Bài 7. Hình chiếu phối cảnh

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
CÙNG CÁC EM HỌC SINH LỚP 11A1
Giáo viên: Nguyễn Thị Quỳnh
Trường THPT Lê Xoay
Em hãy quan sát hình vẽ và cho biết hình vẽ thuộc loại
hình biểu diễn nào mà em đã học?
A - Hình chiếu vuông góc
B - Mặt cắt - Hình cắt
C - Hình chiếu trục đo
D - Không phải các loại trên
D - Không phải các loại trên
Vậy theo em hình vẽ trên được biểu diễn bằng phương pháp nào?
hình chiếu
Phối cảnh
Bài 7
I. KHÁI NIỆM
Cho hình chiếu phối cảnh một ngôi nhà
Quan sát và nhận xét
- Độ lớn của các viên gạch nền sân và các chi tiết của ngôi nhà khi quan sát ở gần và xa ?
- Độ lớn của các viên gạch nền sân và các chi tiết trong ngôi nhà ở gần lớn và ở xa nhỏ lại
- Các đường thẳng // của các viên gạch, mái nhà và tường nhà khi không // MPHC khi ta kéo dài ?
- Các đường thẳng // của các viên gạch, mái nhà và tường nhà khi không // MPHC khi ta kéo dài gặp nhau tại 1 điểm
Điểm gặp nhau gọi là điểm tụ
HÌNH CHIẾU PHỐI CẢNH HAI ĐIỂM TỤ CỦA NGÔI NHÀ
* Nội dung phép chiếu xuyên tâm:
A
B
A`
B`
S
Tâm chiếu
Vật thể
Mặt phẳng hình chiếu
1. Hình chiếu phối cảnh là gì ?
+ Là hình biểu diễn được xây dựng bằng phép chiếu xuyên tâm
Mặt phẳng vật thể
Gồm :
- Người quan sát
- Vật thể cần biểu diễn
- Măt phẳng vật thể : Mặt phẳng nằm ngang đặt vật thể cần biểu diễn
Vật thể
Người quan sát
1. Hình chiếu phối cảnh là gì ?
Mặt tranh
Để hình thành hình chiếu phối cảnh cần có :
MPHC được bố trí ở vị trí nào giữa người quan sát và vật thể ?
- Tâm chiếu :
Mắt người quan sát
Là mặt phẳng tưởng tượng thể hiện HCPC của vật thể (Mặt tranh)
MPHC được bố trí ở vị trí giữa người quan sát và vật thể
- Mặt phẳng hình chiếu :
+ Sơ lược phép chiếu xuyên tâm
Mặt phẳng vật thể
Mặt tranh
Mặt phẳng tầm mắt
t
t
Đường chân trời
Để hình thành hình chiếu phối cảnh cần có :
- Mặt phẳng hình chiếu : Mặt tranh
- Tâm chiếu :
Mắt người quan sát
- Mặt phẳng tầm mắt :
Là mp đi qua điểm nhìn và  mặt tranh
- Đường chân trời :
:Giao của mf tầm mắt với mf tranh, ký hiệu t - t
+ Sơ lược phép chiếu xuyên tâm
t
t
Thực hiện phép chiếu để có hình chiếu phối cảnh:
- Từ tâm chiếu kẻ các đường nối với các điểm của vật thể
Từ hình chiếu của tâm chiếu trên đường chân trời kẻ các đường tương ứng (thuộc mặt tranh)
Các đường tương ứng cắt nhau tại các điểm. Nối các điểm được HCPC của vật thể trên MPHC
2. Ứng dụng của hình chiếu phối cảnh
- Đặt cạnh các hình chiếu vuông góc trong các bản vẽ thiết kế kiến trúc và xây dựng
Biểu diễn các công trình có kích thước lớn : Nhà cửa, đê đập,. . .
3. Các loại hình chiếu phối cảnh
Phân loại theo vị trí của mặt tranh
Hình chiếu phối cảnh một điểm tụ
Hình chiếu phối cảnh hai điểm tụ
Đặc điểm : Mặt tranh // một mặt của vật thể
Đặc điểm : Mặt tranh không // với mặt nào của vật thể
Ứng dụng
Phối cảnh mặt bằng tổng thể
Phối cảnh nhà cao tầng
Phối cảnh nội thất
2. Ứng dụng của hình chiếu phối cảnh
Sân vận động Tổ Chim (Trung Quốc)
Bắc qua dòng sông Hàn Giang giữa lòng TP Đà Nẵng
Cầu Rồng
II. PHƯƠNGPHÁP VẼ PHÁC HÌNH CHIẾU PHỐI CẢNH
Bài tập 1 : Vẽ HCPC của vật thể cho bằng 2 HCVG sau
1. Hình chiếu phối cảnh 1 điểm tụ
+ Bước 1
Vẽ đường nằm ngang t –t làm đường chân trời
Chú ý : đường t – t là đường chỉ định độ cao của điểm nhìn
t
t
+ Bước 2 :
Chú ý
Chọn F’ là điểm tụ trên t - t
+ Muốn thể hiện mặt bên ngoài nào là mặt chính của HCPC thì chọn điểm tụ về phía bên đó
+ Nên chọn điểm tụ ở xa để HCPC không bị biến dạng nhiều
F’
+ Bước 3 :
Vẽ lại HCĐ của vật thể
+ Bước 5
+Bước 4
Nối các điểm trên HCĐ vật thể với F’
Lấy các điểm trên các đường nối từ F’ để xác định chiều rộng của vật thể Từ A trên AF’ lấy AI và từ I kẻ //, . . .
