Bài 8. Quy luật Menđen: Quy luật phân li

SỞ GD & ĐT HÀ TĨNH
TRƯỜNG THPT HÀ HUY TẬP
Có bao giờ các em nghĩ rằng: “Vì sao con cái sinh ra lại có trường hợp giống bố, mẹ, có trường hợp khác bố, mẹ hay chưa? Cha mẹ tóc vàng có thể sinh con tóc màu đen được không? Vì sao?
Bài 8
Quy luật Mendel: Quy luật phân li
NỘI DUNG BÀI HỌC
1. Đối tượng nghiên cứu
- Tạo các dòng thuần chủng về tính trạng thí nghiệm.
- Lai các dòng thuần chủng khác nhau bởi 1 hoặc 2 cặp tính trạng tương phản rồi phân tích KQ ở F1, F2, F3.

- Sử dụng toán xác suất để phân tích KQ lai, đưa ra giả thuyết giải thích KQ.
- Tiến hành thí nghiệm chứng minh cho giả thuyết.

Hãy cho biết đối tượng và nêu các bước trong phương pháp nghiên cứu di truyền của Menden?
2. PPphân tích cơ thể lai
Cây đậu Hà Lan
100% hoa đỏ
hoa trắng
Pt/c:
x
F2:
hoa d?
ắ hoa d? :
ẳ hoa tr?ng
F1:
F2 tự thụ phấn
hoa d?
hoa trắng
100% hoa trắng
1 trắng t/c
100% hoa d?
3 đỏ : 1 trắng
2 đỏ không t/c
1 đỏ t/c
=>F2
F3:
2/3
1/3
hoa đỏ
x
hoa d?
F1 x F1:
100% (Aa) hoa đỏ
hoa trắng
Pt/c:
x
hoa d?
F1:
hoa đỏ
(Aa)
x
hoa d?
(Aa)
F1 x F1:
AA
aa
GP:
A
a
GF1:
1/2A v� ẵ a
1/2A v� ẵ a
F2:
1/2A
1/2 A
1/2a
1/2 a
1/4AA
1/4Aa
1/4Aa
1/4aa
- Mỗi tính trạng do một cặp nhân tố di truyền quy định.
- Các nhân tố di truyền tồn tại trong tế bào một cách riêng biệt không hoà trộn vào nhau.
- Khi hình thành giao tử, mỗi giao tử chỉ chứa một trong hai thành viên của một cặp nhân tố di truyền (Gọi giao tử thuần khiết).
KG: ¼ AA : 2/4 Aa : ¼ aa

KH: ¾ Hoa đỏ : ¼ Hoa trắng
MenĐen đã giải thích thí nghiệm của mình như thế nào?
Xác định tỉ lệ KG? KH?

MenĐen giải thích như vậy có hợp lý không?
SO D? MINH HO?
GI? THUY?T
- Mỗi tính trạng do một cặp alen quy định, một có nguồn gốc từ bố, một có nguồn gốc từ mẹ.
- Các alen của bố và mẹ tồn tại trong tế bào của cơ thể con một cách riêng rẽ, không hoà trộn vào nhau.
- Khi hình thành giao tử, các thành viên của một cặp alen phân li đồng đều về các giao tử, nên 50% số giao tử chứa alen này còn 50% giao tử chứa alen kia.
Bằng các thuật ngữ di truyền học hiện đại QL Phân li có thể được phát biểu như thế nào?
P: Hoa đỏ x Hoa trắng
aa
G:
F1:
A

a
Toàn đỏ:
A
A
a
A
-
A
P: Hoa đỏ x Hoa trắng
aa
G:
F1:
A

a
1 đỏ
a
A
-
A
-
a
: 1 trắng
a
a
a
* Kiểm tra giả thuyết: Bằng phép lai phân tích

Thế nào là lai phân tích ?
Làm thế nào để biết cây hoa đỏ có 2 nhân tố di truyền đều trội (thuần chủng) hay không?
Lai phân tích là phép lai giữa cá thể mang tính trội với cá thể mang tính trạng lặn để kiểm tra kiểu gen của cá thể mang tính trạng trội.
Những thành công nào của khoa học hiện đại giúp làm rõ bản chất của các quy luật Menđen?
X
Pt/c:
Hoa đỏ
Hoa trắng
Gp:
100% Hoa đỏ
F1:
X
Hoa đỏ
Hoa đỏ
F1x F1:
GF1:
KG
1/4 AA
2/4Aa
1/4aa

F2:
KH
3/4 Hoa d?

1/4 Hoa tr?ng

1/4
1/4
1/4
1/4
Trong TB sinh dưỡng, các gen và các NST tồn tại thành
từng cặp.

Khi giảm phân tạo giao tử, các thành viên của một cặp alen
phân li đồng đều về các giao tử.


Hảy phát biểu cơ sở TB học của Quy luật phân li?
Locut gen quy định màu sắc hoa
Cặp NST tương đồng
Alen A quy định màu hoa đỏ
Alen a quy định màu hoa trắng
CỦNG CỐ
Câu 1. Ở cà chua, quả đỏ trội hoàn toàn so với quả vàng. Khi lai cây cà chua quả đỏ dị hợp với cây cà chua quả vàng, tỉ lệ phân tính ở đời lai là:
A. 3 quả đỏ : 1 quả vàng.
B. đều quả đỏ.
C. 1 quả đỏ : 1 quả vàng.
D. 1 quả đỏ : 3 quả vàng.
C
Câu 2. Để cho các alen của một gen phân li đồng đều về các giao tử, 50% giao tử chứa alen này, 50% giao tử chứa alen kia thì cần có điều kiện gì?
A. Bố mẹ phải thuần chủng.
B. Số lượng cá thể con lai phải lớn.
C. alen trội phải trội hoàn toàn so với alen lặn.
D. Quá trình giảm phân xẩy ra bình thường.
D
Câu 3. Để biết kiểu gen của một cá thể có KH trội có thể căn cứ vào kết quả của:
Câu 4. Lai phân tích là phép lai:
A. Giữa 2 cơ thể có tính trạng tương phản nhau.
B. Giữa 2 cơ thể thuần chủng khác nhau về 1 cặp tính trạng tương phản.
C. Giữa cơ thể mang tính trạng trội với cơ thể mang tính trạng lặn để kiểm tra kiểu gen.
D. Giữa cơ thể mang kiểu gen trội với cơ thể có KG lặn.
D. lai gần.
C. lai phân tích.
B. tự thụ phấn ở thực vật.
A. lai thuận nghịch.
C
C
Câu 5. Phép lai nào sau đây được thấy trong phép lai phân tích?
1. Aa x aa. 2. Aa x Aa. 3. AA x aa.
4. AA x Aa. 5. aa x aa.
Câu trả lời đúng là:
D. 1, 4
C. 2, 3
B. 1, 3
A. 1, 3, 5
B
Câu 6. Trong trường hợp gen trội hoàn toàn, tỉ lệ phân tính 1 : 1về kiểu hình ở F1 sẽ xuất hiện trong kết quả của phép lai:
A. Aa x Aa.
B. Aa x aa.
C. AA x Aa.
D. AA x aa.
B
Câu 7. Ở người tính trạng mắt nâu (N) là trội hoàn toàn so với tính trạng mắt xanh(n). Bố mắt nâu, mẹ mắt nâu, sinh con có đứa mắt nâu có đứa mắt xanh, kiểu gen của bố mẹ sẽ là:
D. bố kiểu gen NN, mẹ có kiểu gen Nn hoặc ngược lại.
C. bố có kiểu gen NN, mẹ có kiểu gen nn hoặc ngược lại.
B. đều có kiểu gen Nn.
A. đều có kiểu gen NN.
B
- Đọc phần “Em có biết” phần cuối bài học.
- Trả lời các câu hỏi và làm bài tập cuối bài.
- Làm các bài tập trong sách bài tập.
- Đọc bài mới trước khi tới lớp.