Bài 7. Kĩ thuật cấp cứu và chuyển thương

Kỹ thuật cấp cứu
và chuyển thương
Đại tá, TS. Ph?m Van Thao
A- Mục tiêu
V? nh?n th?c:
Hiểu du?c m?c dích, các nguyên t?c co b?n c?m máu t?m th?i, c? d?nh t?m th?i xuong gãy và chống ngạt thở.
A- Mục tiêu (Tiếp)
2. V? k? nang:
Làm du?c các k? thu?t c?m máu t?m th?i, c? d?nh t?m th?i xuong gãy, hô h?p nhân t?o và v?n chuy?n ngu?i b? thuong, b? n?n.
A- Mục tiêu (Tiếp)
3. V? thái d?:
Có tinh th?n, thái d? tích c?c luy?n t?p, v?n d?ng linh ho?t vào trong th?c t? cu?c s?ng.
B- Nội dung và trọng tâm
Nội dụng:
* Phần lý thuyết:
- Cầm máu tạm thời.
- Cố định tạm thời xương gãy.
- Hô hấp nhân tạo
- Kỹ thuật chuyển thương.
* Phần thực hành:
- Quan sát thực hiện động tác mẫu.
- Luyện tập các kỹ thuật theo tổ, nhóm.
B- Nội dung và trọng tâm (Tiếp)
2. Trọng tâm:
- Các biện pháp cầm máu tạm thời.
- Kỹ thuật cố định tạm thời xương gãy.
- Các phương pháp hô hấp nhân tạo
- Kỹ thuật chuyển thương.

C- Chuẩn bị
1. D?i v?i giáo viên:
a, Chu?n b? n?i dung:
- GV ph?i n?m v?ng n?i dung.
- C?n chu?n b? các ví d?, tranh ?nh.
- C?n thành th?o các k? thu?t.
- HL tru?c cho tr? gi?ng, d?i m?u.
C- Chuẩn bị (Tiếp)
D?i v?i giáo viên:
b, Chu?n b? phuong ti?n d?y h?c:
- Giáo án, mô hình, tranh v?.
- Các lo?i bang, dây garô, n?p và cáng.
2. D?i v?i h?c sinh:
- Sách giáo khoa GDQP - AN l?p 11.
- V? ghi chép, bút vi?t.
- Các lo?i bang (m?i lo?i 1 cu?n).
- N?p gỗ, nẹp Crame, cáng thuong.
D- Nội dung cơ bản
- Tiến hành theo phương pháp dạy học tích cực theo các hoạt động.
- Mỗi 1 mục trong SGK có thể tổ chức thành 1 hay nhiều hoạt động.
- Cần phân ra các hoạt động của GV và Hoạt động của học viên.
Hoạt động 1: Cầm máu tạm thời (dạy học tích cực)
D- Nội dung cơ bản
I- Cầm máu tạm thời
* Mục đích:
- Nhanh chóng làm ng?ng ch?y máu b?ng nh?ng bi?n pháp don gi?n.
- H?n ch? th?p nh?t s? m?t máu.
- Góp ph?n c?u s?ng tính m?ng ngu?i b? thuong, tránh các tai bi?n nguy hi?m.
I- Cầm máu tạm thời (Tiếp)
* Nguyên t?c c?m máu t?m th?i:
- Kh?n truong l�m ng?ng ch?y máu.
- X? trí dúng CĐ theo T/C c?a VT.
- Ph?i dúng quy trình k? thu?t.

I- Cầm máu tam thời (Tiếp)
3. Phân biệt các loại chảy máu:

4. Các biện pháp cầm máu tạm thời:
Các điểm chính ấn động mạch trên cơ thể:
4. Các biẹn pháp cầm máu tạm thời
ấn động mạch cánh tay:
4. Các biện pháp cầm máu tạm thời:
ấn động mạch dưới đòn:
4. Các biện pháp cầm máu tạm thời:
Gấp cẳng tay vào cánh tay:
4. Các biện pháp cầm máu tạm thời:
Gấp cánh tay vào thân người:
4. Các biện pháp cầm máu tạm thời:
Băng chèn động mạch cánh tay:
4. Các biện pháp cầm máu tạm thời
* Ga rô:
- Chỉ định:
+ Vết thương ở chi, chảy máu ồ ạt.
+ Chi thể bị cắt cụt tự nhiên.
+ Các biện pháp khác không hiệu quả.
+ Bị rắn độ cắn.

