Bài 9. Sóng dừng

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Hiện tượng giao thoa? Nêu điều kiện giao thoa?
Câu 2: Nêu công thức xác định vị trí các cực đại, cực tiểu giao thoa?
Tiết 15. SÓNG DỪNG
I. SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG
1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định
* Thí nghiệm
Dụng cụ: Một sợi dây mềm PQ, đầu Q được gắn cố định vào tường.
Tiến hành: Cầm đầu P căng cho dây nằm ngang, sau đó giật mạnh lên phía trên rồi hạ ngay tay về chỗ cũ
Tiết 15. SÓNG DỪNG
1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định
Tiết 15. SÓNG DỪNG
Khi phản xạ trên vật cản cố định, biến dạng của dây như thế nào?
2. Phản xạ của sóng trên vật cản tự do
* Thí nghiệm
Dụng cụ: Một sợi dây mềm PQ để thõng xuống tự nhiên
Tiến hành: giật mạnh đầu P của sợi dây sang phải
Tiết 15. SÓNG DỪNG
2. Phản xạ của sóng trên vật cản tự do
Tiết 15. SÓNG DỪNG
Biến dạng của dây có đổi chiều không? Từ đó nhận xét về pha của sóng phản xạ và sóng tới
II. SÓNG DỪNG
Như vậy: với tần số thích hợp ? trên dây xuất hiện những điểm đứng yên xếp xen kẽ đều đặn với những điểm dao động với biên độ cực đại. Đó là hiện tượng sóng dừng
Những điểm đứng yên gọi là điểm nút
Những điểm dao động với biên độ cực đại gọi là điểm bụng
1. Khái niệm
Tiết 15. SÓNG DỪNG
2. Tính chất
bụng sóng
nút sóng
A
Tiết 15. SÓNG DỪNG
3.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định
II. SÓNG DỪNG
Tiết 15. SÓNG DỪNG
4. Sóng dừng trên một sợi dây có một đầu cố định, một đầu tự do

III. Ứng dụng:
Đo tốc độ truyền sóng trên dây bởi công
thức
l, n: đo và đếm được; f: tần số của nguồn sóng.
CỦNG CỐ - BÀI TẬP
1.Chọn câu đúng.
Tại điểm phản xạ thì sóng phản xạ :
A. Luôn ngược pha với sóng tới
B. Ngược pha với sóng tới nếu vật cản là cố định
C. Ngược pha với sóng tới nếu vật cản là tự do
D.Cùng pha với sóng tới nếu vật cản là cố định

2. Chọn câu đúng
Trong hệ sóng dừng trên một sợi dây, khoảng cách giữa hai nút hoặc hai bụng liên tiếp bằng :
A. Một bước sóng
B. Hai bước sóng
C. Một nửa bước sóng
D. Một phần tư bước sóng
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 3: Dây đàn hồi AB dài 1m căng ngang, đầu A, B cố định và A được gắn vào một cần rung với tần số f = 50Hz tạo ra sóng dừng trên AB. Người ta đếm được từ A đến B có 5 nút. Vận tốc truyến sóng trên AB là :

A. 10 m/s
B. 15 m/s
C. 20 m/s
D. 25m/s
CÂU 4: Một dây đàn hôì dài l = 90cm được kích thích dao động với tần số f = 200Hz. Biết hai đầu dây được gắn cố định và vận tốc truyền sóng trên dây này là v = 40m/s. Số bụng sóng dừng trên dây là:
A. 10
B. 8
C. 7
D. 9
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Quan sát hiện tượng (sóng chạy)
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Quan sát hiện tượng (so sánh)
IV. VẤN ĐỀ SUY NGHĨ MỞ RỘNG
1) Thay vì hai sóng truyền ngược chiều nhau trên một đuờng thẳng như đã khảo sát ở trên. Hãy suy nghĩ kết quả sẽ như thế nào nếu hai sóng truyền cùng chiều trên một đường thẳng? Có thể có sóng dừng hay không?
2) Nếu hai sóng cùng phương, cùng tần số, truyền ngược chiều nhau như đã khảo sát ở trên nhưng lại khác nhau về biên độ thì có nút dao động không? Kết quả sẽ như thế nào?