Bài 6. Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp
Chia sẻ bởi Trần Minh Trung |
Ngày 11/05/2019 |
67
Chia sẻ tài liệu: Bài 6. Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp thuộc Công nghệ 10
Nội dung tài liệu:
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
1
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
2
Hoa lan
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
3
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
4
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
Nuôi cấy mô tế bào là phương pháp tách rời tế bào, nuôi cấy trong môi trường thích hợp và vô trùng để chúng tiếp tục phân bào, biệt hóa thành mô, cơ quanđể phát triển thành cây mới.
Quan sát hình vẽ cho biết:
Nuôi cấy mô là gì?
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
5
Tế bào (rễ, thân, lá)
Nuôi cấy
Cây hoàn chỉnh
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
6
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
7
Môi trường nuôi cấy có những đặc điểm gì?
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
Môi trường dinh dưỡng:
Nguyên tố đa lượng: N, S, Ca, K, P
Nguyên tố vi lượng: Fe, B, Mo, I, Cu
Đường: Glucozơ, Saccarozơ
Chất điều hòa sinh trưởng: Auxin, Cytokinin
Môi trường thạch
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
8
Thành tựu của nuôi cấy mô tế bào
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
9
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
10
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
Tính toàn năng của TB
- Khả năng phân hóa, phản phân hóa
Tế bào thực vật
Nghiên cứu SGK và cho biết cơ sở khoa học của nuôi cấy mô tế bào ?
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
11
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
1. Tính toàn năng của tế bào
Theo em, thế nào là tính toàn năng của tế bào thực vật?
- TB chứa hệ gen quy định kiểu gen loài đó, mang toàn bộ lượng thông tin của loài.
Có thể sinh sản vô tính khi nuôi cấy trong môi trường thích hợp.
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
12
Sơ đồ thể hiện tính toàn năng TBTV
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
13
Quan sát sơ đồ cho biết thế nào là sự phân hoá
và phản phân hoá TB?
Quá trình phân hoá
Tế bào phôi sinh
Tế bào chuyên hoá
Quá trình phản phân hoá
(Rễ, thân, lá)
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
2. Khả năng phân hóa và phản phân hóa
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
14
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
- Phân hoá TB : Là QT tế bào phôi sinh biến đổi thành TB chuyên hoá đặc hiệu cho các mô cơ quan khác nhau, để đảm nhận các chức nang khác nhau.
- Phản phân hoá TB : Là quá trỡnh chuyển TB chuyên hoá về một chức nang nào đó về trạng thái phôi sinh ban đầu và phân chia mạnh mẽ.
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
15
Tế bào chuyên hóa
Cây hoàn chỉnh
TB phôi sinh
TB chuyên hóa
Cây hoàn chỉnh
Tế bào hợp tử
Tế bào phôi sinh
Quá trình phân hóa
Quá trình phản phân hóa
Nuôi
Cấy
Mô
TB
(2)
(2)
(2)
(2)
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
16
b1
b2
b6
b4
b3
b5
Qui trình công nghệ nuôi cấy mô TB
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
17
Chọn vật liệu nuôi cấy
Tạo chồi
Khử trùng
Tạo rễ
Cấy cây vào môi trường thích hợp
Trồng cây trong vườn ươm
Bước 1
Bước 2
Bước 3
Bước 4
Bước 5
Bước 6
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
Sơ đồ quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào
1. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
18
Có mẫu tốt, không bị nhiễm bệnh
Cách làm: + Chọn cây mẹ khoẻ, sạch bệnh
+ Chọn mô phân sinh đỉnh chồi , đỉnh rễ, bộ phận non
+ Trồng trong buồng cách li.
Tại sao vật liệu nuôi cấy thường là đỉnh chồi, đỉnh rễ?
B1: Chọn vật liệu nuôi cấy
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
19
B2 Khử trùng
Buồng khử trùng
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
20
Khử trùng
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
- Mẫu và dụng cụ được tẩy rửa khử trùng.
- Cắt đỉnh sinh trưởng thành phần tử nhỏ, tẩy rửa, khử trùng ở buồng vô trùng.
VD:
- Vật liệu nuôi cấy tiến khử trùng với HgCl 0,1% và nước cất.
