Bài 9. Nước Đại Cồ Việt thời Đinh - Tiền Lê

PHẦN HAI:
LỊCH SỬ VIỆT NAM
TỪ THẾ KỈ X ĐẾN GIỮA THẾ KỈ XIX
CHƯƠNG I: BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP THỜI NGÔ – ĐINH – TIỀN LÊ (THẾ KỈ X)
TIẾT 11 – BÀI 8:
NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
Ngô Quyền (898 - 944), người Đường Lâm (Sơn Tây - Hà Nội).
Năm 938, ông là người làng lãnh đạo nhân dân đánh bại quân Nam Hán trong trận Bạch Đằng nổi tiếng.
Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938
Di tích thành Cổ Loa
(Nay thuộc Đông Anh-Hà Nội)
Tiết 11- Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập:
Năm 939 Ngô Quyền lên ngôi vua, chọn Cổ Loa làm kinh đô.
Việc làm đó có ý nghĩa như thế nào?
Tiết 11- Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập:
Năm 939 Ngô Quyền lên ngôi vua, chọn Cổ Loa làm kinh đô.
-> Ý nghĩa:
- Chấm dứt sự thống trị của các triều đại phong kiến phương Bắc hơn 10 thế kỉ.
- Độc lập chủ quyền của đất nước được giữ vững.
Tiết 11- Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập:
Sau khi lên ngôi vua, Ngô Quyền đã làm gì để thể hiện ý thức độc lập, tự chủ ?
-> Thể hiện ý thức độc lập, tự chủ
của nhà Ngô.
Ngô Quyền bỏ chức Tiết độ sứ của phong kiến phương Bắc.
Bỏ bộ máy cai trị cũ của họ Khúc, lập triều đình theo chế độ quân chủ bằng cách riêng của mình.
Tiết 11- Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập:
Năm 939 Ngô Quyền lên ngôi vua, chọn Cổ Loa làm kinh đô.
Xây dựng chính quyền mới.
Thảo luận (3 phút)
Câu 1: Vẽ sơ đồ bộ máy Nhà nước thời Ngô Quyền từ trung ương đến địa phương ?
Câu 2: Em có nhận xét gì về tổ chức Nhà nước thời Ngô Quyền?
Tiết 11- Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập:
Năm 939 Ngô Quyền lên ngôi vua, chọn Cổ Loa làm kinh đô.
Xây dựng chính quyền mới.
VUA
QUAN VĂN
QUAN VÕ
Thứ sử các châu (châu Hoan, châu Phong..)
Thứ sử các châu: là các quan địa phương, các tướng lĩnh có công được Ngô Quyền cử đi cai quản ở các địa phương như: Đinh Công Trứ làm Thứ sử châu Hoan (vùng Nghệ Tĩnh), Kiều Công Hãn làm Thứ sử châu Phong (Phú Thọ)…
 Ngô Quyền đã thiết lập bộ máy chính quyền mới, cử người tâm phúc coi giữ những nơi quan trọng. Tuy bộ máy nhà nước còn đơn giản, sơ sài nhưng bước đầu đã thể hiện được ý thức độc lập, tự chủ.
Nhận xét:
Ngô Quyền đã có công lao to lớn trong quá trình đấu tranh chống quân xâm lược Nam Hán, đặt nền móng xây dựng chính quyền độc lập của dân tộc.
Để ghi nhớ công lao của Ngô Quyền nhân dân ta đã làm gì?
Tiết 11- Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
Ngô quyền dựng nền độc lập:
2. Tình hình chính trị cuối thời Ngô:
Sau khi Ngô Quyền mất, lúc đó tình hình nước ta như thế nào?
- Năm 944: Ngô Quyền mất  Dương Tam Kha cướp ngôi
Đất nước không ổn định.
- Năm 950: Ngô Xương Văn giành lại được ngôi vua nhưng không quản lý được đất nước.
Hình 17 - Lược đồ 12 sứ quân
Tiết 11- Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
3. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước:
a) Hoàn cảnh:
Em hãy cho biết tình hình đất nước cuối thời Ngô?
Tiết 11- Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập:
