Bài 7. Một số tính chất của đất trồng

Bài 7
Một số tính chất của đất trồng
Nội dung bài học
I. Keo đất và khả năng hấp phụ của keo đất
II. Phản ứng của dung dịch đất
III. Độ phì nhiêu của đất
I. Keo đất và khả năng hấp phụ của keo đất
1. Keo đất
2. Khả năng hấp phụ của keo đất
1. Keo đất
a. Khái niệm về keo đất
b. Cấu tạo keo đất
a. Khái niệm về keo đất
Keo đất là những phân tử có kích thước khoảng dưới 1micromet, không hòa tan trong nước mà ở trạng thái huyền phù ( trạng thái lơ lửng trong nước).
b. Cấu tạo keo đất
Mỗi một hạt keo có một nhân. Lớp phân tử nằm phía ngoài của nhân phân li thành các ion và tạo ra lớp ion quyết định điện. Nếu lớp này mang điện âm thì keo mang điện âm. Nếu lớp này mang điện dương thì keo mang điện dương. Phía ngoài lớp ion quyết định điện là lớp ion bù ( gồm hai lớp: lớp ion bất động và lớp ion khếch tán) mang điện trái dấu với lớp ion quyết định điện
Keo đất có khả năng trao đổi ion ở lớp ion khếch tán với các ion của dung dịch đất. Đây chính là cơ sở của sự trao đổi dinh dưỡng giữa đất và cây trồng.
2. Khả năng hấp phụ của keo đất
Khả năng giữ lại các chất dinh dưỡng, các phần tử nhỏ như hạt limon, hạt sét…; hạn chế sự rửa trôi chúng dưới tác động của nước mưa, nước tưới gọi là khả năng hấp phụ của đất.
II. Phản ứng của dung dịch đất
Phản ứng cảu dung dịch đất chỉ tính chua, kiềm hoặc trung tính của đất. Phản ứng dung dịch đất do nồng độ ion H+ và OH- quyết định. Nếu [H+ ] > [OH- ] đất có phản ứng chua, [H+ ] = [OH- ] đất có phản ứng trung tính và [H+ ] < [OH- ] đất có phản ứng kiềm.
II. Phản ứng của dung dịch đất (tt)

1. Phản ứng chua của đất
2. Phản ứng kiềm của đất
1. Phản ứng chua của đất
Căn cứ vào trạng thái H+ và Al3+ ở trong đất, độ chua của đất được chia làm hai loại:
a. Độc chua hoạt tính
b. Độ chua tiềm tàng
a. Độc chua hoạt tính
Độc chua hoạt tính là độ chua do H+ trong dung dịch đất gây nên.
Độ chua hoạt tính được biểu thị bằng pH(H2O)
Trị số pH của đất thường dao động từ 3 đến 9. Đất lâm nghiệp phần lớn là chua và rất chua, trị số pH thường nhỏ hơn 6.5. Đất nông nghiệp trừ đất phù sa trung tính ít chua (đồng bằng sông Hồng, sông Cửu Long), đất mặn kiềm, các loại đất còn lại đều chua. Đặc biệt đất phèn hoạt động rất chua, trị số pH thường nhỏ hơn 4.
b. Độ chua tiềm tàng
Độ chua tiềm tàng là độ chua do H+ và Al3+ trên bề mặt keo đất gây nên.
2. Phản ứng kiềm của đất
Một số loại đất có chứa các muối kiềm Na2CO3, CaCO3…Khi các muối này thủy phân tạo thành NaOH và Ca(OH)2 làm cho đất hóa kiềm.
Phản ứng của dung dịch đất rất có ý nghĩa trong sản xuất nông, lâm nghiệp. Dựa vào phản ứng của đất người ta bố trí cây trồng cho phù hợp, bón phân, bón vôi để cải tạo độ phì nhiêu của đất.
III. Độ phì nhiêu của đất
1. Khái niệm
2. Phân loại
1. Khái niệm
Độ phì nhiêu của đất là khả năng của đất cung cấp đong thời và không ngừng nước, chất dinh dưỡng, không chứa các chất độc hại cho cây, bảo đảm cho cây đạt năng suất cao.
2. Phân loại
Tùy theo nguồn gốc hình thành, độ phì nhiêu của đất được chia làm hai loại:
Độ phì nhiêu tự nhiên là độ phì nhiêu được hình thành dưới thảm thực vật tự nhiên, trong quia trình hình thành không có sự tác động của con người.
Độ phì nhiêu nhân tạo là độ phì nhiêu được hình thành do kết quả hoạt động sản xuất của con người.
Như vậy, hoạt động sản xuất của con người cũng có vai trò nhất định trong sự hình thành đọ phì nhiêu của đất.