- Que cấy, ống nghiệm và giá thể…được khử trùng trong nồi hấp.
Khử trùng là gì?
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
21
Khối callus chuẩn bị tạo cây con
Cây con mới hình thành
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
B3: Tạo chồi
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
22
Để cây có thể phát triển thân cành
Cắm vật liệu nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng có bổ sung thêm xytokinin hoạt hoá tạo chồi
Tạo chồi
Tạo chồi là gì?
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
23
-Khi cây đạt tiêu chuẩn về chiều cao, số lá thì chuyển sang MT tạo rễ. Đó là MT dinh dưỡng thích hợp bổ sung chất KT auxin, IBA…
Tạo rễ
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
B4: Tạo rễ
Cách tạo rễ là gì?
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
24
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
B5: Cấy cây vào môi trường thích ứng
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
25
Theo em có thể bỏ qua bước này được không?
- Không thể bỏ qua bước này được vì cây mới tạo ra rất yếu. Nếu trồng trực tiếp vào MT tự nhiên cây sẽ dễ nhiễm bệnh và chết.
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
B6: Cấy cây vào môi trường thích ứng
Chuyển cây sang MT thích ứng gần giống với MT tự nhiên về: nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng…
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
26
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
B7: Trồng cây trong vườn ươm
Khi cây đủ chiều cao, thân lá thì chuyển cây ra vườn ươm.
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
27
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
2. Ý nghĩa
Ưu điểm:
- Nhân với số lượng lớn, trên quy mô CN
- Sản phẩm sạch bệnh và đồng nhất về di truyền
- Hệ số nhân giống cao
VD: 1 củ khoai tây sau 8 tháng nhân giống thu được 2 tỷ mầm giống đủ trồng cho 40 ha.
1 chồi dứa sau 1 năm tạo được 116.649 cây
Nhược điểm:
- Tốn kém kinh phí, công sức
- Đòi hỏi trình độ kĩ thuật cao.
Ưu điểm là gì?
Nhược điểm là gì?
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
28
2. Khả năng phân hóa và phản phân hóa
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
29
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
30
BÀI HỌC KẾT THÚC
TRẦN MINH TRUNG
1
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
2
Hoa lan
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
3
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
4
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
Nuôi cấy mô tế bào là phương pháp tách rời tế bào, nuôi cấy trong môi trường thích hợp và vô trùng để chúng tiếp tục phân bào, biệt hóa thành mô, cơ quanđể phát triển thành cây mới.
Quan sát hình vẽ cho biết:
Nuôi cấy mô là gì?
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
5
Tế bào (rễ, thân, lá)
Nuôi cấy
Cây hoàn chỉnh
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
6
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
7
Môi trường nuôi cấy có những đặc điểm gì?
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
Môi trường dinh dưỡng:
Nguyên tố đa lượng: N, S, Ca, K, P
Nguyên tố vi lượng: Fe, B, Mo, I, Cu
Đường: Glucozơ, Saccarozơ
Chất điều hòa sinh trưởng: Auxin, Cytokinin
Môi trường thạch
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
8
Thành tựu của nuôi cấy mô tế bào
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
9
I. KHÁI NIỆM VỀ PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
10
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
Tính toàn năng của TB
- Khả năng phân hóa, phản phân hóa
Tế bào thực vật
Nghiên cứu SGK và cho biết cơ sở khoa học của nuôi cấy mô tế bào ?
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
11
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
1. Tính toàn năng của tế bào
Theo em, thế nào là tính toàn năng của tế bào thực vật?
- TB chứa hệ gen quy định kiểu gen loài đó, mang toàn bộ lượng thông tin của loài.
Có thể sinh sản vô tính khi nuôi cấy trong môi trường thích hợp.
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
12
Sơ đồ thể hiện tính toàn năng TBTV
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
13
Quan sát sơ đồ cho biết thế nào là sự phân hoá
và phản phân hoá TB?
Quá trình phân hoá
Tế bào phôi sinh
Tế bào chuyên hoá
Quá trình phản phân hoá
(Rễ, thân, lá)
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
2. Khả năng phân hóa và phản phân hóa
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
14
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
- Phân hoá TB : Là QT tế bào phôi sinh biến đổi thành TB chuyên hoá đặc hiệu cho các mô cơ quan khác nhau, để đảm nhận các chức nang khác nhau.
