Bài 7. Tế bào nhân sơ

1/ Trình bày chức năng của DNA.
2/ Nêu đặc điểm và chức năng của các loại ARN.
Kiểm tra miệng
Thế giới sinh vật được cấu tạo từ mấy loại tế bào?
Hai loại là tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực
Theo các em thì tại sao tế bào được gọi là tế bào nhân sơ, tế bào nhân thực?
Tế bào nhân sơ: có nhân chưa hoàn chỉnh (nhân chưa có màng bao bọc)
Tế bào nhân thực: đã có nhân hoàn chỉnh (nhân đã có màng bao bọc)
Vào bài
Quan sát hình và cho biết: Tế bào nào là tế bào nhân sơ, tế bào nào là tế bào nhân thực?
Tế bào nhân thực
Tế bào nhân sơ
Vậy thế nào là nhân chưa hoàn chỉnh và nhân hoàn chỉnh  chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu qua ở
Chương II CẤU TRÚC CỦA TẾ BÀO
Đầu tiên chúng ta tìm hiểu nhân chưa hoàn chỉnh ở
Bài 07: TẾ BÀO NHÂN SƠ
CHƯƠNG II:
CẤU TRÚC CỦA TẾ BÀO
Bài 07:
BÀI 07:
TẾ BÀO NHÂN SƠ
ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA
TẾ BÀO NHÂN SƠ:
II. CẤU TẠO TẾ BÀO NHÂN SƠ
1. Thành tế bào, màng sinh chất, lông và roi
2. Tế bào chất
3. Vùng nhân
** Hoạt động nhóm: 2HS/nhóm 2 phút
Tế bào nhân sơ có những đặc điểm chung nào?
Gợi ý:
Nhận xét nhân
Tế bào chất
Các bào quan
- Chưa có nhân hoàn chỉnh.
- Tế bào chất không có hệ thống nội màng và không có các bào quan có màng bao bọc.
- Kích thước 1-5 m, trung bình 1/10 tế bào nhân thực
ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA TẾ BÀO NHÂN SƠ:
Vi khuẩn có thể nhìn bằng mắt thường được không? Tại sao?
 Không. Vì kích thước nhỏ 1-5 m
Người ta dùng dụng cụ gì để quan sát vi khuẩn?
 Kính hiển vi điện tử và kính hiển vi quang học

Nấu 2 nồi khoai tây:
+ Một nồi 10 củ khoai tây to.
+ Một nồi cũng 10 củ khoai tây to nhưng được cắt làm 4 phần rồi mới đem nấu
Nồi nào sẽ chín nhanh hơn?
Một nồi cũng 10 củ khoai tây to nhưng được cắt làm 4 phần rồi mới đem nấu chín nhanh hơn.
Tại sao lại như vậy?
Củ khoai tây được cắt nhỏ dần làm thể tích của củ khoai giảm.
Theo tỉ số S/V với
+ S là diện tích bề mặt
+ V là thể tích của vật thể
Thì V giảm  S tăng  khả năng trao đổi chất với môi trường nhanh hơn.
** Hoạt động nhóm: 2HS/nhóm 2 phút
Kích thước nhỏ đem lại ưu thế gì cho tế bào nhân sơ?
 + Tế bào sinh trưởng và sinh sản nhanh
+ Khả năng phân chia nhanh, số lượng tế bào tăng nhanh

