Bài 9. Định luật Ôm đối với toàn mạch

1
Lớp 11A5
Kính chào quí thầy cô giáo
2
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: a) Định luật Ôm với đoạn mạch chỉ có trở R ?, biểu thức ?
Câu 2: a) Hãy phát biểu, viết biểu thức định luật Jun_Len-xơ.
b) Chọn phương án đúng.
Khi hiệu điện thế ở hai đầu một vật dẫn tăng 4 lần, nhiệt lượng tỏa ra trên vật dẫn đó sẽ:
Tăng 4 lần.
Không thay đổi.
Tăng 16 lần.
Tăng 2 lần...
3
Câu 1: a) Định luật Ôm cho đoạn mạch:
Cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch chỉ chứa điện trở R tỉ lệ thuận với hiệu điện thế U đặt vào 2 đầu đoạn mạch và tỉ lệ nghịch với điện trở R
Câu 2: a) Định luật Jun-Len-xơ:
Nhiệt lượng toả ra trên một vật dẫn tỉ lệ thuận với điện trở của vật, với bình phương cường độ dòng điện và với thời gian dòng điện chạy qua vật.
ĐÁP ÁN
4
ĐÁP ÁN
Câu 2: a) Hãy phát biểu, viết biểu thức định luật Jun_Len-xơ.
b) Chọn phương án đúng.
Khi hiệu điện thế ở hai đầu một vật dẫn tăng 4 lần, nhiệt lượng tỏa ra trên vật dẫn đó sẽ:
Tăng 4 lần.
Không thay đổi.
Tăng 16 lần.
Tăng 2 lần...
5
Quan sát đoạn video sau
1. Định luật Ôm đối với toàn mạch
Thế nào là toàn mạch? Lấy ví dụ ?
* Nguồn điện: E,r
* Điện trở tương đương mạch ngoài: RN
* Điện trở toàn phần: RN + r
Mối liên hệ giữa I,
E và (RN + r)
Naíng l���ng �ieôn do nguoăn �ieôn cung caâp
�ieôn naíng tieđu thú tređn R, r baỉng nhieôt l���ng to�a ra
Q = RI2t + rI2t
A = E It
Theo ��nh luaôt bạo toa�n naíng l���ng ta co�:
A = Q
Phát biểu nội dung định luật Ôm theo 2 cách
1. Định luật Ôm đối với toàn mạch
1. Định luật Ôm đối với toàn mạch
Cường độ dòng điện chạy trong mạch kín
tỉ lệ thuận với suất điện động của nguồn
điện và tỉ lệ nghịch với điện trở toàn
phần của mạch.
1. Định luật Ôm đối với toàn mạch
Hiệu điện thế mạch ngoài ( hiệu điện thế giữa 2 cực của nguồn điện )
UAB = I.R= E - Ir
Giải thích vì sao người ta nói hiệu điện thế giữa 2 cực của nguồn điện bằng suất điện động của nguồn điện khi mạch ngoài để hở ?
Nếu gọi U = IR là hiệu điện thế mạch ngoài thì biểu thức trên được viết lại như thế nào ?
A
B
C1: Xét mạch điện kín gồm nguồn điện có suất điện động E = 2V, điện trở trong r = 0,1  mắc với điện trở ngoài R = 100 . Tìm hiệu điện thế giữa 2 cực của nguồn điện.
Giải:
Cách 2:
Từ biểu thức (1) ta thấy để cường độ dòng điện đạt
giá trị lớn nhất khi nào ?
12
Vậy để I đạt giá trị lớn nhất khi RN của mạch là không
đáng kể (RN = 0)
từ biểu thức: I = E /(RN + r ), khi RN = 0
 I = E/r (4)
Vậy hiện tượng đoản mạch là gì ?
2. Hiện tượng đoản mạch
Vậy một mạch điện kín khi có RN rất nhỏ (RN = 0) thì ta nói
nguồn điện bị đoản mạch, khi đó I chạy qua mạch đạt giá
trị rất lớn và có hại.
Vì điện trở trong của pin khá lớn ( khoảng vài trăm Ôm), nên khi pin bị đoản mạch thì dòng điện qua pin cũng không lớn lắm, tuy nhiên sẽ mau hết pin.
Acquy chì có điện trở trong khá nhỏ, vào khoảng vài phần trăm ôm, nên khi xảy ra đoản mạch thì cường độ dòng điện qua acquy sẽ rất lớn, làm hỏng acquy.
2. Hiện tượng đoản mạch
Vậy một mạch điện kín khi có RN rất nhỏ (RN = 0) thì ta nói
nguồn điện bị đoản mạch, khi đó I chạy qua mạch đạt giá
trị rất lớn và có hại.
Vì sao rất nguy hiểm nếu hiện tượng đoản mạch xảy ra ở mạng điện gia đình?

