BÀI 7 CÁC PHƯƠNG PHÁP LAI

Trường THPT Vũng Tàu
G.V dạy : Nguyễn Thanh Thủy
Chào mừng quý thầy cô về dự hội thảo khoa học

1. Khái niệm :
* Tự thụ phấn :
* Giao phối cận huyết:
2. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa giống :
3.Vai trò của phương pháp tự thụ phấn và GPCH .
QUÁ TRÌNH SINH TRƯỞNG CỦA CÁC CHÓ CON
CÙNG MẸ
I. Tự thụ phấn - Giao phối cận huyết và hiện tượng thóai hóa :
Tự thụ phấn :
Giao phối cận huyết:
George Shull - 1905
�? Trong thí nghiệm về 1 giống ngô :
Chiều cao trung bình 2,93 m, năng suất trung bình 47,6 tạ/ha
Bị bắt buộc tự thụ phấn qua 15 thế hệ
Chiều cao cây 2,46m,năng suất 24,1tạ/ha .
Đến thế hệ thứ 30 :
Chiều cao cây 2,34m,năng suất 15,2tạ /ha .
Nhận xét của em về thí nghiệm ?
Ở vật nuôi :
Giao phối cận huyết làm sức đẻ giảm,xuất hiện các quái thai dị hình,cơ thể suy yếu .
Ở thực vật thoái hoá giống có hiện tượng gì ?
?Hiện tượng thoái hóa giống :
Ơ�cây trồng:
Là hiện tượng cây trồng sau một thời gian đưa vào sản xuất có biểu hiện sức sống kém dần,sinh trưởng và phát triển chậm bộc lộ tính trạng xấu,năng suất giảm .
Tại sao lại có hiện tượng thoái hóa giống ?
F2 :
Khi tự phối bắt buộc :
P : Aa x Aa
Giaotử P
F1:
Tỉ lệ 
Dị hợp tử 100
Đồng hợp tử 0
Đời đầu
Đời sau
Aa
Aa
Aa
Aa
?2. Nguyên nhân sự thoái hóa giống :
* Tỉ lệ thể dị hợp trong quần thể giảm dần,tỉ lệ thể đồng hợp tăng .
* Tỉ lệ thể đồng hợp tăng, trong đó các gen lặn có hại được biểu hiện ra kiểu hình .
Tại sao tỉ lệ thể đồng hợp tăng lại là nguyên nhân dẫn đến sự thoái hóa giống ?
* Ở người 20-30% số con của các cặp hôn phối thân thuộc bị chết non hay mang các dị tật bẩm sinh .
* Tại Brazin ở một hòn đảo nhỏ có một cộng đồng 300 người . Do cách li, phải kết hôn gần nên sinh ra một lớp người bạch tạng sợ ánh sáng ra đường phải đeo kính râm, đội mũ trùm khăn. Đây là hậu quả sự biểu hiện các gen lặn do giao phối gần .
? Có phải giao phối gần hay tự phối nhất thiết dẫn tới sự thóai hoá giống không?
? Trong chăn nuôi và trồng trọt người ta sử dụng phương pháp giao phối gần và tự phối nhằm mục đích gì ?
* Củng cố một tính trạng mong muốn .
* Là bước trung gian tạo dòng thuần để chuẩn bị lai khác dòng tạo ưu thế lai .
? 3.Ý nghĩa thực tiễn của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết :
Hiện tượng đó gọi là ưu thế lai .
Ưu thế lai có đặc điểm như thế nào ?
II.Lai khác dòng - Ưu thế lai :
Hiện tượng ưu thế lai :
Khi lai hai dòng thuần chủng có kiểu gen khác nhau thì cơ thể lai F1 có sức sống hơn hẳn bố mẹ : sinh trưởng nhanh,phát triển mạnh,chống chịu tốt,năng suất cao.
Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 sau đó giảm dần qua các thế hệ .
TIẾN SĨ DI TRUYỀN HỌC TRẦN DUY QUÝ
VIỆN TRƯỞNG VIỆN DI TRUYỀN NÔNG NGHIỆP
Vì sao ưu thế lai thể hiện cao nhất ở F1 ?

8:31 AM
? 2. Nguyên nhân của ưu thế lai :
AABBCC x aabbcc
AaBbCc
? Có nên sử dụng cơ thể lai F1 để nhân giống không ?
b. Giả thuyết về tác động cộng gộp của các gen trội có lợi :

Một dòng mang 2 gen trội lai với một dòng mang 1 gen trội sẽ cho dòng mang 3 gen trội có lợi .


AAbbCC x aaBBcc

AaBbCc
? Ở thuốc lá cặp gen aa quy định khả năng chịu lạnh tới 10oC
AA quy định khả năng chịu nóng tới 35oC
Aa chịu được nhiệt độ 10oC- 35oC

AA ? Aa > aa
Trung tâm khuyến nông Tỉnh Bà Rịa -
Vũng Tàu lai tạo giống ngô Việt Nam 10 thể hiện ưu thế lai cao .
Phương pháp tạo những ngô lai kép
giữa các dòng .
8:31 AM
? 3. Phương pháp tạo ưu thế lai :

Ở thực vật :

Lai khác dòng đơn :
Dòng A x dòng B
Ưu thế lai C
Lai khác dòng kép :
Dòng A x dòng B Dòng D x dòng G
Ưu thế lai C Ưu thế lai H

Ưu thế lai K
Lai thuận nghịch : Tìm kiếm những tổ hợp lai có giá trị kinh tế cao .
Ở động vật : Phổ biến là lai giữa 2 nòi trong phép lai kinh tế .
8:31 AM
? Để hạn chế việc truyền các gen xấu cho đời sau nên có những biện pháp gì ?
Em có biết .
Vì sao ..? Như thế nào ..?
Câu 2 : Tại sao ở chim bồ câu giao phối gần mà không dẫn đến hiện tượng thoái hóa giống ?
Câu 1 : Để duy trì củng cố ưu thế lai trong chăn nuôi và trồng trọt ta nên sử dụng biện pháp gì ?

Câu 1: Kết quả nào dưới đây không phải là hiện tượng giao phối gần :
a. Hiện tượng thoái hóa.
b. Tỉ lệ thể đồng hợp tăng , thể dị hợp giảm .
c. Tạo ưu thế lai .
d. Tạo ra dòng thuần .



Câu 2: Để tạo ưu thế lai khâu quan trọng nhất là :
a. Tạo ra các dòng thuần .
b. Thực hiện được lai khác dòng .
c. Thực hiện được lai khác dòng kép.
d. Thực hiện được lai khác loài.
Bài học đến đây là hết .
Xin cám ơn quý thầy cô đã theo dõi
cám ơn tập thể học sinh
Lớp 12 CHUYÊN SINH trường chuyên
Lương Thế Vinh

GV : Nguyễn Thanh Thủy
Một quần thể có thành phần KG :
0,49 AA : 0,42 Aa : 0,09 aa
thụ phấn qua 3 thế hệ thì tỉ lệ thể dị hợp và tỉ lệ thể đồng hợp như thế nào ?
�
Bài tập về nhà
? Đối với vật nuôi , cây trồng để duy trì củng cố ưu thế lai cần phải làm gì?
* Đối với cây trồng : có thể sử dụng sinh sản sinh dưỡng thay cho sinh sản hữu tính .
* Đối với vật nuôi :Ưu thế lai được duy trì , củng cố bằng lai luân phiên , con lai được tạo ra trong mỗi thế hệ được lần lượt cho lai với dạng bố mẹ ban đầu .