Bài 9. Cấu trúc rẽ nhánh

Bài 9. CấU TRúC Rẽ NHáNH

Hãy quan sát chương trình sau
program giai_ptb2;
uses crt;
var a,b,c,D: real;
x1, x2:real;
begin
clrscr;
write(`nhap a, b, c: `);
readln(a,b,c);
D:=b*b-4*a*c;
x1:=(-b-sqrt(D))/(2*a);
x2:=-b/a-x1;
writeln(`x1= `,x1:6:2);
writeln(`x2= `,x2:6:2);
readln
end.
1. Rẽ nhánh







Một lần Châu hẹn với Ngọc: "Chiều mai nếu trời không mưa thì Châu đến nhà Ngọc"
Một lần khác Ngọc nói với Châu: "Chiều mai nếu trời không mưa thì Ngọc đến nhà Châu, nếu mưa thì sẽ gọi điện cho Châu"
Trong nhiều thuật toán, các thao tác tiếp theo sẽ phụ thuộc vào kết quả nhận từ các bước trước đó. Cấu trúc dùng để mô tả các mệnh đề như trên được gọi là cấu trúc rẽ nhánh thiếu và đủ
ax2 + bx +c = 0
Ví dụ: Giải phương trình bậc 2:
*. Xác định bài toán
Input: 3 số a, b, c
- Output: Ngiệm của phương trình hoặc thông báo phương trình vô nghiệm
*. ý tưởng
Trước tiên, ta tính biệt số delta D = b2-4ac
- Nếu D không âm ta sẽ đưa ra các nghiệm. Trong trường hợp ngược lại, ta thông báo là phương trình vô nghiệm
*. Biểu diễn bằng sơ đồ khối:
Nhập a,b,c
D?0
Đúng
Sai
2. Câu lệnh If - Then
Dạng thiếu
If <điều kiện> then ;
b. Dạng đủ
If <điều kiện> then else ;
Trong đó:
Điều kiện là biểu thức logic
- Câu lệnh, câu lệnh 1, câu lệnh 2 là 1 câu lệnh của pascal
Dạng đủ
Dạng thiếu
Ví dụ 1
If D<0 then writeln (`phuong trinh vo nghiem`);
Ví dụ 2
If a mod 3 = 0 then writeln (`a chia het cho 3`)
else writeln (`a khong chia het cho 3`);
Ví dụ 3
If b>a then max:= b else max:= a;
3. Câu lệnh ghép
Begin
;
End;
If D<0 then writeln (`phuong trinh vo nghiem`)
else
begin
x1:= (-b - sqrt(D))/(2*a);
x2:= -b/a - x1;
end;
Ví dụ:
4. Một số ví dụ
Ví dụ 1: Tìm nghiệm thực của phương trình bậc 2 :
ax2 + bx +c = 0, với a ? 0
Input: 3 số a, b, c nhập từ bàn phím
- Output: Đưa ra màn hình các ngiệm thực hoặc thông báo "phương trình vô nghiệm"
Ví dụ 2: Tìm số ngày của năm N, biết rằng năm nhuận là năm chia hết cho 400 hoặc chia hết cho 4 nhưng không chia hết cho 100. Ví dụ, các năm 2000, 2004 là năm nhuận và có số ngày là 366, các năm 1900, 1945 không phảI là năm nhuận và có số ngày là 365.
Input: N nhập từ bàn phím
- Output: Đưa số ngày của năm N ra màn hình
*. Củng cố
1. Câu lệnh if - then
2. Câu lệnh ghép