Bài 8. Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố hoá học

Chào mừng quí vị quan khách
BÀI 8
SỰ BIẾN ĐỔI
TUẦN HOÀN CẤU HÌNH NGUYÊN TỬ CỦA CÁC
NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC
KiỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Trong bảng hệ thống tuần hoàn các nguyên tố
hoá học, số chu kì nhỏ và chu kì lớn là:
A. 2 và 3; B. 3 và 4; C. 4 và 3; D. 1 và 6.
Hãy chọn đáp án đúng.
B
Câu 2: Trình bày nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng HTTH? Thế nào là nguyên tố s, p, d, f?
a- Ba nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần
hoàn:
Các nguyên tố được xếp theo chiều tăng dần của điện
tích hạt nhân nguyên tử .
Các nguyên tố có cùng số lớp electron trong nguyên tử
được xếp thành một hàng (chu kì ).
Các nguyên tố có cùng số electron hoá trị (*) trong
nguyên tử được xếp thành một cột (nhóm ).
ĐÁP
?
b- Nguyên tố s là những nguyên tố mà nguyên tử có
electron cuối cùng được điền vào phân lớp s.
Nguyên tố p là những nguyên tố mà nguyên tử có
electron cuối cùng được điền vào phân lớp p.
- Nguyên tố d là nguyên tố mà nguyên tử có electron
cuối cùng được điền vào lớp d.
Nguyên tố f là nguyên tố mà nguyên tử có electron
cuối cùng được điền vào lớp f.
Thế nào là nguyên tố s, p, d, f?
Bài 10

Sự biến đổi tuần hoàn
cấu hình electron nguyên tử
của các nguyên tố hoá học
7
I. SỰ BIẾN ĐỔI TUẦN HOÀN CẤU HÌNH
ELECTRON NGUYÊN TỬ CỦA CÁC
NGUYÊN TỐ
Cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố hóa học có sự biến đổi tuần hoàn không?
Mối liên hệ giữa cấu hình electron nguyên tử với tính chất của các nguyên tố trong chu kì và trong nhóm A?
I. SỰ BIẾN ĐỔI TUẦN HOÀN CẤU HÌNH
ELECTRON NGUYÊN TỬ CỦA CÁC
NGUYÊN TỐ
Bảng dưới đây, cho biết cấu hình electron
nguyên tử của các nguyên tố nhóm A
( xét trong 2 chu kì 3 và 4 )
11/18/2005
8
Ta th?y r?ng: Dầu một chu kì là nguyên tố có cấu hình
electron ngoài cùng là ns1.
Kết thúc một chu kì là nguyên tố có cấu hình electron
ngoài cùng là ns2np6 (trừ chu kì 1)
11/18/2005
9
KẾT LUậN CHUNG:
Caáu hình e lôùp ngoaøi cuøng cuûa nguyeân töû caùc nguyeân
toá trong cuøng moät nhoùm A ñöôïc laëp ñi laëp laïi sau moãi
chu kì. Ta nói rằng: Chuùng bieán ñoåi moät caùch tuaàn
hoaøn.

Như thế, sự biến đổi tuần hoàn về cấu hình
electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các
nguyên tố khi điện tích hạt nhân tăng dần
chính là nguyên nhân của sự biến đổi tuần
hoàn tính chất hóa học của các nguyên tố.
II. CẤU HÌNH ELECTRON NGUYÊN TỬ CỦA
CÁC NGUYÊN TỐ NHÓM A


1- Cấu hình electron nguyên tỬ của các nguyên tố nhóm A
a) Nguyên tử các nguyên tố trong cùng một nhóm A
có cùng số electron trong lớp ngoài cùng.
b) Số electron líp ngoµi cïng = Sè thø tù cña nhãm A
=Số electron ho¸ trÞ
c) Sau mçi chu k×, theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n, cÊu
h×nh electron líp ngoµi cïng cña nguyªn tö c¸c nguyªn tè cã sù
biÕn ®æi tuÇn hoµn, dÉn ®Õn sù biÕn ®æi tuÇn hoµn tÝnh chÊt cña
c¸c nguyªn tè.
d) - Nhãm A gåm c¸c nguyªn tè s, p thuéc chu k× lín vµ chu k× nhá
11
2. Một số nhóm A tiêu biểu
a. Nhóm VIIIA ( nhóm khí hiếm )
Sử dụng bảng HTTH
hãy cho biết nhóm VIIIA có
những nguyên tố nào?
Gồm các nguyên
tố: Heli, Neon, Agon, Kripton,
Xenon và Rađon
- Đều có 8 e ở lớp ngoài cùng ( trừ Heli): ns2np6
- Ở điều kiện thường, các khí hiếm đều ở trạng thái khí và phân tử chỉ gồm một nguyên tử.
- Hầu hết các khí hiếm đều không tham gia các phản ứng hoá học
Hãy cho
biết đặc điểm
của cácnguyên
tố nhóm VIIIA?
- Gồm các nguyên tố: Heli, Neon, Agon, Kripton, Xenon và radon

