Bài 7. Em bé thông minh

PHÒNG GD & ĐT HUYỆN NÔNG SƠN
TRƯỜNG THCS PHƯỚC NINH
Tiết 25+26
EM BÉ THÔNG MINH
( Truyện cổ tích)
NGỮ VĂN 6
? Trên đây là 2 hình ảnh minh họa cho truyện nào mà em đã được học?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Truyện “Thạch Sanh”.
CÂU HỎI
- Văn bản Thạch Sanh thuộc thể loại truyện dân gian nào ?
A. Truyện ngụ ngôn.
B. Truyện cổ tích.
C. Truyền thuyết.
D. Truyện cười.
CÂU HỎI
- Ý nghĩa của truyền thuyết “Thạch Sanh”?
A. Đề cao con người tốt có lòng nhân nghĩa.
B. Lên án những kẻ xấu vong ân bội nghĩa.
C. Thể hiện ước mơ và niềm tin của nhân dân về một nền đạo đức, công lý xã hội và truyền thống yêu hòa bình.
D. Tất cả đều đúng.
- Em hãy cho biết Thạch Sanh có những phẩm chất gì đáng quý để các em học tập ?
 Phẩm chất : nhân hậu , dũng cảm , yêu hòa bình .
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Đọc và tìm hiểu từ khó
Tiết 25+26: VB EM BÉ THÔNG MINH
2. Bố cục:
- Phần 1: Từ đầu “về tâu vua”: Giới thiệu chú bé thông minh.
- Phần 2: Tiếp “ăn mừng với nhau rồi”: Chú bé giúp dân làng thoát nạn.
- Phần 3: Tiếp “ban thưởng rất hậu”: Chú bé giải đáp câu đố thứ hai của nhà vua và được ban thưởng.
- Phần 4: Còn lại: Chú bé giúp triều đình thoát cơn nguy hiểm.
4 đoạn
3. Kể tóm tắt:
*Sự việc chính:
- Vua sai quan đi khắp nơi tìm kiếm người hiền tài giúp nước.
- Em bé giải câu đố của quan.
- Em bé giải câu đố của vua lần thứ nhất, lần thứ hai.
- Em bé giải câu đố của sứ thần nước ngoài.
- Em bé trở thành Trạng nguyên.
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Đọc và tìm hiểu từ khó
Tiết 25+26: VB EM BÉ THÔNG MINH
2. Bố cục:
I. Đọc và tìm hiểu chung
II. Phân tích
Tiết 25+26: VB EM BÉ THÔNG MINH
1. Hình thức dùng câu đố để thử tài nhân vật :
Trong truyện, tác giả dân gian đã thử tài em bé bằng hình thức nào?
- Là hình thức phổ biến.
- Tác dụng :
+ Để nhân vật bộc lộ tài năng, phẩm chất;
+Tạo tình huống cho cốt chuyện phát triển;
+ Gây hứng thú, hồi hộp cho người nghe.

Tiết 25+26: VB EM BÉ THÔNG MINH
I. Đọc và tìm hiểu chung
II. Phân tích
Tiết 25+26: VB EM BÉ THÔNG MINH
1. Hình thức dùng câu đố để thử tài nhân vật
2. Những lần thử thách
* Lần thử thách thứ nhất:
- Viên quan: “Trâu của lão cày một ngày mấy đường?
- Em bé: Đố lại viên quan “Nếu ông trả lời đúng ngựa của ông đi một ngày được mấy bước, tôi sẽ cho ông biết trâu của cha tôi cày một ngày được mấy đường”.
=> Em bé đã chứng tỏ bản lĩnh nhanh nhạy, cứng cỏi, không hề run sợ trước người lớn, quyền lực.
-> Đẩy thế bí về phía người ra câu đố, lấy “gậy ông đập lưng ông”.
Tiết 25+26: VB EM BÉ THÔNG MINH
I. Đọc và tìm hiểu chung
II. Phân tích
Tiết 25+26: VB EM BÉ THÔNG MINH
1. Hình thức dùng câu đố để thử tài nhân vật
2. Những lần thử thách

Nội dung lần thử thách thứ 2 là gì?
* Lần thử thách thứ hai:
- Vua: Bắt phải nuôi ba con trâu đực để đẻ thành chín con
Em bé: Đóng kịch, trách cha không đẻ em bé, để vua tự nói điều vô lý mà vua đã đố
=> Làm cho người ra câu đố tự thấy cái vô lí của điều mà họ nói.


Tiết 25+26: VB EM BÉ THÔNG MINH
I. Đọc và tìm hiểu chung
II. Phân tích
Tiết 25+26: VB EM BÉ THÔNG MINH
1. Hình thức dùng câu đố để thử tài nhân vật
2. Những lần thử thách
* Lần thử thách thứ ba:
Thử thách của vua: một con chim sẻ làm thành ba mâm cổ thức ăn.
- Em bé: Lấy một cái kim may rồi đưa cho sứ giả bảo: về tâu đức vua xin rèn cho tôi một con dao để xẻ thịt chim =>Đố lại nhà vua .



I. Đọc và tìm hiểu chung
II. Phân tích
Tiết 25+26: VB EM BÉ THÔNG MINH
1. Hình thức dùng câu đố để thử tài nhân vật
2. Những lần thử thách
* Lần thử thách thứ tư:
Thử thách của sứ thần nước ngoài: Xâu sợi chỉ mảnh qua ruột con ốc vặn rất dài.
- Em bé: Hát lên vài câu.
Tang tình tang! tính tình tang
Bắt con kiến càng buộc chỉ ngang lưng
Bên thời lấy giấy mà bưng
Bên thời bôi mỡ kiến mừng kiến sang
Tang tình tang…
I. Đọc và tìm hiểu chung
II. Phân tích
Tiết 25+26: VB EM BÉ THÔNG MINH
1. Hình thức dùng câu đố để thử tài nhân vật
2. Những lần thử thách
* Lần thử thách thứ tư:
=> Dùng kinh nghiệm của đời sống dân gian ->sứ giặc khâm phục.
=>Mức độ câu đố mỗi lần một tăng lên để thấy rõ tài trí thông minh hơn người của chú bé.

I. Đọc và tìm hiểu chung
II. Phân tích
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
Tiết 25+26: VB EM BÉ THÔNG MINH

Em hãy cho biết nghệ thuật đặc sắc của truyện?
- Dùng câu đố để thử tài.
- Mức độ câu đố tăng dần.
- Cách giải đố bất ngờ tạo nên tiếng cười hài hước.

Qua đó, truyện thể hiện ý nghĩa gì?
2. Ý nghĩa văn bản
- Đề cao sự thông minh, trí khôn, kinh nghiệm đời sống dân gian.
- Tạo tiếng cười vui vẻ, hài hước, mua vui, hồn nhiên trong đời sống.
Tiết 25+26: VB EM BÉ THÔNG MINH
Dặn dò