4. Các biện pháp cầm máu tạm thời
* Ga rô:
- Nguyên tắc:
+ Đặt ga rô ngay sát trên vết thương.
+ Nhanh chóng chuyển về các cơ sở YT.
+ Phải có phiếu theo dõi.
+ Có ký hiệu bằng vải đỏ cài vào túi áo.
4. Các biện pháp cầm máu tạm thời
* Ga rô:
- Thứ tự đặt ga rô:
+ ấn động mạch phía trên vết thương.
+ Lót vải gạc chỗ định Ga rô.
+ Đặt dây ga rô rồi từ từ xoắn.
+ Băng vết thương và làm các thủ tục.
4. Các biện pháp cầm máu tạm thời
Ga rô động mạch cánh tay:
II- Cố định tạm thời xương gãy
Tổn thương gãy xương:
Gãy xuong kín ho?c gãy h?, t?n thuong thu?ng ph?c t?p nhu:
- Xuong b? gãy r?n, gãy chua r?i h?n, gãy r?i thành nhi?u m?nh.
- Da, co b? d?p nát nhi?u, dôi khi kèm theo t?n thuong m?ch máu, th?n kinh
- R?t d? choáng do dau dớn, m?t máu.
II- Cố định tạm thời xương gãy
2. M?c dích:
- Làm gi?m dau d?n, c?m máu t?i VT.
- Gi? cho d?u xuong gãy tuong d?i yên tinh d?m b?o an toàn khi v?n chuy?n.
- Phòng ng?a các tai bi?n: choáng; t?n thuong th? phát; nhi?m khu?n v?t thuong
II. Cố định tạm thời xương gãy
3. Nguyên t?c c? d?nh t?m th?i xuong gãy:
- Ph?i c? d?nh du?c c? kh?p trên và kh?p du?i ? gãy.
- Ph?i d?m, lót t?i nh?ng ch? ti?p xúc. - Không co kéo, n?n ch?nh ? gãy.
- Bang c? d?nh n?p ph?i chắc.
II- Cố định tạm thời xương gãy
4. K? thu?t c? d?nh t?m th?i xuong gãy
Các lo?i n?p thu?ng dùng:
- N?p tre, n?p g?:
+ Chi?u r?ng c?a n?p: 5 - 6 cm
+ Chi?u dày c?a n?p: 0,5 - 0,8 cm
+ Chi?u dài c?a n?p: tuỳ thu?c chi gãy.
. N?p c?ng tay: 2 n?p (30 cm, 35 cm).
. N?p cánh tay: 2 n?p (20 cm, 35 cm).
. N?p c?ng chân: 2 n?p (60 cm).
. N?p dựi: 3 n?p (120 cm, 100 cm, 80 cm).
- N?p Crame:
4. K? thu?t c? d?nh t?m th?i xuong gãy
Cố định xương bàn tay:
4. K? thu?t c? d?nh t?m th?i xuong gãy
Cố định xương cẳng tay gãy bằng nẹp tre:
4. K? thu?t c? d?nh t?m th?i xuong gãy
Cố định xương cánh tay gãy bằng nẹp tre:
4. K? thu?t c? d?nh t?m th?i xuong gãy
Cố định xương cẳng chân gãy bằng nẹp tre:
4. K? thu?t c? d?nh t?m th?i xuong gãy
Cố định xương đùi bằng nẹp tre:
III- Hô hấp nhân tạo
1. Nguyên nhân gây ng?t th?:
- Do ch?t du?i (ng?t nu?c).
- Do vùi l?p khi b? s?p h?m, d? nhà .
- Do hít ph?i khí d?c.
- Do t?c ngh?n du?ng hô h?p trên.
