Bai

Bài17.
SINH TOÅNG HÔÏP PROÂTEÂIN
Vị trí và thời điểm
a. Vị trí:
Ở tế bào chất.
b. Thời điểm:
Sau giai đoạn sao mã.

I. QUÁ TRÌNH SINH TỔNG HỢP PROTEIN
Đặt vấn đề: Protein được tổng hợp ở đâu trong tế bào?
2. Nguyên liệu và mức độ
a. Nguyên liệu:
- DNA.
- Các loại ARN (tARN, mARN, rARN).
- Các loại acid amin.
- Các loại enzym.
b. Mức độ: Tùy thuộc vào cấu trúc và
chức năng của tế bào.


3. Diễn biến và kết quả
a. Diễn biến: Gồm 2 giai đoạn:
+ Sao mã: tổng hợp mARN trong nhân tế bào.

+ Giải mã: diễn ra ở tế bào chất.


Đặt vấn đề: Quá trình sinh tổng hợp protein xảy ra như
thế nào trong tế bào?








aa hoaït hoùa + tARN -> aa-tARN
aa + ATP --> aa hoaït hoùa
- Hoạt hóa acid amin:
3. Diễn biến và kết quả
Có 3 giai đoạn:
+ Giai đoạn mở đầu.
+ Giai đoạn kéo dài.
+ Giai đoạn kết thúc.
- Tổng hợp chuỗi polypeptid ở polixom.

Quá trình này có những giai đoạn nào?
Tổng hợp chuỗi polypeptid ở mỗi Riboxom:
4. Ý nghĩa:
Tạo nhiều dạng protein, hình thành nên những tính trạng thích nghi cao ở sinh vật.
b. Kết quả:
Tạo ra nhiều loại protein cho cơ thể
sinh vật.
3. Diễn biến và kết quả
Sơ đồ mối quan hệ giữa sao mã và giải mã
II. SỰ ĐIỀU HÒA QUÁ TRÌNH
SINH TỔNG HỢP PROTEIN:
Đặt vấn đề: Tại sao phải điều hòa? Điều hòa để làm gì?
Sinh vật điều hòa tổng hợp protein để thích nghi và tồn tại.
- Cơ chế điều hoà ở E.Coli
+ Khái niệm gen:
- Định nghĩa gen: gen là một đoạn mạch trên phân tử DNA có chức năng di truyền.

- Phân loại:
Gen cấu trúc: mã hóa thông tin
cấu trúc của protein.
Gen vận hành: vận hành gen
cấu trúc.
Gen điều hòa: điều hòa hoạt động
của gen cấu trúc.
mARN
ADN
AUG
XAU
GXX
UUX
UUA
……….……
AUU
GAU
enzym
……….……
Mạch gốc
TAX-GTA-XGG-AAT-AAG-……………..TAA-XTA

P A
AUG-XAU-GXX-UUA-UUX-……….…..-AUU-GAU
mARN
Met
Met
Chuỗi Polypeptit được hình thành
ENZYM
ENZYM
ENZYM
ENZYM
ENZYM
Giai đoạn mở đầu
Giai đoạn kéo dài
Giai đoạn
kết thúc
5/
3/
ENZYM CẮT
mARN
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Cho một đoạn gen có trình tự sắp xếp như sau:
- XGG – TTT – XAA – AAX – (1)
- GXX – AAA – GTT – TTG – (2)
Các acid amin tương ứng với các bộ ba mã hóa trên mARN như sau:
Valin: GUU; Alanin: GXX;
Loxin: UUG; Lizin: AAA


1. Hãy cho biết trình tự sắp xếp của mARN khi sao mã từ đoạn gen trên (với mạch 2 làm mạch gốc)?

2. Sau khi sao mã, quá trình giải mã sẽ xảy ra. Hãy cho biết:
a. Giai đoạn giải mã xảy ra ở đâu trong tế bào?
b. Nguyên liệu cho quá trình giải mã là gì?
c. Viết chuỗi polipeptit được tạo thành.


?
Giai đoạn mở đầu diễn ra như thế nào?
Giai đoạn kéo dài diễn ra như thế nào?
Giai đoạn kết thúc diễn ra như thế nào?
ARN
POLIMERASA
Gen cấu trúc
Không có lactose
Cơ chế điều hòa ở Vi khuẩn E.Coli
ARN
POLIMERASA
Gen cấu trúc
Có lactose
L
Cơ chế điều hòa ở Vi khuẩn E.Coli