Bài 6. Tính tương đối của chuyển động. Công thức cộng vận tốc

Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Nêu đặc điểm của véc tơ vận tốc trong chuyển động tròn đều? Nêu mối liên hệ giữa tốc độ góc và tốc độ dài, chu kì và tần số ?

Câu 2: Nêu rõ phương, chiều và độ lớn của véc tơ gia tốc trong chuyển động tròn đều ?
I – Tính tương đối của chuyển động:
1. Tính tương đối của quỹ đạo:
KL: Hình dạng quỹ đạo của chuyển động trong các hệ quy chiếu khác nhau thì khác nhau.
2. Tính tuơng đối của vận tốc:
KL: Vận tốc của vật chuyển động đối với các hệ quy chiếu khác nhau thì khác nhau.
Các em hãy quan sát hình ảnh sau !
II – Công thức cộng vận tốc:
1. Hệ quy chiếu đứng yên và hệ quy chiếu chuyển động:
a) Hệ quy chiếu đứng yên (xoy): là hệ quy chiếu có vật làm mốc gắn với vật được coi là đứng yên.
b) Hệ quy chiếu chuyển động (x’oy’): là hệ quy chiếu có vật làm mốc gắn với vật được coi là chuyển động.
2. Công thức cộng vận tốc:
Trường hợp các vận tốc cùng phương:

A
B
-Vận tốc tương đối là vận tốc của vật chuyển - động so với HQC chuyển động
- Vận tốc tuyệt đối là vận tốc của vật so với hệ quy chiếu đứng yên.
- Vận tốc kéo theo là vận tốc của HQC chuyển động so với HQC đứng yên.
Số 1 ứng với vật chuyển động
Số 2 ứng với hệ quy chiếu chuyển động
Số 3 ứng với hệ quy chiếu đứng yên.
A
B
b) Trường hợp các vận tốc không cùng phương:
Ta cũng chứng minh tương tự:
+Nếu vận tốc tương đối cùng chiều với vận tốc kéo theo ta có:
+Nếu vận tốc tương đối ngược chiều với vận tốc kéo theo ta có:
Kết luận: Tại mỗi điểm, véc tơ vận tốc tuyệt đối bằng tổng của véc tơ vận tốc tương đối và véc tơ vận tốc kéo theo.
Phiếu học tập
Câu 1: Nếu xét trạng thái của vật trong các hệ quy chiếu khác nhau thì điều nào sau đây là không đúng ?
A. Vật có thể đứng yên hoặc chuyển động.
B. Vật có thể chuyển động với quỹ đạo khác nhau.
C. Vật có thể có hình dạng khác nhau.
D. Vật có thể có vận tốc khác nhau.
Câu 2: Một chiếc phà luôn luôn hướng mũi theo phương vuông góc với bờ sông chạy sang bờ bên kia với vận tốc 3 km/h đối với nước sông. Cho biết nước sông chảy với vận tốc 4 km/h. Vận tốc của phà đối với người đứng trên bờ là:
7 km/h
5 km/h
1 km/h
6 km/h