Ngu?i b? ng?t th? thu?ng n?m yên, b?t t?nh, không c? d?ng, ng?ng ho?t d?ng hô h?p, s?c m?t tr?ng nh?t ho?c tím tái, chân tay l?nh giá, tim ng?ng d?p, m?ch không s? th?y.
III- Hô hấp nhân tạo
2. C?p c?u ban d?u:
a) Nh?ng bi?n pháp c?n l�m ngay:
- Lo?i b? nguyên nhân gây ng?t.
- Khai thông du?ng hô h?p trên.
- L�m hô h?p nhân t?o.
- Nh?ng vi?c l�m d?ng th?i v?i HHNT:
+ Kích thích lên ngu?i b? n?n.
+ Xoa d?u, cao ch?ng l?nh ho?c s?i ?m.
+ Tiêm thu?c tr? tim (nếu có điều kiện).
III- Hô hấp nhân tạo
Thổi ngạt bằng phương pháp miệng - miệng:
III- Hô hấp nhân tạo
ép tim ngoài lồng ngực:
III- Hô hấp nhân tạo
Phương pháp Sylvester:
Nh?ng di?m chú ý khi l�m hô h?p nhân t?o:
- Làm càng s?m càng t?t, kiên trì.
- L�m dúng nguyên t?c, l?c d? m?nh, nh?p d? d?u d?n.
- L�m t?i ch? thoáng mát.
- Không l�m cho ngu?i b? nhi?m ch?t d?c, b? s?c ép.
- Tuy?t d?i không chuy?n ngu?i b? ng?t th? v? các tuy?n sau, khi n?n nhân chua t? th? du?c.
Ti?n tri?n c?a vi?c c?p c?u ng?t th?:
* Ti?n tri?n t?t:
- Hô h?p d?n d?n h?i ph?c.
- V?n ti?p t?c hô h?p nhân t?o.
* Ti?n tri?n x?u:
Ng?ng hô h?p nhân t?o khi:
- Xu?t hi?n các m?ng tím tái trên da.
- Nhãn c?u m?m và nhi?t d? du?i 25oC.
- Có hi?n tu?ng c?ng d? c?a xác ch?t.
IV- Kỹ thuật chuyển thương
.
Bế nạn nhân:
IV- Kỹ thuật chuyển thương
.
Vác nạn nhân trên vai:
IV- Kỹ thuật chuyển thương
.
Kỹ thuật cáng võng:
E- T?NG K?T D�NH GI�
.
- Khái quát nh?ng n?i dung ch? y?u.
- Nh?n m?nh nh?ng tr?ng tâm.
- HD ôn t?p ph?n lý thuy?t.
- HD tr? l?i các câu h?i ôn t?p.
- HD luy?n t?p.
F- Câu hỏi ôn tập
.
1. M?c dích, nguyên t?c c?m máu t?m th?i, phân bi?t các lo?i ch?y máu?
2. Các bi?n pháp c?m máu t?m th?i?
3. M?c dích, nguyên t?c c? d?nh v?t thuong gãy xuong, k? tên các lo?i n?p thu?ng dùng c? d?nh t?m th?i gãy xuong?
F- Câu hỏi ôn tập
.
4. Nguyên nhân gây ng?t th?, m?c dích hô hấp nhân t?o?
5. Nh?ng vi?c c?n làm ngay khi g?p n?n nhân ng?t th??
6. Phuong pháp th?i ng?t và ép tim ngoài l?ng ng?c?
G- Câu hỏi Thảo luận
.
1. Về nội dung: Nội dung nào khó cần làm rõ?
2. Công tác chuyển bị: Đối với GV, đối với HS, phương tiện dạy học đã phù hợp chưa?
3. Phuong pháp giảng dạy: lý thuyết, thực hành đã phù hợp chưa?
.
XIN TRÂN trọng cảm ơn!