Bài 6. Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp

Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
1
9/16/2011
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Trình bày mục đích và hệ thống sản xuất giống cây trồng?
Câu 2: So sánh qui trình sản xuất giống cây trồng tự thụ phấn và cây trồng thụ phấn chéo?
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
2
9/16/2011
BÀI 6:
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
3
9/16/2011
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
4
9/16/2011
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TB
Nuôi cấy mô tế bào là phương pháp tách rời tế bào, mô
nuôi cấy trong môi trường thích hợp và vô trùng
để chúng tiếp tục phân bào, biệt hóa thành mô, cơ quan
để phát triển thành cây mới.
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
5
9/16/2011
Tế bào (rễ, thân, lá)
Nuôi cấy
Cây hoàn chỉnh
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
6
9/16/2011
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TB
1. Tính toàn năng của tế bào
TB chứa hệ gen qui định loài đó, mang toàn bộ lượng thông tin của loài.
TB có thể sinh sản vô tính khi nuôi cấy trong môi trường thích hợp để tạo thành cây hoàn chỉnh
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
7
9/16/2011
Quá trình phân hóa
Tế bào phôi sinh
Tế bào chuyên hóa
Quá trình phản phân hóa
(Rễ, Thân, Lá)
2. Khả năng phân hóa và phản phân hóa
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
8
9/16/2011
Phân hóa TB: là quá trình từ tế bào phôi sinh biến đổi thành TB chuyên hóa đảm bảo các chức năng khác nhau
Phản phân hóa TB: Là quá trình chuyển tế bào chuyên hóa về TB phôi sinh trong điều kiện thích hợp và tiếp tục phân chia mạnh mẽ.
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
9
9/16/2011
B1
B2
B6
B4
B3
B5
Qui trình công nghệ nuôi cấy mô TB
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
10
9/16/2011
Chọn vật liệu nuôi cấy
Tạo chồi
Khử trùng
Tạo rễ
Cấy cây vào môi trường thích hợp
Trồng cây trong vườn ươm
Bước 1
III. QUI TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CẤY MÔ TB
1. Qui trình
Bước 2
Bước 3
Bước 4
Bước 5
Bước 6
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
11
9/16/2011
Chọn mẫu tốt, không bị nhiễm bệnh
Cách làm:
Chọn cây mẹ khoẻ, sạch bệnh
Chọn mô phân sinh đỉnh chồi , đỉnh rễ, bộ phận non
Tại sao vật liệu nuôi cấy thường là đỉnh chồi, đỉnh rễ?
Bước1: Chọn vật liệu nuôi cấy
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
12
9/16/2011
Tạo mô sẹo từ thân cây
Tạo mô sẹo từ lá
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
13
9/16/2011

Bước 2: Khử trùng
Buồng khử trùng
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
14
9/16/2011
Mẫu và dụng cụ được tẩy rửa, khử trùng.
Cắt đỉnh sinh trưởng thành phần tử nhỏ, tẩy rửa, khử trùng ở buồng vô trùng.
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
15
9/16/2011
Bước 3: Tạo chồi
Nuôi vật liệu nuôi cấy trong MT MS
Cây con mới hình thành
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
16
9/16/2011
Môi trường thạch
Môi trường dinh dưỡng:
Nguyên tố đa lượng: N, S, Ca, K, P
Nguyên tố vi lượng: Fe, B, Mo, I, Cu
Đường: Glucozơ, Saccarozơ
Chất điều hòa sinh trưởng: Auxin, Cytokinin
Để phát triển thân cành cho chồi trong môi trường dinh dưỡng có bổ sung Cytokinin hoạt hoá tạo chồi
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
17
9/16/2011
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
18
9/16/2011
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
19
9/16/2011
Bước 4: Tạo rễ
Khi chồi đạt tiêu chuẩn về chiều cao, số lá thì chuyển sang MT tạo rễ, bổ sung chất kích thích auxin, IBA…
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
20
9/16/2011
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
21
9/16/2011
Bước 5: Cấy cây vào môi trường thích ứng
Chuyển cây sang MT thích ứng gần giống với MT tự nhiên về: nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng…
Theo em có thể bỏ qua bước này được không?
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
22
9/16/2011
Bước 6:Trồng cây trong vườn ươm
Khi cây đủ chiều cao, thân lá thì chuyển cây ra vườn ươm.
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
23
9/16/2011
Nhân với số lượng lớn, trên quy mô CN
Sản phẩm sạch bệnh và đồng nhất về di truyền
Hệ số nhân giống cao
2. Ý nghĩa
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
24
9/16/2011
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
25
9/16/2011
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
26
9/16/2011
Thành tựu của nuôi cấy mô tế bào
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
27
9/16/2011
Hoa lan
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
28
9/16/2011
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
29
9/16/2011
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
30
9/16/2011
Đinh Thị Tâm, Sinh – Kỹ
31
9/16/2011