Bài 9. Cấu trúc rẽ nhánh

Kính chào quý Thầy Cô và các em




đến dự buổi học hôm nay
Trường THPT Quang Thành
THAO GIẢNG

Lớp học : 11A
Giáo viên : Trần Thị Lĩnh
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi 1: Em hãy viết thủ tục nhập dữ liệu vào từ bàn phím? Lấy 1 ví dụ.
Câu hỏi 2: Em hãy viết thủ tục đưa dữ liệu ra màn hình? Lấy 1 ví dụ.
Đáp án
Câu 1: - Thủ tục nhập dữ liệu vào từ bàn phím:
Read();
hoặc Readln();
Câu 2: - Thủ tục đưa dữ liệu ra màn hình:
Write();
hoặc Writeln();
- Ví dụ: read(a,b); readln(a,b);
- Ví dụ: write (a,b); writeln(‘phương trình có nghiệm’);

Lai Khê
Hải Phòng
Hà Nội
?
Nếu rẽ trái thì sẽ đi đến Hải Phòng
Nếu rẽ trái thì sẽ đến Hải Phòng ngược lại sẽ đi đến Hà Nội
CHƯƠNG 3:
CẤU TRÚC RẼ NHÁNH VÀ LẶP
BÀI 9:

CẤU TRÚC RẼ NHÁNH (t1)
Nội dung:
Nếu … thì… Cách diễn đạt này thuộc dạng thiếu
Nếu … thì… , nếu không thì…  Cách diễn đạt này thuộc dạng đủ
Mệnh đề 1

Nếu trời mưa thì Minh sẽ ở nhà xem ti vi.
Mệnh đề 2
Nếu trời mưa thì Minh sẽ ở nhà xem ti vi, nếu trời không mưa (điều kiện ngược lại)thì Minh sẽ đi học nhóm với Hùng
Cấu trúc dùng để mô tả các mệnh đề có dạng như trên gọi là cấu trúc rẽ nhánh.
Xét hai mệnh đề sau:
* Khái niệm:
1. Rẽ nhánh
Dạng của mệnh đề 1 và 2 là gì?
Bước 1: Nhập hệ số a,b,c
Bước 2: Tính delta D = b2 – 4ac
Bước 3: Kiểm tra D
+ Nếu D<0: thông báo phương trình vô nghiệm.
+ Nếu D>=0: phương trình có nghiệm
* Khái niệm:
* Ví dụ:
Các bước giải bài toán:
CẤU TRÚC RẼ NHÁNH
1. Rẽ nhánh
Nhập a,b,c
D:= b2 – 4ac
D>=0 ?
Đúng
Sai
Thông báo vô nghiệm rồi kết thúc
Tính và đưa ra nghiệm thực rồi kết thúc
Sơ đồ khối
Hai câu lệnh có xảy ra
đồng thời không?
1. Rẽ nhánh
2. Câu lệnh IF…then
IF < Di?u ki?n > THEN < Cõu l?nh > ;
Nếu < Di?u ki?n > dỳng thì < Cõu l?nh > du?c th?c hi?n,
sai < Cõu l?nh > b? b? qua.
a. D?ng thiếu
C?u trỳc r? nhỏnh
- Điều kiện là biểu thức quan hệ hoặc biểu thức lôgic.
- Câu lệnh là một lệnh của TP.
Trong đó:
Sơ đồ khối:
Hoạt động:
*Khái niệm:
* Ví dụ:
Giải thuật
- Nếu a< b thì gán Max bằng b
- Nếu a>b thì gán Max bằng a
Ví dụ 1 : Giải bài toán
Hãy lập chương trình nhập vào từ bàn phím 2 số nguyên a, b bất kỳ (a?b). Tèm s? l?n nh?t trong 2 s? v� gỏn giỏ tr? cho bi?n Max
Mô phỏng bài toán tìm số lớn nhất của 2 số a, b
Xác định bài toán:
- Input: Ta cần nhập vào 2 số a,b
- Output: Thông báo giá trị lớn nhất giữa 2 số này
Ngôn ngữ tự nhiên
Ngôn ngữ lập trình
Nếu a If a Max:=b;
Max:= a;
Nếu a>b thì Max= a;
If a>b then
Max
Giải thuật
nếu Max < b
- Gán Max:=a
- Lần lượt so sánh Max với b và c.
- In giá trị Max
Ví dụ 2 : Giải bài toán
Hãy lập chương trình nhập vào từ bàn phím 3 số nguyên a, b, c bất kỳ (a?b ?c). In ra màn hình số có giá trị lớn nhất?
Gán Max:=b
nếu Max < c
Gán Max := c
Mô phỏng bài toán tìm số lớn nhất của 3 số a,b,c
Xác định bài toán:
- Input: Ta cần nhập vào 3 số a,b và c
- Output: Thông báo giá trị lớn nhất giữa 3 số này
Ngôn ngữ tự nhiên
Ngôn ngữ lập trình
Max = a
Max:= a {Phép gán}
Nếu b lớn hơn max thì
If b > max then
Max = c
Max:= c
Nếu c lớn hơn max thì
If c > max then
Max = b
Max:= b
b. D?ng d?:
IF < Di?u ki?n > THEN < Cõu l?nh 1 > ELSE < Cõu l?nh 2 >;
Điều kiện
Đúng

