Bài 9. Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917 - 1921)

TRƯỜNG THPT PHAN CHÂU TRINH * TỔ SỬ - ĐỊA – GDCD
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ VỀ THAM DỰ !
LỊCH SỬ THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI
(PHẦN TỪ NĂM 1917 ĐẾN NĂM 1945)
CHƯƠNG I
CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA NĂM 1917 VÀ CÔNG CUỘC XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở LIÊN XÔ
( 1921 – 1941 )
BÀI 9
CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA NĂM 1917 VÀ CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ CÁCH MẠNG
( 1917 – 1921 )
Nội
dung
bài
học
Cách mạng tháng Mười năm 1917.
Đấu tranh xây dựng và bảo vệ chính quyền Xô Viết.
ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng Mười.
1. Tình hình nước Nga trước cách mạng
- Năm 1914, Nga Hoàng đẩy nhân dân Nga vào cuộc chiến tranh đế quốc, gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho đất nước.
Lược đồ các nước đế quốc và thuộc địa đầu thế kỷ XX
- Nga là nước đế quốc quân chủ chuyên chế.
I. CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA NĂM 1917
- Chính phủ Nga Hoàng bất lực không còn khả năng tiếp tục thống trị được nữa.
- Đảng CNXHDC Nga kêu gọi đấu tranh.
NGA HOÀNG NICÔLAI II
Những người nông dân Nga đầu thế kỉ XX
Hàng vạn phụ nữ Nga đau khổ tiễn chồng và người thân tham gia cuộc chiến tranh đế quốc do Nga Hoàng phát động.
Tù binh Nga sau trận đánh ở
Đông Nga,1915
1. Tình hình nước Nga trước cách mạng
- Năm 1914, Nga Hoàng đẩy nhân dân Nga vào cuộc chiến tranh đế quốc, gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho đất nước.
“Không thể chờ đợi và im lặng được nữa…Không có lối thoát nào khác ngoài cuộc đấu tranh của nhân dân…Phải lật đổ chính phủ Nga Hoàng để tổ chức nước Cộng hòa dân chủ Nga, thực hiện ngày làm 8 giờ và trao lại toàn bộ ruộng đất cho nông dân”.
(Trích truyền đơn kêu gọi đấu tranh của Ban chấp hành Đảng bộ Pê-tơ-rô-grát, ngày 14-2-1917)
 Nước Nga đang đứng trước một cuộc cách mạng!
- Chính phủ Nga Hoàng bất lực không còn khả năng tiếp tục thống trị được nữa.
- Đảng CNXHDC Nga kêu gọi đấu tranh.
- Nga là nước đế quốc quân chủ chuyên chế.
I. CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA NĂM 1917
2. TỪ CÁCH MẠNG THÁNG HAI ĐẾN CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI
a. Cách mạng tháng 2 năm 1917.
Diễn biến của cách mạng tháng Hai ?
DIỄN BIẾN CÁCH MẠNG THÁNG HAI NĂM 1917
Mở đầu là cuộc biểu tình ngày 23-2 (8-3) của 9 vạn nữ công nhân ở Pê-tơ-rô-grát (nay là Xanh Pê-téc-bua).
Ba ngày sau, cuộc tổng bãi công bắt đầu với sự hưởng ứng của công nhân toàn thành phố.
Ngày 27-2 (12-3), dưới sự lãnh đạo của Đảng Bôn-sê-vích, công nhân đã chuyển từ tổng bãi công chính trị thành khởi nghĩa vũ trang. Binh lính được giác ngộ đã ngả theo cách mạng. Quân khởi nghĩa chiếm các công sở, bắt các tướng tá của Nga Hoàng. Chế độ quân chủ chuyên chế đã bị lật đổ.
Phong trào cách mạng diễn ra trong cả nước; khắp nơi quần chúng nổi dậy bầu ra các Xô viết, bao gồm đại biểu công nhân, nông dân, binh lính. Cách mạng tháng Hai thắng lợi.
công nhân
công nhân
Đảng Bôn-sê-vích
,công nhân
Chế độ quân chủ
chuyên chế đã bị lật đổ.
các Xô viết
Cuộc bãi công của công nhân Pêtơrôgrát ngày 18.2.1917
Cuộc cách mạng tháng Hai đem lại kết quả gì ?
Kết quả của cuộc cách mạng tháng Hai
Cách mạng tháng Hai đã lật đổ được chế độ phong kiến Nga hoàng, quyền lực chuyển sang tay giai cấp tư sản (Chính phủ lâm thời) và các Xô viết của công -nông.
Cục diện hai chính quyền song song tồn tại luôn dẫn đến sự xung đột giữa tư sản và công nhân-nông dân
Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vích đã chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cuộc cách mạng lật đổ Chính phủ lâm thời của tư sản.
Căn cứ vào diễn biến, kết quả em hãy cho biết tính chất của cách mạng?
Cách mạng tháng Hai năm 1917 ở nước Nga là: cuộc Cách mạng Tư sản kiểu mới.


