Bài 9. Cấu trúc rẽ nhánh

Bài
Người dạy : Nguyễn Tiến Đạt
Tổ : Ngoại ngữ - Thể dục - Tin học
10/11/2004
Có mấy cấu trúc lập trình ?
Có 3 cấu trúc lập trình cơ bản
Cấu trúc tuần tự
Cấu trúc rẽ nhánh
Cấu trúc lặp
Lần lượt thực hiện các câu lệnh từ trên xuống dưới.
Thực hiện 1 trong số nhiều nhánh của chương trình (tuỳ điều kiện).
Lặp đi lặp lại một đoạn chương trình.
1. Bài toán
Hãy lập chương trình nhập vào từ bàn phím 3 số nguyên a, b, c bất kỳ (a?b ?c). In ra màn hình số có giá trị lớn nhất?
Đối với những dạng bài toán như trên, phải sử dụng cấu trúc lập trình rẽ nhánh để viết chương trình.
2. Câu lệnh rẽ nhánh
a. Dạng khuyết
- Câu lệnh
IF THEN ;
- Sơ đồ khối
Câu lệnh
- Hoạt động
B1 : Kiểm tra giá trị của .
B2 : Nếu cho giá trị đúng (True) thì thực hiện , nếu cho giá trị sai (False) thì không thực hiện .
Max
Giải thuật
nếu Max < b
nếu Max < c
Gán Max:=a
Lần lượt so sánh Max với b và c.
In giá trị Max
Ví dụ : Giải bài toán 1
Hãy lập chương trình nhập vào từ bàn phím 3 số nguyên a, b, c bất kỳ (a?b ?c). In ra màn hình số có giá trị lớn nhất?
Program BT1;
Var a, b, c, max : Integer;
BEGIN
Write(?a=?); Readln(a);
Write(?b=?); Readln(b);
Write(?c=?); Readln(c);
max:=a;
If max < b then max := b;
If max < c then max := c;
Writeln(?Max=?,max);
Readln;
END.

b. Dạng đầy đủ
- Câu lệnh
IF THEN
ELSE ;
- Sơ đồ khối
Câu lệnh 1
- Hoạt động
B1 : Kiểm tra giá trị của .
B2 : Nếu cho giá trị đúng (True) thì thực hiện , ngược lại thì thực hiện .
Chú ý : Câu lệnh đứng ngay trước từ khoá ELSE không có dấu ?;? cuối cùng
Câu lệnh 2
Program BT1;
Var a, b : Integer;
BEGIN
Write(?a=?); Readln(a);
Write(?b=?); Readln(b);
If a>b then Writeln(?Max=?,a)
Else Writeln(?Max=?,b)
Readln;
END.

Hãy lập chương trình nhập vào từ bàn phím 2 số nguyên a, b (a ? b). Hãy in ra màn hình số có giá trị lớn hơn.
3. Bài tập
Bài tập 1 : Hãy lập chương trình giải và biện luận phương trình bậc nhất ax + b = 0 với a, b được nhập vào từ bàn phím.
Bài tập 2 : Hãy lập chương trình giải và biện luận phương trình bậc hai ax2 + bx + c = 0 (a ? 0) với a, b, c được nhập vào từ bàn phím.
a. Dạng khuyết
IF THEN ;
b. Dạng đầy đủ
IF THEN
ELSE ;
Câu lệnh
Đ
Câu lệnh 1
Đ
Câu lệnh 2
BTVN :
Hãy lập chương trình tính tiền điện với yêu cầu như sau :
Nhập vào chỉ số mới, chỉ số cũ. Tìm số điện tiêu thụ.
Tính tiền như sau :
Nếu số điện <= 500 : giá 750 đồng/số
Nếu số điện > 500 và <=1000 : giá 1200 đồng/số
Nếu số điện >1000 : giá 1500 đồng/số
In ra số tiền phải trả.
Rất mong được sự góp ý của các thầy, các cô và các em học sinh !