+ Tác hại của hiện tượng đoản mạch là gây lên cháy chập mạch điện, đó chính là một trong những nguyên nhân dẫn tới các vụ cháy kinh hoàng.

Tại tỉnh Bình Dương
17
18/9/2014 tại KCN Việt Nam – Singapore
Tại Hà Nôi
18
23/9/2014 vụ cháy lớn một quán bar
Vào khoảng 20 giờ hôm nay 16/12, một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng đã xảy ra tại khu vực Chợ Lớn Quy Nhơn (Bình Định). 
Biện pháp giảm nguy hiểm khi xảy ra hiện tượng đoản mạch trong thực tế ?
21
+ Biện pháp được sử dụng để tránh hiện tượng đoản mạch là ta sử dụng cầu chì đúng loại hay cầu dao còn được gọi là aptômat, nó có tác dụng ngắt mạch tự động khi I dòng điện tăng lên tới một giá trị xác định nào đó, chưa tới mức gây nguy hiểm.

Cầu dao (aptômat)
3. Trường hợp mạch ngoài có máy thu điện
Máy thu điện là gì ?
3. Trường hợp mạch ngoài có máy thu điện
Nguồn điện : dòng điện đi ra từ cực dương
Máy thu điện : dòng điện đi vào từ cực dương.
Mối liên hệ giữa I,
E , E p , R , r và rp ?
25
Naíng l���ng �ieôn do nguoăn �ieôn cung caâp
A = E It
�ieôn naíng tieđu thú tređn R, r baỉng nhieôt l���ng to�a ra
Q = RI2t + rI2t
�ieôn naíng tieđu thú �� ma�y thu
Theo ��nh luaôt bạo toa�n naíng l���ng ta co�:
A = A` + Q
E It = E pIt + RI2t +rI2t+ rpI2t
E - E p = I(R +r+ rp)
3. Trường hợp mạch ngoài có máy thu điện
4. Hiệu suất của nguồn điện
Nhớ lại iến thức lớp 10. Hiệu suất là đại lượng được xác định theo cong thức nào ?
4. Hieôu suaât cụa nguoăn �ieôn
Trong mách k�n cođng co� �ch cụa do�ng
�ieôn ����c sạn ra �� �ađu va� ����c
t�nh nh� theâ na�o?
T�nh cođng toa�n phaăn cụa nguoăn �ieôn cung caâp
Aci = UIt
A = E It
Bieơu th��c t�nh hieôu suaât cụa nguoăn �ieôn?
4. Hiệu suất của nguồn điện
C2: Hãy chứng minh công thức
Giải:
C3: Trong trường hợp mạch ngoài chỉ chứa điện trở R, hãy tìm công thức của hiệu suất H trong đó chỉ chứa R và r ?
Giải:
Định luật Ôm đối với toàn mạch:

2. Hiện tượng đoản mạch (khi RN = 0)

3. Trường hợp mạch ngoài có máy thu điện


4. Hiệu suất của nguồn điện:
33
34
A
B
C
D
Câu 1. Nhận xét nào sau đây đúng? Theo định luật Ôm
cho toàn mạch thì cường độ dòng điện cho toàn mạch.
35
A
B
C
D
Câu 2. Hiện tượng đoản mạch xảy ra khi:
A
B
C
D
Câu 3. Cho một mạch điện gồm một pin 1,5 V có điện trở
trong 0,5 Ω nối với mạch ngoài là một điện trở 2,5 Ω.
Cường độ dòng điện trong toàn mạch là
Nguoăn �ieôn co� suaât �ieôn �oông E = 2V, �ieôn tr�� trong cụa nguoăn r = 0.1? �ieôn tr�� R1 = 5,5?; R2 = 4,4? . T�nh c���ng �oô do�ng �ieôn qua mách
Vaôn dúng
Cho mách �ieôn nh� h�nh ve�:
C���ng �oô do�ng �ieôn qua mách
Giại:
Ba�i taôp 4:
38
Làm các bài tập còn lại trong SGK.
Làm các bài tập
2.172.19; 2.40 2.50SBT.
Chuẩn bị tiết sau giải bài tập

Nhiệm vụ về nhà
39
39
TRƯỜNG THPT NGUYỄN DIÊU
TỔ: LÝ - CN
Câu 4: Mắc một điện trở 14 vào hai cực của nguồn điện có điện trở trong r=1 thì hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện là 8,4V.
Tính cường độ dòng điện chạy trong mạch và suất điện động của nguồn điện ?