Bài 8. Ngôi kể trong văn tự sự

Bài 8 - Tiết 33
Ngôi kể và lời kể trong văn tự sự
Ngôi kể là vị trí giao tiếp người kể sử dụng để kể chuyện.
Đoạn 1
Vua và đình thần chịu thằng bé là thông minh lỗi lạc. Nhưng vua vẫn còn muốn thử một lần nữa. Qua hôm sau, khi hai cha con đang ăn cơm ở công quán, bỗng có sứ nhà vua mang tới một con chim sẻ, với lệnh bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha lấy cho mình một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo:
- Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua xin rèn cho tôi thành một con dao để xẻ thịt chim.
Vua nghe nói, từ đó mới phục hẳn.
(Em bé thông minh)
Đoạn 1 được kể theo ngôi nào? Dựa vào dấu hiệu nào để nhận ra điều đó?
Đoạn 1
Vua và đình thần chịu thằng bé là thông minh lỗi lạc. Nhưng vua vẫn còn muốn thử một lần nữa. Qua hôm sau, khi hai cha con đang ăn cơm ở công quán, bỗng có sứ nhà vua mang tới một con chim sẻ, với lệnh bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha lấy cho mình một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo:
- Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua xin rèn cho tôi thành một con dao để xẻ thịt chim.
Vua nghe nói, từ đó mới phục hẳn.
(Em bé thông minh)
Đoạn 1 được kể theo ngôi thứ ba (người kể giấu mình, gọi các nhân vật bằng tên của chúng).
Đoạn 2:
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua.
(Tô Hoài - Dế Mèn phiêu lưu kí)
Đoạn 2 được kể theo ngôi nào? Làm sao nhận ra điều đó?
Đoạn 2:
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. ....
(Tô Hoài - Dế Mèn phiêu lưu kí)
Đoạn 2 được kể theo ngôi thứ nhất (người kể xuất hiện - xưng "tôi").
Đoạn 2:
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua.
(Tô Hoài - Dế Mèn phiêu lưu kí)
Người xưng "tôi" trong đoạn 2 là nhân vật (Dế Mèn) hay tác giả (Tô Hoài)?
Người kể xưng "tôi" trong tác phẩm:
+ Không nhất thiết là tác giả.
+ Có thể là tác giả.
- Kể linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật.
? Lời kể mang giọng điệu khách quan.
Kể trực tiếp những gì mình nghe thấy, trải qua.
? Lời kể mang tính tự thuật (có thể trực tiếp nói ra cảm tưởng, ý nghĩ của mình).
- ít nêu được suy nghĩ cảm tưởng của nhân vật
, - Khó kể lại được những gì mình không chứng kiến.
b) Vai trò của ngôi kể:
Đoạn 2:
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua .
(Tô Hoài - Dế Mèn phiêu lưu kí)
Dế Mèn
Dế Mèn
Dế Mèn
Dế Mèn
Dế Mèn
Đoạn 1
Vua và đình thần chịu thằng bé là thông minh lỗi lạc. Nhưng vua vẫn còn muốn thử một lần nữa. Qua hôm sau, khi hai cha con đang ăn cơm ở công quán, bỗng có sứ nhà vua mang tới một con chim sẻ, với lệnh bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha lấy cho mình một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo:
- Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua xin rèn cho tôi thành một con dao để xẻ thịt chim.
Vua nghe nói, từ đó mới phục hẳn.
(Em bé thông minh)
Có thể đổi ngôi thứ ba thành ngôi thứ nhất, xưng tôi được không? Vì sao?
tôi
chúng tôi
Tôi
Luyện tập
Bài 1: Xác định ngôi kể trong những đoạn văn sau:
Bài 1: Xác định ngôi kể trong những đoạn văn sau:
Bài 1: Xác định ngôi kể trong những đoạn văn sau:
Kể tên những văn bản đã học
sử dụng ngôi kể thứ ba
Bài tập 3: Xác định ngôi kể trong đoạn văn sau
" . Xuân đi dạy học đã ba năm nay, anh được các bạn đồng nghiệp và các em quý mến . Xuân đang trên đường về nhà. Sao hôm nay mình lại không tự kiềm chế được và đã mắng các em hơi quá lời như vậy ."
(Phạm Hổ - Văn miêu tả và kể chuyện)
Dặn dò:
Học thuộc bài + ghi nhớ.
Hoàn thiện phần Luyện tập trong SGK T89.
Soạn bài tiếp theo.