Bài 9. Amin

Chương 3:
AMIN, AMINO AXIT
VÀ PROTEIN
Bài 9:
AMIN
I. KHÁI NIỆM , PHÂN LOẠI VÀ DANH PHÁP
1. Khái niệm
CH3−NH−CH3 CH3−N(CH3)2

CH2=CH−CH2−CH2 NH2; C6H5NH2
Khi thay thế nguyên tử H trong phân tử NH3 bằng gốc hidrocacbon ta được amin.
NH2
CH3
H
CTTQ của amin no đơn chức mạch hở: CnH2n+3N (n 1)
I. KHÁI NIỆM , PHÂN LOẠI VÀ DANH PHÁP
2. Phân loại
Theo đặc điểm cấu tạo của gốc hiđrocacbon.
b) Theo bậc của amin


Bậc của amin = số gốc hidrocacbon liên kết với N
Bậc 1: CH3−NH2
Bậc 2: CH3−NH−CH3
Bậc 3: CH3−N(CH3)2
I. KHÁI NIỆM , PHÂN LOẠI VÀ DANH PHÁP
3. Đồng phân
Mạch cacbon
Vị trí nhóm chức
Bậc amin
4. Danh pháp
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
- Các amin có phân tử khối nhỏ là chất khí, mùi khai khó chịu tan nhiều trong nước
- Amin có phân tử khối lớn là chất lỏng hoặc rắn thì nhiệt độ sôi tăng dần và độ tan trong nước giảm dần theo chiều tăng của PTK
- Các amin đều độc ( VD: Nicotin trong thuốc lá)
(nghiên cứu trong sgk)
Hãy kể tên các loại amin có khả năng gây nghiện

Nicotin
Mooc phin
Heroin
Cần sa
Cocaine
Ma tuý tổng hợp
Thuốc lá là gì? Có nên hút thuốc lá không?
Thuốc lá là một loại cây có độc, nhất là những lá già, có hàm lượng Nicotin cao. Không nên hút thuốc lá. Người ta đã thấy người lớn chết do dùng khoảng 15 – 20g thuốc lá dưới dạng thuốc nước để thụt tháo đại trực tràng. Trẻ con chỉ cần uống một vài gram sẽ tử vong.
Nicotin là tên gọi được đặt theo tên của một nhà ngoại giao người Pháp Nicot (1530 – 1600), người đầu tiên nhập thuốc lá vào Pháp. Hàm lượng Nicotin trong các loại thuốc này thay đổi từ 2 – 10%. Một số loại thuốc lào tốt có thể chứa đến 16% Nicotin. Nicotin được sử dụng ở liều thấp, tạo ra sự sảng khoái nhẹ nhàng, làm dịu cơn đói và bớt mệt mỏi. Tuy nhiên nếu dùng lâu dài sẽ gây lệ thuộc và độc hại cho cơ thể, liều cao sẽ gây chết người như đã đề cập ở phần trên.


Việc hút thuốc lá có nguy hại như thế nào?
    1. Các nguy cơ bệnh lý thường gặp khi hút thuốc lá chủ động
a. Bệnh lý ở hệ hô hấp như viêm mũi mạn tính, viêm họng mạn tính, viêm thanh quản mạn tính, ung thư xoang hàm, ung thư vòm họng, ung thư thanh quản. viêm phế quản mạn tính, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phế quản. b. Bệnh lý hệ mạch máu: bệnh xơ vữa động mạch, bệnh động mạch vành, bệnh thuyên tắc động mạch, tai biến mạch máu não.
c. Ung thư các cơ quan khác: ung thư môi, ung thư thanh quản, ung thư thực quản, ung thư bàng quang và thận, ung thư cổ tử cung.
d. Các ảnh hưởng của thuốc lá lên chức năng sinh sản:  sinh non, băng huyết sau sinh, dễ sẩy thai ngẩu nhiên, gia tăng tần suất sinh ra thai nhi bị bất thường bẩm sinh.
e. Ảnh hưởng của thuốc lá lên hệ thần kinh: những chứng minh gần đây cho thấy hút thuốc lá làm giảm số lượng các tế bào thần kinh trong não.
2. Nguy cơ của việc hút thuốc lá thụ động
        Đối với người lớn: gây ung thư phổi và các bệnh khác.
Trẻ em: rất dễ cảm nhiễm với khói thuốc lá! Trẻ dễ bị viêm phế quản phổi mạn tính với những đợt cấp, bệnh lý về Tai - Mũi – Họng, nhức đầu.
3. Các chứng bệnh khác do hút thuốc lá gây ra:
a. Bệnh đường tiêu hóa : viêm Dạ dày Tá tràng, Loét Dạ dày Tá tràng
b. Bệnh lý về Tai – Mũi – Họng.
c. Bệnh về hệ hô hấp: viêm khí quản, viêm thanh quản, viêm lợi răng
d. Những rối loạn về da: xuất hiện sớm các vết nhăn trên mặt, Nicotine làm da của các ngón tay cầm điếu thuốc trở nên màu vàng nâu.
4. Những tác hại khác của thuốc lá
        - Ảnh hưởng kinh tế gia đình: người hút thuốc lá sẽ tiêu phí một khoảng tiền khá lớn để mua thuốc lá, làm ảnh hưởng đến thu nhập của gia đình, đặc biệt ở những gia đình kinh tế khó khăn. Hút thuốc lá chắc chắn sẽ gây ra những bệnh tật nguy hiểm như đã trình bày phần trên, chi phí để chăm sóc y tế cho chính bản thân người hút và người bị hút thuốc lá thụ động trong gia đình là rất lớn, có gia đình không thể chịu đựng nổi (chưa nói đến những bệnh nan y như ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính…).
            - Ảnh hưởng đến kinh tế quốc gia: đất canh tác dùng cho sản xuất các loại cây lương thực bị thu hẹp lại, nhường chổ để trồng cây thuốc lá vì có lợi nhuận cao hơn. Một lượng giấy khổng lồ phục vụ cho việc vấn các điếu thuốc lá, và các loại bao bì. Rác rưởi do thuốc lá cũng ảnh hưởng xấu đến môi trường sống. Chi phí chăm sóc y tế cho những người dân hút thuốc lá và việc giảm ngày công lao động  của họ là những tổn thất rất lớn cho một quốc gia có nhiều người nghiện thuốc lá. Ngoài ra thuốc lá còn có nguy cơ gây ra những vụ hoả hoạn dữ dội và những vụ cháy rừng tàn phá tài nguyên quốc gia!….

