Bài 7. Em bé thông minh

Thảo luận
+ Tổ 1: Lần thứ nhất ai ra câu đố, nội dung như thế nào, cách giải ra sao?
+ Tổ 2: Lần thứ hai ai ra câu đố, nội dung như thế nào, cách giải ra sao?
+ Tổ 3: Lần thứ ba ai ra câu đố, nội dung như thế nào, cách giải ra sao?
+ Tổ 4: Lần thứ tư ai ra câu đố, nội dung như thế nào, cách giải ra sao?
- Này, lão kia! Trâu của lão cày một ngày được mấy đường?

- Này, lão kia! Trâu của lão cày một ngày được mấy đường?
- Thế xin hỏi ông câu này đã. NÕu ông trả lời đúng ngựa của ông đi một ngày được mấy bước, tôi sẽ cho ông biết trâu của cha tôi cày một ngày được mấy đường?
Viên quan
Trâu của lão cày một ngày được mấy đường?
Đố vặn lại viên quan
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không cả làng phải tội.
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không cả làng phải tội.
-Thế sao làng chúng con lại có lệnh trên bắt nuôi ba con trâu đực cho đẻ thành chín con để nộp đức vua? Giống đực thì làm sao mà đẻ được ạ!
Viên quan
Trâu của lão cày một ngày được mấy đường ?
Đố vặn lại viên quan
Nhà vua

Ba trâu đực đẻ thành chín con
Nhà vua tự nói ra điều phi lý của mình.

Qua hôm sau, khi hai cha con đang ăn cơm ở công quán, bỗng có sứ giả nhà vua mang tới một con chim sẻ, với lệnh bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn.
Viên quan
Trâu của lão cày một ngày được mấy đường?
Đố vặn lại viên quan
Nhà vua

Ba trâu đực đẻ thành chín con
Nhà vua tự nói ra điều phi lý của mình.
Nhà vua
Một con chim sẻ làm thành ba cỗ thức ăn
Đố vặn lại nhà vua
Nước láng giềng sai sứ đưa sang một cái vỏ ốc vặn rất dài, rỗng hai đầu, đố làm sao xâu một sợi chỉ mảnh xuyên qua đường ruột ốc.
Em bé hát lên một câu:
Tang tình tang! Tính tình tang
Bắt con kiến càng buộc chỉ ngang lưng
Bên thời lấy giấy mà bưng
Bên thời bôi mỡ, kiến mừng kiến sang
Tang tình tang ….
Rồi bảo:
-Cứ theo cách đó là xâu được ngay!
Quả nhiên con kiến càng đã xâu được sợi chỉ xuyên qua đường ruột ốc hộ cho nhà vua trước con mắt thán phục của sứ giả láng giềng.
Viên quan
Trâu của lão cày một ngày được mấy đường?
Đố vặn lại viên quan
Nhà vua

Ba trâu đực đẻ thành chín con
Nhà vua tự nói ra điều phi lý của mình.
Nhà vua
Một con chim sẻ làm thành ba cỗ thức ăn
Đố vặn lại nhà vua
Sứ giả nước láng giếng
Xâu chỉ xuyên qua đường ruột ốc vặn rất dài
Hát câu hát dân gian
 Nghệ thuật so sánh, tăng tiến:
Đề cao sự thông minh và trí khôn
dân gian.
Đẩy thế bí về phía người ra câu đố
Để họ tự nhận ra sự phi lí của điều mà họ nói
Lấy “gậy ông đập lưng ông”
Kinh nghiệm đời sống dân gian
Để cho thấy tài năng, phẩm chất nhân vật nhân dân ta đã dùng cách nào?
- Truyện đề cao trí khôn dân gian, kinh nghiệm đời sống dân gian.
- Tạo ra tiếng cười.
Mức độ tăng dần của những câu đố và cách giải nhằm mục đích gì?
Em hãy nêu ý nghĩa truyện?
- Cách dẫn dắt sự việc cùng với mức độ tăng dần của những câu đố và cách giải đố tạo nên tiếng cười hài hước.
- Dùng câu đố thử tài - tạo ra tình huống thử thách (để nhân vật bộc lộ tài năng, phẩm chất).

Bài tập 1: Em bé đã trải qua mấy lần thử thách ?
Năm lần. b. Bốn lần.
c. Ba lần. d. Bảy lần.
Bài tập 2: Lần thứ hai ai ra câu đố ?
a. Viên quan. b. Sứ giả nước láng giềng.
c. Nhà vua d. Cha cậu bé
Bài tập 3. Lần thứ tư người ta so sánh trí thông minh cậu bé với ai ?
Cha cậu bé b. Dân làng
c. Nhà vua d. Nhà vua và triều đình
Luyện tập
Thử thách
Câu đố
của quan
Câu đố
của vua
Câu đố của
Sứ thần nước
ngoài
Con người
nông dân
Nhỏ tuổi
Chỉ ra
cái
phi lí
trong
câu
đố
Dựa
vào
kinh
nghiệm
Xuất thân
Cách giải đố

Truyện đề cao trí khôn
dân gian kinh nghiệm
đời sống dân gian.
- Tạo ra tiếng cười.
Ý nghĩa
Em bé thông minh
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
- Kể lại bốn thử thách mà em bé đã vuợt qua.
Liên hệ với một vài câu chuyện về các nhân vật thông minh (câu chuyện về Trạng Quỳnh, Trạng Hiền, Lương Thế Vinh,...).
Hiểu nghệ thuật, phân tích nội dung và ý nghĩa truyện
Ôn tập phần đọc văn từ bài 1  7: các truyền thuyết và truyện cổ tích để chuẩn bị kiểm tra 1 tiết.
Chuẩn bị bài “Chữa lỗi dùng từ” (tiếp).