Bài 9. Cấu trúc rẽ nhánh

Hãy cho biết bài toán này đã hoàn chỉnh chưa?
Vì sao em biết?
Bài 9
cấu trúc rẽ nhánh
1. Rẽ nhánh
Chúng ta cùng phân tích các tình huống sau!
Ngày mai cậu có đi học nhóm không ?
Em hãy cho biết câu trả lời trên thuộc loại câu gì? ý nghĩa?
Ngày mai tớ tới nhà cậu học nhóm.
Châu
Ngọc
Ngày mai cậu có đi học nhóm không ?
Em hãy cho biết câu trả lời trên thuộc loại câu gì? ý nghĩa?
Nếu ngày mai không mưa thì tớ đi.
Nếu không mưa
Đúng

Thì đI học nhóm
Sai


Đúng


Ngày mai cậu có đi học nhóm không ?
Em hãy cho biết câu trả lời trên thuộc loại câu gì? ý nghĩa?
Cấu trúc dùng để mô tả các mệnh đề có dạng:
nếu.thì. ho?c nếu.thì., nếu không thì. gọi là cấu trúc rẽ nhánh.
À! Nếu ngày mai mưa thì tớ gọi điện, nếu không mưa thì tớ tới nhà cậu học nhóm.
Đúng

Thì gọi điện
Sai

Thì đến nhà
Nếu mưa






Ví dụ: Giải phương trình bậc hai ax2+bx+c=0 (a?0)
Hãy nêu các bước giải phương trình bậc hai?
Nhập hệ số a,b,c
Tính Delta=b2 - 4ac
Nếu Delta âm thì xuất ra câu thông báo là PT vô nghiệm, ngược lại tính và đưa ra nghiệm của PT.
Các em hãy vẽ sơ đồ thuật toán giải phương trình bậc 2 (với a?0)
Sau khi tính Delta, tuỳ thuộc vào giá trị Delta, một trong hai thao tác sẽ thực hiện.
Nhập a, b, c
Tính Delta = b2 - 4ac
Kiểm tra
Delta < 0
Tính và đưa ra nghiệm
Thông báo vô nghiệm
Kết thúc
Sai
Đúng
IF <Điều kiện> THEN ;
Điều kiện
Đúng

Câu lệnh
Nếu <điều kiện> đúng thì được thực hiện,
sai bị bỏ qua.
Sai
a. Dạng thiếu

Câu lệnh
Đúng

Câu lệnh
Điều kiện
Điều kiện
2. Câu lệnh IF - THEN
- Điều kiện là biểu thức quan hệ hoặc biểu thức lôgic.
- Câu lệnh là một câu lệnh của Pascal.
Trong đó:
Ví dụ:
IF a mod 2=0 THEN Writeln(` a la so chan`);
b. Dạng đủ
IF <Điều kiện> THEN ELSE ;
Điều kiện
Đúng

Câu lệnh 1
Sai

Câu lệnh 2
Nếu <điều kiện> đúng thì được thực hiện,
ngược lại thì được thực hiện.
Điều kiện

Câu lệnh 1

Câu lệnh 2
Điều kiện

Câu lệnh 1
Điều kiện
Ví dụ:
IF a mod 2=0 THEN Writeln(`a là so chan`)
ELSE Writeln(`a la so le`);
Chú ý: - Câu lệnh 1 trước từ khóa ELSE không dùng dấu ;
- Sau 1 số từ khóa (như then, else) phải là 1 câu lệnh.
- Điều kiện là biểu thức quan hệ hoặc biểu thức lôgic.
- Câu lệnh1, câu l?nh 2 là một câu lệnh của Pascal.
Trong đó:

VD3 trang 40 SGK:

Tìm số lớn nhất max trong 2 số a, b có thể thực hiện bằng 2 cách:

Dùng câu lệnh gán và lệnh if- then dạng thiếu:

max:=a;

If b>a then max:=b;

writeln(‘So lon nhat la: ’,max);



Dùng 1 lệnh if- then dang đủ:

If b>a then max:= b else max:=a;

Write(‘So lon nhat la:’, max);


VD1: a= 3, b= 5
VD2: a= 5, b= 3
Hãy dùng câu lệnh IF - THEN viết lệnh để xét các trường hợp của DELTA
IF Delta<0 then writeln(`phương trình vô nghiệm`)
ELSE
X1:= (-B + SQRT(Delta))/(2*A);
X2:= (-B - SQRT(Delta))/(2*A);
Writeln(` Nghiem X1= `, X1:5:1);
Writeln(` Nghiem X2= `, X2:5:1);
Nếu Delta âm thì xuất ra câu thông báo là PT vô nghiệm,
ngược lại tính và đưa ra nghiệm của PT.
3. Câu lệnh ghép
Trong Pascal cho phép gộp nhiều câu lệnh thành một câu lệnh gọi là câu lệnh ghép, có dạng:
BEGIN
< Các câu lệnh>;
END;
IF Delta<0 then writeln(`phương trình vô nghiệm`)
ELSE
BEGIN
X1:= (-B + SQRT(Delta))/(2*A);
X2:= (-B - SQRT(Delta))/(2*A);
Writeln(` Nghiem X1= `, X1:5:1);
Writeln(` Nghiem X2= `, X2:5:1);
END;
Ví dụ:
Program GPTB2;
Uses crt;
Var . . . ;
BEGIN
. . . Nhập vào 3 hệ số a,b,c .. .
Delta :=. . .;
Readln;
END.
Nếu Delta<0 thì writeln(`ptvn`)
ngược lại Tính và in nghiệm;
4. Một số ví dụ
Em hãy hoàn thiện chương trình giải phương trình bậc 2 (a?0) theo dàn ý sau:
Ví dụ 1:
Tìm hiểu thêm: Câu lệnh if- then lồng nhau
Hãy nhớ
Cấu trúc mô tả các mệnh đề:
"Nếu . thì."
"Nếu . thì .ngược lại."
gọi là cấu trúc rẽ nhánh.
? Lệnh rẽ nhánh dạng thiếu
? Lệnh rẽ nhánh dạng đủ
Câu lệnh ghép
BEGIN
;
END;
IF <điều kiện> THEN ;
IF <điều kiện> THEN
ELSE ;