Căn cứ vào đâu để khẳng định cách mạng tháng Hai
Là Cách mạng tư sản kiểu mới
a. Diễn biến (SGK)
b. Nhận xét
Cách mạng tư sản
Cách mạng tư sản
kiểu mới
kiểu cũ
- Lật đổ chế độ phong kiến,
- Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế Nga Hoàng
Giai cấp vô sản
Công nhân, nông dân binh lính
Thành lập chính quyền Xô Viết ( vô sản )
Cách mạng tư sản kiểu mới
a. Tình hình nước Nga sau Cách mạng tháng Hai
Hai chính quyền song song tồn tại:
- Các Xô viết đại biểu công nhân, nông dân và binh lính.
- Chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản.
c. Diễn biến của Cách mạng tháng Mười
b. Chủ trương của Lênin và Đảng Bôn-sê-vích
Tiếp tục làm cách mạng, dùng bạo lực lật đổ Chính phủ lâm thời, xoá bỏ tình trạng hai chính quyền song song tồn tại.
Chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang
Khởi nghĩa vũ trang Pê-tơ-rô-grát
CHUẨN BỊ KHỞI NGHĨA VŨ TRANG
Các đội cận vệ đỏ
Lê-nin (1870 –1924)
Nghị quyết về khởi nghĩa vũ trang của Đảng (B) Nga
Lược đồ Pê-tơ-rô-grát
KHỞI NGHĨA VŨ TRANG PÊ-TƠ-RÔ-GRÁT
Các đơn vị quân đội tham gia cách mạng
Các đội vũ trang Cận vệ đỏ
Cung điện Mùa đông–sào huyệt của Chính phủ lâm thời tư sản
Các lực lượng phản cách mạng
Trung tâm lãnh đạo cuộc khởi nghĩa (Điện Xmôn-nưi)
Lật đổ và xoá bỏ những tàn tích của chế độ phong kiến
Cũng giống như CMDCTS kiểu cũ

Giai cấp tư sản, Quý tộ mới, chủ nô,…
Giai cấp vô sản

Tư sản, nông dân
Công nhân và nông dân liên minh với nhau
Chuyên chính của tư sản
Chuyên chính công-nông
Xây dựng chủ nghĩa tư bản

Tiến lên làm cách mạng XHCN và xây dựng CNXH
b. Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.
Nêu những sự kiện cơ bản của cách mạng tháng Mười – 1917.
Tính chất của Cách mạng tháng Mười.

Giai cấp vô sản
(Đảng Bôn-sê-vích)
c. Diễn biến của CM tháng Mười
- Diễn biến (SGK)
- Nhận xét
Công nhân, nông dân,
binh lính
- Lật đổ chính phủ lâm thời tư sản
Thành lập chính quyền Xô viết toàn Nga.










Giai cấp vô sản
(Đảng Bôn-sê-vích)
c. Diễn biến của CM tháng Mười
- Diễn biến (SGK)
- Nhận xét
Công nhân, nông dân,
binh lính
- Lật đổ chính phủ lâm thời tư sản
Thành lập chính quyền Xô viết toàn Nga.
Cách mạng vô sản (Cách mạng xã hội chủ nghĩa)
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Lập bảng thống kê các sự kiện chính của Cách mạng tháng Hai và Cách mạng tháng Mười năm 1917
Cuộc biểu tình của 9 vạn nữ công nhân ở Pê-tơ-rô-grát – Mở đầu cho Cách mạng tháng Hai.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng Bôn-sê-vích, công nhân chuyển từ tổng bãi công chính trị thành khởi nghĩa vũ trang. Chế độ quân chủ chuyên chế Nga Hoàng bị lật đổ.
Lê-nin về Pê-tơ-rô-grát, trực tiếp chỉ đạo công cuộc chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.
Lê-nin đến điện Xmô-nưi trực tiếp chỉ huy cuộc khởi nghĩa. Quân khởi nghĩa chiếm được toàn bộ Pê-tơ-rô-grát.
Cung điện Mùa Đông bị chiếm.
Chính phủ lâm thời tư sản sụp đổ hoàn toàn.
Cách mạng giành thắng lợi hoàn toàn trên đất nước Nga.
25-10 (7-11)-1917

Đường lối do Lê-nin vạch ra nhằm chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa được thể hiện như thế nào?

