Bài 9. Cấu trúc rẽ nhánh

Nếu chiều mai trời không mưa Thì Chaâu sẽ đến nhà Ngoïc

1.Reõ nhaùnh
Ví dụ: Câu chuyện của Châu và Lan
Chiều hôm sau
Trời mưa lớn
Nhưng Châu vẫn sang nhà Ngọc vào chiều hôm ấy
dù trời giông bảo
Đến nhà Ngọc thì.
Ngọc đi sang nhà hàng xóm ăn bánh nướng
vì tưởng trời mưa Châu sẽ không đến
Hôm qua mình đến nhà Ngọc mà Ngọc đi đâu vậy ?

Nhận xét câu nói của Châu
Câu nói của Châu cho ta biết một việc làm cụ thể (Châu đến nhà Ngọc)
sẽ được thực hiện nếu một điều kiện cụ thể(Trời không mưa)thỏa mãn.
Ngoài ra không đề cập gì đến việc gì sẽ xảy ra nếu điều kiện đó không
Thỏa mãn(trời mưa).
Ta nói cách diễn đạt như vậy thuộc dạng thiếu:
Nếu.thì.
Chiều mai nếu trời không mưa thì Ngọc sẽ đến nhà Châu, nếu mưa thì sẽ gọi điện cho Châu để trao đổi.

Một hôm khác
Nhận xét câu nói của Ngọc
Câu nói của Ngọc khẳng định một trong hai việc Cụ thể
(Ngọc đến nhà Châu hay Ngọc gọi điện cho Châu)
Chắc chắn sẽ xảy ra.Tuy nhiên, việc nào trong hai việc sẽ
Được thực hiện thì tùy thuộc vào điều kiện cụ thể
(trời không mưa) thỏa mãn hay không.

Ta nói cách diễn đạt như vậy thuộc dạng đủ:
Nếu.thì.,nếu không thì.
Ví dụ: Để giải phương trình bậc 2:
ax2+bx+c=0(a?0)
Biệt số Delta D=b2-4ac
Nếu D không âm, ta sẽ đưa ra các nghiệm, ngược lại ta
Thông báo là phương trình vô nghiệm.
Như vậy, sau khi tính D, tùy thuộc vào giá trị D, một
Trong hai thao tác sẽ được thực hiện
Mọi ngôn ngữ lập trình đều có các câu lệnh
để mô tả cấu trúc rẽ nhánh
Nhập a,b,c
D?b2-4ac
D 0 ?
Tính và đưa ra nghiệm
thực, rồi kết thúc
Thông báo vô nghiệm,
rồi kết thúc
Đúng
Sai
2.CÂU LỆNH if-then
Để mô tả cấu trúc rẽ nhánh, Pascal dùng câu lệnh if - then.Tương ứng
Với hai dạng thiếu và đủ nới ở trên, Pascal có hai dạng câu lệnh if -then

a.Dạng thiếu
If <điều kiện> then ;
b.Dạng Đủ
If <điều kiện> then else
Trong đó:
Điều kiện là biểu thức lôgic.
Câu lệnh, câu lệnh 1, câu lệnh 2 là một câu lệnh của Pascal.
SƠ ĐỒ KHỐI
Điều kiện
Đúng
Câu lệnh
Sai
Câu lệnh 2
Điều kiện
Câu lệnh 2
Đúng
sai
3.Câu lệnh ghép
Theo cú pháp, sau một số từ khóa(như then hoặc else)phải là một câu lệnh.
Nhưng Trong nhiều trường hợp, các thao tác sau những tên dành riêng đó
khá phức tạp, Đòi hỏi không phải chỉ một mà là nhiều câu lệnh để mô tả.
Trong các trường hợp như vậy, Ngôn ngữ lập trình cho phép gộp
một dãy câu lệnh thành một câu lệnh ghép(hay câu lệnh gộp một dãy
câu lệnh thành một câu lệnh ghép?(hay câu lệnh hợp thành).Chẳng hạn,
Câu lệnh ghép của Pascal có dạng:
Begin

End;
Các câu lệnh 1 hoặc 2 trong các câu lệnh if - then ở mục trên có thể
Là câu lệnh ghép.
Thuật ngữ câu lệnh được hiểu chung cho câu lệnh đơn và câu lệnh ghép
4.M?T S? VÍ D?
Ví d? 1: Tìm nghi?m c?a phuong trình b?c hai
Input: các hệ số a,b,c nhập từ bàn phím
Output: đưa ra màn hình các nghiệm thực hoặc thông báo:
"Phương trình vô nghiệm"
Program Giai_PTB2;
uses crt;
Var a,b,c:real;
D,x1, x2 : real;
Begin
clrscr;
write(` nhap cac he so a,b,c`);
readln(a,b,c);
D:=b*b-4*a*c;
If D < 0 then Writeln(`Phuong trinh vo nghiem.`)
else
begin
x1:=(-b-sqrt(D))/2*a);
x2:=-b/a-x1;
writeln?(`x1 = `, x1:8:3, ` x2= `,x2:8:3);
end;
Readln
End.

Ví dụ 2: Tìm số ngày của năm N,biết rằng năm nhuận
là năm chia hết cho 400 hoặc chia hết cho 4 nhưng không
Chia hết cho 100.Ví dụ, năm 2000, 2004 là năm nhuận
Và có số ngày là 366, các năm 1990, 1945 không phải là
Năm nhuận và có số ngày là 365

Input: N nhập từ bàn phím.
Output: Đưa ra số ngày của năm N ra màn hình
Program nam_nhuan;
Uses crt;
Var N, SN: integer;
Begin
clrscr;
write(`Nam: `); readln(N);
if (N mod 400 = 0 ) or (( N mod 4 ) and (N mod 100 <> 0))
then SN:=366 else SN:=365;
Writeln(` So ngay cua nam`, ` la `,SN);
readln
End.