Bài 9. Axit nitric và muối nitrat

Chào mừng
QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH
Tổ:Lí- hoá
TRU?NG THPT S? 2 NGHIA H�NH
Gv: TR?N DUY NGA
Đó là hiện tượng gì?
AXIT NITRIC VÀ MUỐI NITRAT
A. AXIT NITRIC:
II- Cấu tạo phân tử
I-Tính chất vật lý
III-Tính chất hoá học
2/ Tính oxi hóa mạnh
1/ Tính axit
Tiết 14:
I. Tính chất vật lý
Quan sát cốc đựng HNO3 và trả lời phiếu bài tập sau
Phiếu bài tập số 1
- Trạng thái :.....
- Khối lượng riêng:.....
- Màu sắc :......
- Nhiệt độ sôi: ........
- Dung dịch HNO3 đặc có C%....
Câu hỏi 1 :(1 phút )
lỏng
D=1,52g/cm3
Không màu
860C
68%
Câu hỏi 2 :(4 phút ) :Quan sát 2 bình đựng dung dịch HNO3 sau :
Bình 1 Bình 2
1: Lọ nào chứa HNO3 mới, lọ nào chứa HNO3 đã để lâu trong phòng thí nghiệm
------------------------------------------------------
------------------------------------------------------
2: Tại sao lại có sự khác biệt như trên ? màu vàng là màu của chất nào ?
----------------------------------------------------
----------------------------------------------------
3: Vậy theo em phải làm thế nào để bảo quản HNO3 trong phòng thí nghiệm ? đưa ra lí do của em?
II-Tính chất vật lý
- Là chất lỏng không màu, bốc khói mạnh trong không khí ẩm
- Không bền , phân hủy 1 phần tạo NO2 nên dung dịch axit có màu vàng
- Tan vô hạn trong nước

Viết công thức phân tử, công thức electron, Công thức cấu tạo của HNO3? Xác định số oxi hoá của Nitơ trong HNO3 ?
I- Cấu tạo phân tử














Công thức phân tử: HNO3 ( M = 63 )

Công thức electron Công thức cấu tạo :
II- Cấu tạo phân tử
+5
III- Tính chất hoá học
HNO3
NO2−
Cho sơ đồ sau
-3 0 +1 +2 +3 +4 +5
Từ cấu tạo ,trạng thái ôxi hoá của N trong HNO3 em hãy dự đoán tính chất của HNO3












H+
Tính axit
Tính oxi hoá
Viết phương trình điện li của HNO3 trong dung dịch loãng?

1/ Tính axit mạnh:
III- Tính chất hoá học:
- Ñieän li maïnh:
HNO3  H+ + NO3-

Lấy ví dụ về tính axit của axit nitric, viết PTHH?

HNO3 + NaOH ? NaNO3 + H2O
2HNO3 + CuO ? Cu(NO3)2 + H2O
2HNO3 + CaCO3 ? Ca(NO3)2+ CO2 + H2O

2/ Tính oxi hóa mạnh
Cho một mẩu Cu vào dung dịch HCl thì thu được sản phẩm và hiện tượng gì ? Giải thích
Cho một mẩu Cu vào dung dịch HNO3 thì thu được sản phẩm và hiện tượng gì ? Giải thích
? Vậy nếu cho 1 mẫu Cu vào dung dịch chứa
A .NaNO3 B . HCl C .Hổn hợp gồm NaNO3 và HCl
Trường hợp nào có phản ứng xảy ra,viết phương trình ion rút gọn
+ Cu không tác dụng được với HCl do tính ôxi hoá của H+ yếu
+ Cu tác dụng được với HNO3 tạo ra khí có màu nâu đỏ ứng với
N+5 + 1e ? N+4 Chứng tỏ tính ôxi hoá của H+ yếu hơn NO3-
+ Tuy nhiên H+ lại đóng vai trò môi trường ,nếu không có H+ thì phản ứng cũng không xảy ra
3Cu + 8H+ + 2NO3-  3Cu2+ + 2NO + 4H2O
Hoàn thành các phương trình phản ứng sau
1.Ag + HNO3 loãng ? NO + .. .. + ..
2.Pb + HNO3 đặc ? NO2 +...+ ..
3.Fe + HNO3 đặc ? NO2+...+....
4.Cu + HNO3 loãng ? NO + ..+....
Phiếu bài tập số 3
Axit nitric có thể oxi hoá được những kim loại nào? Số oxi hoá của kim loại thay đổi? Muối tạo thành?
a. Với kim loại:
2/ Tính oxi hóa mạnh
Oxi hoá hầu hết các kim loại (trừ Au, Pt)
Đưa kim loại đến mức oxi hoá cao nhất, tạo muối nitrat
* Với kim loại có tính khử yếu : Cu , Ag, Pb...
Cu+ HNO3(đ)?




Rút ra kết luận gì?




Với những kim loại có tính khử mạnh thì sản phẩm oxi hoá của HNO3 là gì?


Al + HNO3(l) ? Al(NO3)3 + N2O+ H2O

Mg + HNO3(l) ? Mg(NO3)2+ N2 + H2O

Zn + HNO3(l) ? Zn(NO3)2 + NH4NO3 + H2O
* Với kim loại có tính khử mạnh :Mg, Zn, Al... HNO3 loãng có thể bị khử đến N2O, N2 hoặc NH4NO3)
- Fe, Al bị thụ động hóa trong dung dịch HNO3 đặc nguội
Đưa kim loại về mức oxi hoá cao nhất
Lưu ý:
Như vậy, kim loại tác dụng với axit nitric phụ thuộc vào yếu tố nào?


Nêu sản phẩm oxi hoá của HNO3 cụ thể trong từng trường hợp?




Gọi M: kim loại; n: hóa trị cao nhất của M
NO2
M
+
HNO3
M(NO3)n+
HNO3 loãng
M khử yếu: Cu, Pb, Ag.
Tính chất hoá học đặc trưng của axit nitric?


Củng cố bài:
HNO3
tính axít mạnh
tính oxi hóa mạnh
Quỳ tím đỏ
Oxit bazơ
Bazơ

Muối của axit yếu hơn
Kim loại (trừ Au, Pt)
Phi kim (C,S...)
Với hợp chất
Viết phương trình phản ứng xảy ra giữa Fe, Cu lần lượt với các dung dịch axit sau: HCl loãng, H2SO4 loãng, HNO3 loãng?
Bài tập:
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Cu + HNO3đặc
Cu + HNO3loãng
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH