Bài 7. Bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

CHÚC CÁC EM CÓ MỘT GIỜ HỌC
BỔ ÍCH VÀ LÝ THÚ
Kiểm Tra Bài Cũ
Câu 1. Viết cấu hình e của nguyên tử nguyên tố có
Z =35, Z =26 ?
Trả lời: Z =35: Cấu hình e là 1s22s22p63s23p63d104s24p5
Z =26: Cấu hình e là 1s22s22p63s23p63d64s2
Câu 2. Nguyên tử nguyên tố X có 3 lớp e, lớp ngoài cùng có 5 e. Xác định số p, số e, số hiệu nguyên tử, điện tích hạt nhân của X?
Trả lời: Cấu hình e của X là 1s22s22p63s23p3
Số p = số e = số hiệu nguyên tử = 15
Điện tích hạt nhân = 15+
BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC
Bài 7
Tiết 13.
Nội dung bài học
Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn.
Cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học.
I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
Các nguyên tố sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử
VD: H, He, Li, Be,…..
Điện tích hạt nhân tương ứng là
1+, 2+, 3+, 4+, …..
Các nguyên tố có cùng số lớp electron trong nguyên tử được xếp thành một hàng
VD: H, He: Đều có một lớp e → 1 hàng
Li, Be, B, C…: Đều có 2 lớp e → 1 hàng

Các nguyên tố trong cùng một cột có số e hoá trị trong nguyên tử như nhau
VD: Cột 1 gồm các nguyên tố
H, Li, Na, K, Rb, Cs, Fr: đều có 1 e hoá trị
Cột 2 gồm các nguyên tố
Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra: đều có 2 e hoá trị
e hoá trị: Là những e có khả năng tham gia hình thành các liên kết hoá học.
Gồm: e ngoài cùng hoặc cả e ở phân lớp sát ngoài cùng nếu phân lớp đó chưa bão hoà
VD: 26Fe: [Ar]3d64s2: Có 8 e hoá trị
Các nguyên tố trong bảng tuần hoàn được xếp
theo chiều tăng dần về nguyên tử khối trung bình, đúng hay sai?
Sai
VD: 18Ar, 19K có nguyên tử khối trung bình lần lượt là: 40, 39.
II. Cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
1. Ô nguyên tố
Số thứ tự của ô nguyên tố bằng số hiệu nguyên tử của nguyên tố đó
VD1: Na (Z = 11) → ô nguyên tố: 11
VD2: Fe: có số p = 26→ ô nguyên tố 26
2. Chu kỳ
Chu kỳ là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron, được xếp theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần

Các nguyên tố trong một chu kỳ có cùng số lớp electron.
VD: Chu kỳ 1: 1H, 2He: Đều có một lớp e
Chu kỳ 2: Nguyên tử các nguyên tố: có 2 lớp e
Số thứ tự của chu kỳ bằng số lớp e trong nguyên tử
VD: Nguyên tử nguyên tố X có cấu hình e là 1s22s22p63s2 → X thuộc chu kỳ 3

Có 7 chu kỳ: Chu kỳ 1, 2, 3 là chu kỳ nhỏ
Chu kỳ 4, 5, 6, 7 là chu kỳ lớn
Chu kỳ 1
- Có hai nguyên tố
- Có một lớp e
- Bắt đầu chu kỳ là H, kết thúc chu kỳ là He (khí trơ)
b. Chu kỳ 2
- Có 8 nguyên tố
- Có 2 lớp e
+ Lớp K có 2 e
+ Lớp L có số e tăng dần từ 1→8
- Bắt đầu chu kỳ là Li (kim loại kiềm), kết thúc chu kỳ là Ne (khí trơ)
- Cấu hình e ngoài cùng: từ 2s1→2s22p6

c. Chu kỳ 3
- Có 8 nguyên tố
- Có 3 lớp e
+ Lớp K có 2 e
+ Lớp L có 8 e
+ Lớp M có số e tăng dần từ 1→8
- Bắt đầu chu kỳ là Na (kim loại kiềm), kết thúc chu kỳ là Ar (khí trơ)
- Cấu hình e ngoài cùng: từ 3s1→3s23p6
d. Chu kỳ 4
- Có 18 nguyên tố
- Có 4 lớp e
- Cấu hình e ngoài cùng từ 4s1→4s24p6
- Bắt đầu chu kỳ là K (kim loại kiềm), kết thúc chu kỳ là Kr (khí trơ)
e. Chu kỳ 5
- Có 18 nguyên tố
- Có 5 lớp e
- Cấu hình e ngoài cùng từ 5s1→5s25p6
- Bắt đầu chu kỳ là Rb (kim loại kiềm), kết thúc chu kỳ là Xe (khí trơ)

g. Chu kỳ 6
- Có 32 nguyên tố
- Có 6 lớp e
- Cấu hình e ngoài cùng từ 6s1→6s26p6
- Bắt đầu chu kỳ là Cs (kim loại kiềm), kết thúc chu kỳ là Rn (khí trơ)
h. Chu kỳ 7 (Chưa hoàn thiện)
- Bắt đầu chu kỳ là Fr (kim loại kiềm)
Nhận Xét
Trừ chu kỳ 1, 7, các chu kỳ còn lại
- Đều bắt đầu bằng một kim loại kiềm, kết thúc bằng một khí trơ.
- Cấu hình e ngoài cùng tăng dần từ ns1→ns2np6
- Số e ngoài cùng tăng dần từ 1→8
Bài tập 1
Câu 1. Trong bảng tuần hoàn, các nguyên tố được sắp xếp theo nguyên tắc nào?
a. Theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân
b. Các nguyên tố có cùng số lớp e trong nguyên tử được xếp thành 1 hàng.
c. Các nguyên tố có cùng số lớp e hoá trị trong nguyên tử được xếp thành một cột
d. Cả a, b, c

Bài tập 2
Câu 2. Tìm câu phát biểu sai khi nói về chu kì
a. Trong chu kì, các nguyên tố được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân
b. Trong chu kì, các nguyên tử có số lớp electron bằng nhau.
c. Trong chu kì 2 và 3, số electron lớp ngoài cùng tăng dần từ 1 đến 8.
d. Chu kì nào cũng mở đầu bằng kim loại điển hình, kết thúc là một phi kim điển


Bài tập 3
Cho cấu hình electron nguyên tử các nguyên tố
X1: 1s22s22p63s2
X2: 1s22s22p63s23p64s1
X3: 1s22s22p63s23p64s2
X4: 1s22s22p63s23p5
Các nguyên tố cùng thuộc một chu kỳ
a. X2, X3 c. Cả a và b đều đúng
b. X1, X4 d. X3, X4