2. Tình hình chính trị cuối thời Ngô:
3. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước:
a) Hoàn cảnh:
- Đất nước chia cắt, loạn lạc.
- Nhà Tống âm mưu xâm lược.
Đứng trước những khó khăn trên, yêu cầu mới của lịch sử lúc bấy giờ là  Yêu cầu thống nhất đất nước.
Tiết 11- Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập:
2. Tình hình chính trị cuối thời Ngô:
3. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước:
a) Hoàn cảnh:
Em hãy giới thiệu đôi nét về Đinh Bộ Lĩnh?
b) Quá trình thống nhất:
Cờ lau tập trận…
Đinh Bộ Lĩnh
Tiết 11- Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập:
2. Tình hình chính trị cuối thời Ngô:
3. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước:
a) Hoàn cảnh:
b) Quá trình thống nhất:
Đinh Bộ Lĩnh làm gì để chấm dứt tình trạng cát cứ, đưa đất nước trở lại bình yên ?
LƯỢC ĐỒ 12 SỨ QUÂN
Tiết 11- Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập:
2. Tình hình chính trị cuối thời Ngô:
3. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước:
a) Hoàn cảnh:
b) Quá trình thống nhất:
- Đinh Bộ Lĩnh lập căn cứ ở Hoa Lư (Ninh Bình).
- Liên kết với sứ quân Trần Lãm, chiêu dụ và đánh dẹp các sứ quân khác.
Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân lên ngôi Hoàng đế, lập nên triều đại nhà Đinh, đặt tên nước là Đại Cồ Việt, lấy Hoa Lư quê hương là kinh đô. Kinh đô này tồn tại được 41 năm với sự chuyển tiếp 3 triều đại Đinh - Tiền Lê - Lý. Đại Cồ Việt là nhà nước phong kiến tập quyền đầu tiên trong lịch sử dân tộc Việt Nam sau một thời gian dài Bắc thuộc. 
Cố đô Hoa Lư – Ninh Bình
Non nước Hoa Lư
Kinh đô Hoa Lư lúc bấy giờ so với thời cuộc là một vùng đất rất hiểm trở, núi non kỳ vĩ có thể xây dựng thành phòng thủ rất chắc chắn cho một nhà nước mới xây dựng còn non yếu. 
Tiết 11- Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập:
2. Tình hình chính trị cuối thời Ngô:
3. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước:
a) Hoàn cảnh:
b) Quá trình thống nhất:
Việc làm của Đinh Bộ Lĩnh có ý nghĩa gì?
Tiết 11- Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập:
2. Tình hình chính trị cuối thời Ngô:
3. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước:
a) Hoàn cảnh:
b) Quá trình thống nhất:
- Đinh Bộ Lĩnh lập căn cứ ở Hoa Lư (Ninh Bình).
- Liên kết với sứ quân Trần Lãm, chiêu dụ và đánh dẹp các sứ quân khác.
- Năm 967: đất nước thống nhất.
Đền thờ Đinh Bộ Lĩnh.
CÂU HỎI CỦNG CỐ
Nêu công lao to lớn của Ngô Quyền và Đinh Bộ Lĩnh đối với nước ta buổi đầu độc lập ?
Ngô Quyền: đặt nền móng xây dựng chính quyền độc lập.
Đinh Bộ Lĩnh: chấm dứt loạn 12 sứ quân, thống nhất quốc gia.
ĐÁP ÁN
Củng cố
Câu 1: Bộ máy nhà nước thời Ngô, ở các địa phương do ai đứng đầu?
A. Vua.
B. Các quan văn.
C. Các quan võ.
D. Các quan thứ sử.
D
BÀI TẬP

1. Nối thời gian ở cột A và sự kiện ở cột B sao cho đúng:
Cột A (thời gian) Cột B (sự kiện )

Hướng dẫn về nhà
- Học bài và nắm được các kiến thức cơ bản trên.
Trả lời câu hỏi SGK/ 28.
Đọc và chuẩn bị bài 9: “Nước Đại Cồ Việt thời Đinh – Tiền Lê” ( mục I ).