Vi khuẩn chỉ khoảng 30 phút thì phân chia một lần trong khí tế bào của người trong môi trường nuôi cấy ngoài cơ thể thì mất 24 giờ mới phân chia một lần.
Con người lợi dụng sự sinh sản nhanh của vi sinh vật vào việc gì?
 Sản xuất thuốc kháng sinh chữa bệnh.
Tế bào chất
Nhân
Màng sinh chất
Tế bào nhân sơ gồm mấy thành phần?
 Gồm 3 thành phần chính: màng sinh chất, tế bào chất, vùng nhân.
Thành phần hóa học nào quan trọng cấu tạo nên thành tế bào ?
** Hoạt động nhóm: 2HS/nhóm 2 phút
Nếu loại bỏ thành tế bào của các loại vi khuẩn có hành dạng khác nhau, sau đó các tế bào trần này vào trong dung dịch có nồng độ các chất tan có trong tế bào thì tất cả các tế bào đều có dạng hình cầu. Từ thí nghiệm này ta có thể rút ra nhận xét gì về vai trò của thành tế bào?
 Thành tế bào quyết định hình dạng của tế bào
- Thành tế bào có thành phần hoá học là peptiđôglican (cấu tạo từ các chuỗi cacbohiđrat liên kết với nhau bằng các đoạn polipeptit ngắn)  quy định hình dạng tế bào.
II. CẤU TẠO TẾ BÀO NHÂN SƠ
Thành tế bào, màng sinh chất, lông và roi
Dựa vào cấu trúc và thành phần hóa học của thành tế bào người ta chia vi khuẩn làm mấy loại?
 Hai loại và vi khuẩn gram âm và gram dương
Người ta nhận biết hai loại vi khuẩn này bằng cách nào?
 Bằng phương pháp nhuộm gram
Dựa vào cấu trúc và thành phần hóa học của thành tế bào, người ta chia vi khuẩn làm hai loại: vi khuẩn gram dương và vi khuẩn gram âm
Vi khuẩn nào là vi khuẩn gram dương, vi khuẩn nào là vi khuẩn gram âm?
Thành tế bào vi khuẩn gram dương và gram âm
Vi khu?n gram �m
Vi khu?n gram duong
- Khi nhuộm gram có màu tím
- Khi nhuộm gram có màu đỏ
- Thành peptitdoglican có vách dày
- Thành peptitdoglican có vách mỏng
Lưu ý:
- Một số loại tế bào nhân sơ, bên ngoài thành tế bào có một lớp vỏ nhầy  ít bị tế bào bạch cầu tiêu diệt.
Tế bào chất
Vách tế bào
Màng sinh chất
lông
Roi
- Màng sinh chất cấu tạo từ photpholipit hai lớp và protein.
Chức năng: trao đổi chất và bảo vệ tế bào.
- Roi (tiên mao): Cấu tạo là protein có tính kháng nguyên  giúp vi khuẩn di chuyển
- Lông (nhung mao):  giúp bám vào bề mặt tế bào người.
Tế bào chất của tế bào nhân sơ có đặc điểm gì?
Tế bào chất: Là vùng nằm giữa màng sinh chất và vùng nhân hoặc nhân.
- Có hai thành phần chính: bào tương (dạng keo bán lỏng) và ribôxôm
+ Không có hệ thống nội màng.
+ Các bào quan có màng bao bọc và khung tế bào.
+ Một số vi khuẩn có hạt dự trữ.
2. Tế bào chất
Ribôxôm có cấu tạo như thế nào?
Chức năng của ribôxôm?
- Ribôxôm: là một bào quan được cấu tạo từ prôtein và rARN, không có màng bao bọc, kích thước lớn hơn ribôxôm của tế bào nhân thực
- Chức năng của Ribôxôm: tổng hợp prôtêin
Dựa vào SGK, trả lời những câu hỏi sau:
Cơ sở vật chất di truyền của vi khuẩn là gì?
Vùng nhân: Không được bao bọc bởi các lớp màng và chỉ chứa một phân tử DNA dạng vòng
- Ngoài DNA ở vùng nhân, một số tế bào vi khuẩn còn có thêm nhiều phân tử DNA dạng vòng nhỏ khác gọi là plasmit và không quan trọng
3. Vùng nhân
CỦNG CỐ
Chọn đáp án đúng nhất trong các câu hỏi dưới đây:
Người ta chia tế bào thành những nhóm chính nào?
a/ Nhóm tế bào nhân sơ
b/ Nhóm tế bào nhân thực
c/ Nhóm tế bào thực vật và nhóm tế bào động vật
d/ a và b đúng
2. Thành tế bào nhân sơ được cấu tạo từ hợp chất nào?
a/ Peptiđoglucan
b/ Xenlulose
c/ Kitin
d/ Glucose
a/ Peptiđoglucan
d/ a và b đúng
3. Màng sinh chất của tế bào nhân sơ được cấu tạo bởi:
a/ Phostpholipid
b/ Protein
c/ Peptiđoglucan
d/ a và b đúng
4. Tế bào vi khuẩn là tế bào nhân sơ vì:
a/ Chỉ có một chuỗi DNA vòng, xoắn kép
b/ Chưa có màng nhân
c/ Không có hệ thống nội màng và các bào quan không có màng bao bọc
d/ Tất cả đều đúng
d/ a và b đúng
d/ Tất cả đều đúng
- Học bài.
- Đọc mục EM CÓ BIẾT
Chuẩn bị bài 08
TẾ BÀO NHÂN THỰC
Dặn dò