+ Bước 6 :
Nối các điểm tìm được được HCPC của vật thể vẽ phác
+ Bước 7
Tô đậm
A
I
Bài tập 2 : Vẽ HCPC của vật thể cho bằng 2 HCVG sau :
- Vẽ trục t - t
- Lấy điểm tụ F’
F’
- Nối các điểm của HCĐ vật thể với F’
- Lấy các điểm xác định chiều rộng của vật thể
- Nối các điểm tìm được của vật thể trên hình chiếu
- Tô đậm để được HCPC của vật thể
t
t
- Vẽ lại HCĐ của vật thể
1. Hình chiếu phối cảnh 2 điểm tụ
Bài tập : Vẽ HCPC của vật thể cho bằng 2 HCVG sau
t
t
A’
B’
F’
G’
+ Vẽ đường chân trời t - t
+ Chọn 2 điểm tụ : F’ và G’
+ Dựng đoạn thẳng A’B’ biểu diễn cho đoạn AB
A
B
Chú ý : Chọn vị trí dụng đoạn A’B’ sao cho khi nối A’, B’ với G’ và F’ sẽ tạo các góc G’B’F’ và G’A’F’ >1200
+ Theo kích thước của vật thể xác định các điểm H’, C’ và I’
I’
H’
C’
+ Từ các điểm H’, C’ và I’ dựng các đường thẳng đứng đi qua chúng
D’
+ Trên đường C’ lấy C’D’ để xác định chiều cao của vật thể
+ Xác định các điểm và nối chúng với G’, F’ và với nhau
+ Tô đậm các cạnh thấy của vật thể trên hình chiếu phối cảnh
CỦNG CỐ KIẾN THỨC
I. Khái niệm vê hình chiếu phối cảnh
t
t
Để xây dựng HCPCF cần có
- Điểm nhìn
- Mặt phẳng vật thể
- Mặt tranh
- Đường chân trời
- Điểm tụ
Cần ghi nhớ :
- Các đường thẳng // mà không // mặt hình chiếu khi chiếu có thể cắt nhau tại 1 điểm
- Kích thước thay đổi theo khoảng cách từ điểm nhìn : Gần  lớn
Xa  nhỏ
Ứng dụng của HCPC :
Đặc điểm cơ bản của HCPC là gây được ấn tượng về khoảng cách xa gần của các đối tượng được biểu diễn nên thường dùng biểu diễn cac vật thể có kích thước lớn, các công trình xây dựng, các công trình kiến trúc, . . .
Các loại HCPC : Phân loại theo vị trí mặt tranh
 Có 2 loại cơ bản
- Hình chiếu phối cảnh 1 điểm tụ :
Mặt tranh được chọn // với 1 mặt của công trình
Chú ý : Khi này người quan sát nhìn thẳng vào một mặt của công trình
- Hình chiếu phối cảnh 2 điểm tụ :
Mặt tranh không // với 1 mặt nào của công trình
Chú ý : Khi này người quan sát nhìn vào một góc của công trình
II. Phương pháp vẽ phác hình chiếu phối cảnh
Ghi nhớ các bước sau :
Bước 1 : Vẽ đường chân trời (t – t)
Bước 2 : Lấy điểm tụ F’
Bước 3 : Dựng lại hình chiếu ta chọn là bề mặt của HCPC
Bước 4 : Từ các điểm của hình dựng được kẻ các đường nối với F’
Bước 5 : Lấy các điểm xác định chiều rộng của HCPC trên các đường nối
Bước 6 : Vẽ các đường nối các điểm tìm được trên hình chiếu
Bước 7 : Tô đậm và hoàn thiện hình chiếu phối cảnh đã xây dựng
Câu hỏi và bài tập cho học sinh
Câu hỏi :
1. Phép chiếu nào để xây dựng hình chiếu phối cảnh ?
2. Phân biệt điểm nhìn và điểm tụ ?
3. Đặc điểm cơ bản xa, gần của HCPC được thể hiện như thế nào ?
4. Cơ sở để phân biệt HCPC 1 điểm tụ với HCPC 2 điểm tụ ?
Bài tập : Học sinh làm vào vở bài tập số 7.4 (b)
+ Vẽ HCPC một điểm tụ
- Vẽ đường t - t
t
t
- Lấy 1 điểm tụ trên đường chân trời
- Dựng lại HCĐ của vật thể
- Nối các điểm trên hình vừa dựng với điểm tụ
- Xác định điểm A’ thể hiện chiều rộng của khối ngoài nhô ra khổi vật thể
- Xác định điểm B’ thể hiện chiều rộng của khối trong
A’
B’
+ Vẽ HCPC một điểm tụ
- Từ A’, B’ dựng các đường // với các đường ở hình thể hiện mặt của HCPC. Các đường này cắt các đường nối với điểm tụ tại các điểm tương ứng
t
A’
B’
t
- Nối các điểm tìm được  Hình vẽ phác HCPC của vật thể
- Sửa chữa và tô đậm