12
b. Nhóm IA ( nhóm kim loại kiềm )
Sử dụng bảng HTTH
hãy cho biết nhóm IA có
những nguyên tố nào?
Gồm các nguyên
tố: Liti, Natri, Kali, Rubidi, Xesi, Franxi
- Đều có 1 e ở lớp ngoài cùng: ns1
- Có khuynh hướng nhường 1e để đạt cấu hình bền của khí hiếm. Do đó trong hợp chất, các nguyên tố kim loại kiềm chỉ có hoá trị 1
- Là những kim loại điển hình
Hãy cho
biết đặc điểm
của cácnguyên
tố nhóm IA?
-C�c nguy�n t? nhĩm IA gồm cĩ: Hidro, Liti, Natri, Kali,
Rubidi, Xesi
-Kim lo?i ki?m gồm các nguyên tố: Liti, Natri, Kali, Rubidi, Xesi. ( ngoài ra còn có nguyên tố phóng xạ franxi)
Tác dụng với nước giải phóng H2 và cho
hidroxit kiềm mạnh:
2Na + 2H2O ? 2NaOH + H2?
M?t c�ch t?ng qu�t :
2M + 2H2O ? 2MOH + H2?
(M là kim loại kiềm)
- Tác dụng với phi kim tạo thành muối:
2Na + Cl2 ? 2NaCl
M?t c�ch t?ng qu�t :
2M + X2 ? 2MX
( X là halogen)
14
c. Nhóm VIIA ( nhóm Halogen )
Sử dụng bảng HTTH
hãy cho biết nhóm VIIA có
những nguyên tố nào?
Gồm các nguyên
tố: Flo, Clo, Brôm, Iôd.
- Đều có 7 e ở lớp ngoài cùng: ns2np5
Hãy cho
biết đặc điểm
của cácnguyên
tố nhóm VIIA?
- Gồm các nguyên tố: Flo, Clo, Brôm, Iôd. ( ngoài ra còn có nguyên tố phóng xạ Atatin)
- Có khuynh hướng nhận 1e để đạt cấu hình bền của khí hiếm. Do đó trong hợp chất với nguyên tố kim loại, các nguyên tố halogen có hoá trị 1
- Là những phi kim điển hình
- Ở dạng đơn chất, các phân tử halogen gồm 2 nguyên tử: F2, Cl2, Br2, I2.
Tác dụng với kim loại tạo thành muối
halogenua:
Ca + Cl2 ? CaCl2
Tác dụng với H2 tạo thành hợp chất khí HX
(X là halogen):

H2 + X2 ? 2HX
Thí d?: H2 + Cl2 ? 2HCl
Hidroxit của các halogen là những axit .
Thí dụ: HClO, HClO3.
16


? Một nguyên tố ở chu kì 3, nhóm VIA trong
bảng HTTH các nguyên tố hoá học. Hỏi:
a. Nguyên tử của nguyên tố đó có bao nhiêu
electron ở lớp electron ngoài cùng?
b. Các e ngoài cùng nằm ở lớp e thứ mấy?
c. viết cấu hình e nguyên tử của nguyên tố trên.
III. BÀI TẬP
? Cho 2,34 gam kim loại kiềm M hòa tan vào
nước dư, thu được 672 ml khí H2 (đktc) . Xác định
tên kim loại kiềm.
HD: D�ng phuong trình t?ng qu�t d? tính tốn:
2M + 2H2O ? 2MOH + H2?
? Hòa tan 3,68 g một kim loại kiềm M hòa tan
vào nước dư, thu được 1,792 lit khí H2 (đktc) và 200
ml dung dịch X .
a-Xác định tên kim loại kiềm.
b-Tính nồng độ mol/l của dung dịch X.
Bài tập về nhà:
Bài 4,5 6,7
trang 41 Sách
GK Hóa 10
SGK trang 75



bài 17


XEM TRƯỚC BÀI HỌC KẾ TIẾP:
SỰ BIẾN ĐỔI TUẦN HÒAN TÍNH CHẤT
CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
Tiết học đến đây kết thúc
Chào tạm biệt
Xin chân thành cảm ơn c�c Th?y Cơ v� c�c em
h?c sinh