Nhân dân Pê-tơ-rô-grát vui mừng đón chào Lê-nin từ Phần Lan về nước để trực tiếp lãnh đạo cách mạng (03. 4. 1917)
Lê-nin soạn thảo Luận cương tháng Tư, nêu rõ
chiến lược cơ bản của đảng Bôn-sê-vích Nga phải nắm
quyền lãnh đạo CM, chuyển từ CMDCTS sang CMXHCN.
Trước tình hình nước Nga tồn tại song song hai chính quyền, đầu tháng 4. 1917, Lê-nin từ Phần Lan về Pê-tơ-rô-grát, soạn thảo ra Luận cương tháng Tư và trực tiếp lãnh đạo cách mạng.
Luận cương tháng Tư nêu rõ: Chiến lược cơ bản của Đảng Bôn-sê-vích là phải nắm quỳên lãnh đạo CM, chuyển từ CMDCTS sang CMXHCN, tranh thủ điều kiện để giành chính quyền bằng phương pháp hoà bình, thực hiện khẩu hiệu “Tất cả chính quyền về tay Xô viết”.
Thông qua phương pháp đấu tranh bằng hoà bình (từ tháng 4 đến tháng 6), Đảng Bôn-sê-vích đã giúp nhân dân Nga hiểu rõ bộ mặt thật của phái Men-sê-vích (muốn tiếp tục cuộc chiến tranh),qua đó lôi kéo được đông đảo quần chúng đi theo CM.
Đầu tháng 10/1917 không khí cách mạng bao trùm cả nước. Lê Nin đã trở về nước trực tiếp lãnh đạo khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.
Cuộc tấn công cung điện Mùa Đông
CHUẨN BỊ KHỞI NGHĨA VŨ TRANG
Các đội cận vệ đỏ
Lê-nin (1870 –1924)
Nghị quyết về khởi nghĩa vũ trang của Đảng (B) Nga
Lược đồ Pê-tơ-rô-grát
KHỞI NGHĨA VŨ TRANG PÊ-TƠ-RÔ-GRÁT
Các đơn vị quân đội tham gia cách mạng
Các đội vũ trang Cận vệ đỏ
Cung điện Mùa đông–sào huyệt của Chính phủ lâm thời tư sản
Các lực lượng phản cách mạng
Trung tâm lãnh đạo cuộc khởi nghĩa (Điện Xmôn-nưi)
Khởi nghĩa bắt đầu. Các đội cận vệ đỏ chiếm được một số vị trí then chốt ở thủ đô và bao vây cung điện Mùa Đông.
Tấn công cung điện Mùa Đông, bắt giữ các bộ trưởng của chính phủ tư sản

Khởi nghĩa ở Pêtơrôgrát giành thắng lợi.
Chính quyền Xô Viết giành thắng lợi trên khắp nước Nga rộng lớn
Bài tập 1
Bài tập 2
II. Cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ chính quyền Xô viết.
1. Xây dựng chính quyền Xô viết.
Việc xây dựng chính quyền xô viết diễn ra như thế nào? Chính quyền xô viết thực hiện chính sách gì? Đem lại lợi ích cho ai?
- Xây dựng bộ máy chính quyền:
+ Đêm 25-10, Đại hội Xô viết toàn Nga lập Chính quyền Xô viết do Lênin đứng đầu.
- Các chính sách của chính quyền Xô viết:
+ Thông qua các sắc lệnh: Hoà bình, Ruộng đất…
+ Thủ tiêu các tàn tích phong kiến.
+ Lập cơ quan TW và Xô viết các địa phương.
+ Thành lập Hồng quân công nông để bảo vệ đất nước.
+ Quốc hữu hoá các nhà máy, lập Hội đồng Kinh tế quốc dân…
2. Bảo vệ chính quyền Xô viết.

Hoàn cảnh nước Nga cách mạng cuối năm 1918? Chính quyền xô viết thực hiện biện pháp gì? Kết quả?

- Hoàn cảnh: Cuối năm 1918, 14 đế quốc cấu kết với bọn phản động trong nước tấn công nước Nga Xô viết.

- Biện pháp: Thực hiện chính sách Cộng sản thời chiến:

- Kết quả: + Huy động sức người, sức của cho việc bảo vệ chính quyền cách mạng.
+ Cuối năm 1920, nước Nga xô viết thắng lợi.
*
*
BẠN ĐÃ GHI TÊN TÌNH NGUYỆN CHƯA?
MỘT TRUNG ĐOÀN HỒNG QUÂN NĂM 1919
3. Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Mười Nga.

Ý nghĩa lịch sử của cuộc cách mạng tháng Mười Nga đối với nước Nga và thế giới?

- Với nước Nga:
+ Đập tan ách áp bức bóc lột của phong kiến, tư sản, giải phóng nhân dân lao động.
+ Đưa công nhân, nhân dân lao động lên nắm chính quyền xây dựng chế độ mới.
- Với thế giới:
+ Làm thay đổi cục diện thế giới.
+ Cổ vũ và để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý cho cách mạng thế giới.
Chủ tịch Hồ Chí Minh có viết:
"giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất"