Bài 8. Ngôi kể trong văn tự sự

Kiểm tra bài cũ
Tự giới thiệu về bản thân.
Bài 8 - tiết 33
Ngôi kể trong văn tự sự

Trường : THCS QUANG TI?N
TiÕt 33
NG«I KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
I – Ng«i kÓ vµ vai trß cña ng«i kÓ trong v¨n tù sù :
1, Ng«i kÓ :
- Ng«i kÓ lµ vÞ trÝ giao tiÕp mµ ng­êi kÓ sö dông khi kÓ chuyÖn
Ngôi kể là gì ?
Trong tác phẩm tự sự, thường sử dụng những ngôi kể nào ?
2, Các ngôi kể thường gặp trong tác phẩm tự sự :
a, Ngôi kể thứ nhất : Người kể xưng Tôi
b, Ngôi kể thứ ba : Người kể giấu mình, gọi sự vật bằng tên gọi của chúng - Kể như Người ta kể
Đo¹n 1:
Vua và đình thần chịu thằng bé là thông minh lỗi lạc. Nhưng vua vẫn còn muốn thử một lần nữa. Qua hôm sau, khi hai cha con đang ăn cơm ở công quán, bỗng có sứ nhà vua mang tới một con chim sẻ, với lệnh bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha lấy cho một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo:
- Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua xin rèn cho tôi thành một con dao để xẻ thịt chim.
Vua nghe nói, từ đó mới phục hẳn.
(Trích Em bé thông minh)
Đoạn văn 1 được kể theo ngôi kể nào ? Dựa vào đâu em nhận ra điều đó ?
- Người kể gọi tên các nhân vật bằng chính tên của chúng (vua, thằng bé, hai cha con, sứ giả...)
Ngôi kể thứ ba
Đoạn văn 2 được kể theo ngôi kể nào ? Dựa vào đâu em nhận ra điều đó ?
- Người kể ( DÕ MÌn ) x­ng T«i
Ngôi kể thứ nhất
Đoạn 2:
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phành phạch vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã.
(Tô Hoài - Dế Mèn phiêu lưu ký)
- Người kể ( DÕ MÌn ) x­ng T«i
Ngôi kể thứ nhất
Đoạn 2:
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phành phạch vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã.
(Tô Hoài - Dế Mèn phiêu lưu ký)
Trong hai ngôi kể trên, ngôi kể nào có thể kể tự do không bị hạn chế, còn ngôi kể nào chỉ kể được những gì mình biết và đã trải qua ?
Ngôi kể thứ nhất
Ngôi kể thứ ba
- Ng­êi kÓ cã thÓ cã thÓ kÓ linh ho¹t , tù do nh÷ng g× diÔn ra víi nh©n vËt
- Ng­êi kÓ cã thÓ trùc tiÕp kÓ nh÷ng g× m×nh nghe, m×nh thÊy hoÆc m×nh ®· tr¶i qua, cã thÓ trùc tiÕp nãi ra c¶m t­ëng, ý nghÜ cña m×nh
Mang tính khách quan
Mang tính chủ quan
Hãy thử đổi ngôi kể trong 2 đoạn văn trên bằng ngôi kể khác. Lúc đó em sẽ có các đoạn văn như thế nào ?
Doạn 2:
B?i Dế Mèn an u?ng di?u d? v� l�m vi?c cú ch?ng m?c nờn Dế Mèn chúng l?n l?m. Ch?ng bao lõu, Dế Mèn dó tr? th�nh m?t ch�ng d? thanh niờn cu?ng trỏng. Dụi c�ng Dế Mèn m?m búng. Nh?ng cỏi vu?t ? chõn, ? khoeo c? c?ng d?n v� nh?n ho?t. Th?nh tho?ng mu?n th? s? l?i h?i c?a nh?ng chi?c vu?t, Mèn co c?ng lờn, d?p ph�nh ph?ch v�o cỏc ng?n c?. Nh?ng ng?n c? góy r?p, y nhu cú nhỏt dao v?a lia qua. Dụi cỏnh Dế Mèn , tru?c kia ng?n h?n ho?n, bõy gi? th�nh cỏi ỏo d�i kớn xu?ng t?n ch?m duụi. M?i khi Dế Mèn vu lờn, dó nghe ti?ng ph�nh ph?ch giũn gió.
(Tụ Ho�i - D? Mốn phiờu luu ký)
Đoạn 1 : Vua v� dỡnh th?n ch?u tôi l� thụng minh l?i l?c. Nhung vua v?n cũn mu?n th? m?t l?n n?a. Qua hụm sau, khi hai cha tôi dang an com ? cụng quỏn, b?ng cú s? nh� vua mang t?i m?t con chim s?, v?i l?nh b?t tôi ph?i d?n th�nh ba c? th?c an. Tôi nh? cha l?y cho m?t cỏi kim may r?i dua cho s? gi?, b?o:
- ễng c?m l?y cỏi n�y v? tõu d?c vua xin rốn cho tụi th�nh m?t con dao d? x? th?t chim.
Vua nghe núi, t? dú m?i ph?c h?n.
(Trớch Em bộ thụng minh )
Mang tính khách quan
Mang tính chủ quan
tiết 33
NGôI K? TRONG VAN T? S?
I – Ng«i kÓ vµ vai trß cña ng«i kÓ trong v¨n tù sù :
1, Ng«i kÓ :
2, C¸c ng«i kÓ th­êng gÆp trong t¸c phÈm tù sù :
a, Ng«i kÓ thø nhÊt : Ng­êi kÓ x­ng T«i
b, Ng«i kÓ thø ba : Ng­êi kÓ giÊu m×nh, gäi tªn c¸c nh©n vËt b»ng tªn gäi cua chóng
* Ghi nhí : sgk – Trang 89
II – LuyÖn tËp :
Ngày nào cũng vậy, suốt buổi Dế Mèn chui vào trong cùng hang, hì hục đào đất để khoét một cái ổ lớn làm thành một cái giường ngủ sang trọng. Rồi cũng lo xa như các cụ già trong họ hàng dế, Dế Mèn đào hang sâu sang hai ngả làm những con đường tắt, những cửa sau, những ngách thượng, phòng khi gặp việc nguy hiểm, có thể thoát thân ra lối khác được





1. Bài tập 1: Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi kể thứ ba và nhận xét ngôi kể đem lại điều gì mới cho đoạn văn:
“Ngày nào cũng vậy, suốt buổi tôi chui vào trong cùng hang, hì hục đào đất để khoét một cái ổ lớn làm thành một cái giường ngủ sang trọng. Rồi cũng lo xa như các cụ già trong họ hàng dế, tôi đào hang sâu sang hai ngả làm những con đường tắt, những cửa sau, những ngách thượng, phòng khi gặp việc nguy hiểm, có thể thoát thân ra lối khác được.”
(Tô Hoài - Dế Mèn phiêu lưu ký)
Thay “tôi”  “Dế Mèn”  Có sắc thái khách quan, như là đã xảy ra.
2. Bài tập 2: Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi thứ nhất và nhận xét ngôi kể đem lại điều gì khác cho đoạn văn:
“Một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra, rơi xuống mặt bàn. Thanh định thần nhìn rõ: con mèo già của bà chàng, con mèo già vẫn chơi đùa với chàng ngày trước. Con vật nép chân vào mình phe phẩy cái đuôi, rồi hai mắt ngọc thạch xanh giương lên nhìn người. Thanh mỉm cười lại gần vuốt ve con mèo.” (Thạch Lam - Dưới bóng hoàng lan)







Một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra, rơi xuống mặt bàn. Tôi định thần nhìn rõ: con mèo già của bà tôi, con mèo già vẫn chơi đùa với tôi ngày trước. Con vật nép chân vào mình phe phẩy cái đuôi, rồi hai mắt ngọc thạch xanh giương lên nhìn người. Tôi mỉm cười lại gần vuốt ve con mèo.
Thay: “Thanh”, “chàng”  “tôi” : §o¹n míi cã tÝnh chñ quan, sù viÖc nh­ ®ang x¶y ra tr­íc m¾t ng­êi ®äc





Bài tập trắc nghiệm

1. Ngụi k? l�:
A. V? trớ giao ti?p m� ngu?i k? s? d?ng khi k?
chuy?n.
B V? trớ xó h?i c?a nhõn v?t trong tỏc ph?m.
C. V? trớ c?a nhõn v?t n�y khi d?i tho?i v?i nhõn v?t
khỏc.
D. V? trớ c?a nhõn v?t trong khụng gian, th?i gian.
2.Dòng nào nói không đúng về cách kể theo ngôi thứ ba ?
A. Là cách kể mà người kể giấu mình.
B. Là cách kể kín đáo, gọi sự vật bằng tên của chúng.
C. Người kể chuyện có thể kể linh hoạt, tự do.
D. Kể theo ngôi thứ ba, người kể dễ dàng bộc lộ nhận xét cá nhân.

http://t1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQyHSCLJcl8X0Zrz8OJoYT1w1s_cfnS4Ld_Zxc4tC82m_KZSGE&t=1&usg=__WR0uooTcpyP4YB_yHaObpFxcM04=


Thảo luận nhóm:

Nhóm 1: Truyện cây bút thần kể theo ngôi nào ? vì sao như vậy?

Nhóm 2: Vì sao trong các truyện cổ tích, truyền thuyết người ta hay kể chuyện theo ngôi thứ ba mà không kể theo ngôi thứ nhất?

Tiết 33
NG«I KỂ VÀ LỜI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
I – Ng«i kÓ vµ vai trß cña ng«i kÓ trong v¨n tù sù :
1, Ng«i kÓ :
2, C¸c ng«i kÓ th­êng gÆp trong t¸c phÈm tù sù :
a, Ng«i kÓ thø nhÊt : Ng­êi kÓ x­ng T«i
b, Ng«i kÓ thø ba : Ng­êi kÓ giÊu m×nh, gäi tªn c¸c nh©n vËt b»ng tªn gäi cua chóng
* Ghi nhí : sgk – Trang 89
II – LuyÖn tËp :

h­íng dÉn häc sinh häc bµi




- KÓ l¹i truyÖn C©y bót thÇn b»ng ng«i kÓ thø nhÊt
Chuẩn bị bài : Ông lão đánh cá và con cá vàng
+ Soạn bài
+ Tập kể tóm tắt truyện
Bài học đến đây kết thúc
Kính chúc quý thầy cô luôn thành công trong công tác
Các em học sinh luôn luôn học giỏi