vật cản cố định thì tại điểm phản xạ: sóng phản xạ luôn luôn ngược pha với sóng tới và triệt tiêu lẫn nhau

+ TN
2. Phản xạ của sóng trên vật cản tự do:
+ TN
+ Nếu vật cản tự do: thì tại điểm phản xạ sóng phản xạ luôn luôn cùng pha với sóng tới và tăng cường lẫn nhau

II. SÓNG DỪNG
1) Khảo sát sự tạo thành sóng dừng trên dây

Sóng phản xạ

Sóng tới
 Xét một sóng truyền trên một dây đàn hồi căng thẳng từ đầu P đến Q. Đầu Q gắn vào một điểm cố định
 Sóng tới: truyền từ P đến Q
 Sóng phản xạ : truyền từ Q đến P
II. SÓNG DỪNG
1) Khảo sát sự tạo thành sóng dừng trên dây

Sóng phản xạ

Sóng tới
Trên dây nếu sóng tới và sóng phản xạ là hai
sóng kết hợp và truyền theo cùng một phương
thì có thể giao thoa với nhau và tạo thành sóng
dừng
II. SÓNG DỪNG
Quan sát hiện tượng (sóng chạy)
II. SÓNG DỪNG
Quan sát hiện tượng (sóng chạy)
II. SÓNG DỪNG
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
II. SÓNG DỪNG
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
II. SÓNG DỪNG
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
II. SÓNG DỪNG
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
II. SÓNG DỪNG
Quan sát hiện tượng (so sánh)
Q
P
Sóng tới
Sóng phản xạ
II. SÓNG DỪNG
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Q
P
Q
P
Sóng tới
Sóng phản xạ
II. SÓNG DỪNG
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Q
P
Q
P
Sóng tới
Sóng phản xạ
II. SÓNG DỪNG
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Q
P
Q
P
II. SÓNG DỪNG
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Q
P
II. SÓNG DỪNG
1) Khảo sát sự tạo thành sóng dừng trên dây
 Trong sóng dừng có :
+ Những nút :là điểm luôn luôn đứng yên
+ Những bụng: là điểm luôn luôn dao động với
biên độ cực đại

2.Điều kiện để có sóng dừng trên dây
a.Trên dây có hai đầu cố định ( 2 nút )
Chiều dài dây bằng số nguyên lần của nửa bước sóng
K = 1, 2, 3 …..
P
P
Q
2.Điều kiện để có sóng dừng trên dây
a.Trên dây có hai đầu cố định
b.Trên dây có một đầu cố định
(nút) một đầu tự do (bụng)
Chiều dài dây bằng số lẻ lần
K = 1, 2, 3 …
Q
CỦNG CỐ - BÀI TẬP
1.Chọn câu đúng.
Tại điểm phản xạ thì sóng phản xạ :
A. Luôn ngược pha với sóng tới
B. Ngược pha với sóng tới nếu vật cản là cố định
C. Ngược pha với sóng tới nếu vật cản là tự do
D.Cùng pha với sóng tới nếu vật cản là cố định

2. Chọn câu đúng
Trong hệ sóng dừng trên một sợi dây, khoảng cách giữa hai nút hoặc hai bụng liên tiếp bằng :
A. Một bước sóng
B. Hai bước sóng
C. Một nửa bước sóng
D. Một phần tư bước sóng
Hai đầu cố định chiều dài dây
b.
4. Trên một sợi dây dài 1,2 m có một hệ sóng dừng .Kể cả hai đầu dây , thì trên dây có tất cả bốn nút .Biết tốc độ truyền sóng trên dây là v = 80 m/s. tính tần số và chu kỳ dao động của sóng
Bài giải
Vì dây có hai đầu cố định nên :