Một số hình ảnh về tác hại của thuốc lá và ap phich cấm hút thuốc lá
Một số hình ảnh về tác hại của thuốc lá và apphich cấm hút thuốc lá
Ma túy là gì? Và có bao nhiêu loại đang lưu hành?

Ma túy nếu tách ra từng từ “ma” và “túy” thì có nghĩa là “tê liệt” và “say sưa”. Nói một cách khác bất kỳ chất nào khi dùng nó, người sử dụng có trạng thái hưng phấn và bị lệ thuộc vào chúng hay còn gọi là “nghiện”, cuối cùng bị tê liệt ý chí, hủy hoại cơ thể, đó là ma túy.
            Tạm thời có thể chia ma túy thành 3 nhóm:
            - Ma túy thiên nhiên: Thuốc phiện, Cần sa (bồ đà)
            - Ma túy bán tổng hợp: Heroin
- Ma túy tổng hợp (Hóa học): Ecstasy (thuốc lắc)
            Cùng với hàng trăm loại tân dược có khả năng gây nghiện nếu tùy tiện sử dụng (không có sự hướng dẫn của bác sĩ). Hiện không ít thanh thiếu niên (TTN) nghiện ma túy là tân dược: Morphine, Immenoctal, Seconal, Diazepam, Seduxen...
Những tác hại do ma túy gây ra:
- Do di chứng ức chế hệ thần kinh gây ra sau khi sử dụng ma túy.
- Ma túy trực tiếp tác động hệ thần kinh trung ương, nếu sử dụng lâu dài sẽ dẫn đến mất trí nhớ, suy sụp ý chí, mất phương hướng, thậm chí bị rối loạn tâm thần.
- Ma túy gây rối loạn hệ bài tiết, hệ tiêu hóa.
   - Ma túy khi vào trong máu sẽ có một phần không thải được tích tụ ở gan dẫn đến xơ gan, sưng lách, dễ bị teo tĩnh mạch.
   - Nguy cơ bệnh lây truyền qua đường tình dục khá cao, sử dụng lâu năm có thể bị liệt dương, vô sinh.
Hoa và quả cây thuốc phiện Lá cây cần sa tươi và khô Lá cô ca và cây Ma hoàng
Áp phích về ma túy và hình ảnh người nghiện ma túy
Hình ảnh người trước và sau khi nghiện
Trách nhiệm của Học sinh trong phòng, chống ma tuý
- Học tập, nghiên cứu nắm vững những quy định của pháp luật đối với công tác phòng, chống ma tuý và nghiêm chỉnh chấp hành.
- Không sử dụng ma tuý dưới bất kỳ hình thức nào. Không tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc làm những việc khác liên quan đến ma tuý.
- Khuyên nhủ bạn học, người thân của mình không sử dụng ma tuý hoặc tham gia các hoạt đông vận chuyển, mua bán ma tuý.
- Khi phát hiện những Học sinh có biểu hiện sử dụng ma tuý hoặc nghi vấn buôn bán ma tuý phải báo cáo kịp thời cho Thầy, Cô giáo để có biện pháp ngăn chặn.
- Nâng cao cảnh giác tránh bị đối tượng xấu rủ rê, lôi kéo vào các việc làm phạm pháp, kể cả việc sử dụng và buôn bán ma tuý.
- Có ý thức phát hiện những đối tượng có biểu hiện nghi vấn dụ dỗ Học sinh sử dụng ma tuý hoặc lôi kéo Học sinh vào hoạt động vận chuyển, mua bán ma tuý; báo cáo kịp thời cho Thầy, Cô giáo hoặc cán bộ có trách nhiệm của nhà trường.
- Phát hiện và báo cáo kịp thời cho chính quyền địa phương những đối tượng mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý và những nghi vấn khác xảy ra ở địa bàn mình cư trú hoặc tạm trú.
- Tích cực tham gia phong trào phòng, chống ma tuý do nhà trường, tổ chức đoàn phát động.
- Hưởng ứng và tham gia thực hiện những công việc cụ thể, góp phần thực hiện nhiệm vụ phòng, chống ma tuý tại nơi cư trú, tạm trú do chính quyền địa phương phát động.
- Ký cam kết không vi phạm pháp luật, không tham gia các tệ nạn xã hội, trong đó có tệ nạn ma tuý.