Câu lệnh 1
Sai

Câu lệnh 2
Nếu < Di?u ki?n > Dỳng thì < Cõu l?nh 1 > du?c th?c hi?n, ngu?c l?i < Cõu l?nh 2 > du?c th?c hi?n.
Điều kiện

Câu lệnh 1

Câu lệnh 2
Điều kiện

Câu lệnh 1
Điều kiện
Ví dụ:
IF a mod 2=0 THEN Writeln(`a là so chan`)
ELSE Writeln(`a la so le`);
* Hoạt động:
* Sơ đồ:
C?u trỳc r? nhỏnh
a.D?ng thiếu
b.Dạng đủ
Bài toán: Giải phương trình bậc hai: ax2 + bx +c =0 (a khác 0)

Chú ý: Trước từ khoá Else không có dấu chấm phẩy “ ; ”
=> Các câu lệnh kiểm tra Delta:
Khác nhau:
+ Dạng thiếu: điều kiện sai sẽ bỏ qua câu lệnh.
+ Dạng đủ: điều kiện sai sẽ thực hiện câu lệnh 2.

Giống nhau:
+ là câu lệnh cấu trúc rẽ nhánh
+ khi gặp điều kiện sẽ thực hiện thao tác thích hợp.
Tìm giống và khác nhau giữa 2 dạng
C?ng c?
Cấu trúc mô tả các mệnh đề:
"Nếu . thì."
"Nếu . thì .ngược lại."
gọi là cấu trúc rẽ nhánh.
? Lệnh rẽ nhánh dạng thiếu
? Lệnh rẽ nhánh dạng đủ
IF <điều kiện> THEN ;
IF <điều kiện> THEN
ELSE ;
* Bài tập củng cố:
1. Bài tập trắc nghiệm:





Câu 1: Hãy chọn phương án ghép đúng nhất. Trong câu lệnh IF – THEN,
sau IF là <điều kiện>. Điều kiện là:
A, Biểu thức logic. B. Biểu thức số học. C. Một câu lệnh.

Câu 2: Hãy chọn phương án ghép đúng nhất.
Trong câu lệnh IF <điều kiện> THEN ;
Câu lệnh đứng sau THEN được thực hiện khi?
điều kiện cho giá trị sai. B. điều kiện cho giá trị đúng.
C. Không cần xét điều kiện

Câu 3: Với cấu trúc IF <điều kiện> THEN ELSE ;
câu lệnh 2 được thực hiện khi?
A.biểu thức điều kiện đúng. B.biểu thức điều kiện sai
C.câu lệnh 1 được thực hiện




* Bài tập củng cố:
2. Áp dụng: Nhập vào một số nguyên a, hãy viết câu lệnh thể hiện: nếu a chia hết cho 2 thì in ra màn hình thông báo “a la so chan”, ngược lại in ra “a la so le”.
Program baitap1;
Var a: integer;
Begin
Write(‘nhap so nguyen a ‘); readln(a);
If (a mod 2 =0) then
Writeln(a, ‘la so chan’);
Else
Writeln(a, ‘la so le’);
Readln
End.
Hu?ng d?n v? nh�:

- H?c c?u trỳc v� ho?t d?ng c?a cõu l?nh If.then dang d? v� d?ng thi?u.

- D?c tru?c ph?n 3,4 SGK v� tr? l?i cõu h?i: N?u sau Then ho?c Else nhi?u hon 1 cõu l?nh thỡ gi?i quy?t nhu th? n�o?