- Phản phân hoá TB : Là quá trỡnh chuyển TB chuyên hoá về một chức nang nào đó về trạng thái phôi sinh ban đầu và phân chia mạnh mẽ.
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
15
Tế bào chuyên hóa
Cây hoàn chỉnh
TB phôi sinh
TB chuyên hóa
Cây hoàn chỉnh
Tế bào hợp tử
Tế bào phôi sinh
Quá trình phân hóa
Quá trình phản phân hóa
Nuôi
Cấy
Mô
TB
(2)
(2)
(2)
(2)
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
16
b1
b2
b6
b4
b3
b5
Qui trình công nghệ nuôi cấy mô TB
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
17
Chọn vật liệu nuôi cấy
Tạo chồi
Khử trùng
Tạo rễ
Cấy cây vào môi trường thích hợp
Trồng cây trong vườn ươm
Bước 1
Bước 2
Bước 3
Bước 4
Bước 5
Bước 6
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
Sơ đồ quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào
1. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
18
Có mẫu tốt, không bị nhiễm bệnh
Cách làm: + Chọn cây mẹ khoẻ, sạch bệnh
+ Chọn mô phân sinh đỉnh chồi , đỉnh rễ, bộ phận non
+ Trồng trong buồng cách li.
Tại sao vật liệu nuôi cấy thường là đỉnh chồi, đỉnh rễ?
B1: Chọn vật liệu nuôi cấy
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
19
B2 Khử trùng
Buồng khử trùng
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
20
Khử trùng
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
- Mẫu và dụng cụ được tẩy rửa khử trùng.
- Cắt đỉnh sinh trưởng thành phần tử nhỏ, tẩy rửa, khử trùng ở buồng vô trùng.
VD:
- Vật liệu nuôi cấy tiến khử trùng với HgCl 0,1% và nước cất.
- Que cấy, ống nghiệm và giá thể…được khử trùng trong nồi hấp.
Khử trùng là gì?
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
21
Khối callus chuẩn bị tạo cây con
Cây con mới hình thành
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
B3: Tạo chồi
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
22
Để cây có thể phát triển thân cành
Cắm vật liệu nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng có bổ sung thêm xytokinin hoạt hoá tạo chồi
Tạo chồi
Tạo chồi là gì?
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
23
-Khi cây đạt tiêu chuẩn về chiều cao, số lá thì chuyển sang MT tạo rễ. Đó là MT dinh dưỡng thích hợp bổ sung chất KT auxin, IBA…
Tạo rễ
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
B4: Tạo rễ
Cách tạo rễ là gì?
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
24
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
B5: Cấy cây vào môi trường thích ứng
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
25
Theo em có thể bỏ qua bước này được không?
- Không thể bỏ qua bước này được vì cây mới tạo ra rất yếu. Nếu trồng trực tiếp vào MT tự nhiên cây sẽ dễ nhiễm bệnh và chết.
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
B6: Cấy cây vào môi trường thích ứng
Chuyển cây sang MT thích ứng gần giống với MT tự nhiên về: nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng…
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
26
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
B7: Trồng cây trong vườn ươm
Khi cây đủ chiều cao, thân lá thì chuyển cây ra vườn ươm.
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
27
III. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NHÂN GIỐNG BẰNG NUÔI CÂY MÔ TẾ BÀO
2. Ý nghĩa
Ưu điểm:
- Nhân với số lượng lớn, trên quy mô CN
- Sản phẩm sạch bệnh và đồng nhất về di truyền
- Hệ số nhân giống cao
VD: 1 củ khoai tây sau 8 tháng nhân giống thu được 2 tỷ mầm giống đủ trồng cho 40 ha.
1 chồi dứa sau 1 năm tạo được 116.649 cây
Nhược điểm:
- Tốn kém kinh phí, công sức
- Đòi hỏi trình độ kĩ thuật cao.
Ưu điểm là gì?
Nhược điểm là gì?
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
28
2. Khả năng phân hóa và phản phân hóa
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
29
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA PHƯƠNG PHÁP NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
11/18/2012
TRẦN MINH TRUNG
30
BÀI HỌC KẾT THÚC
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Trần Minh Trung
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)