Bài 6. Thạch Sanh

Sự việc Lê Thận nhặt lưỡi gươm dưới sông và Lê Lợi nhặt chuôi
gươm trên rừng có ý nghĩa gì?

Thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộc của cuộc kháng chiến.
Thể hiện sự vất vả của Lê Lợi trong việc tìm kiếm vũ khí chiến đấu.
Đề cao sự phát triển nhanh chóng và chiến thắng vĩ đại của nghĩa
quân Lam Sơn.
D. Đề cao vai trò của những người có công giúp Lê lợi chiến thắng.
A
Kiểm tra bài cũ :
Cảnh trong bức tranh là cảnh gì và nêu ý nghĩa của nó?
TIẾT 21-22
Văn bản:
Khi ca ngợi những con người dám xả thân vì đất nước nhà thơ Tố Hữu đã viết:

“Hoan hô anh giải phóng quân
Kính chào anh con người đẹp nhất
Lịch sử hôn anh chàng trai chân đất
Sống hiên ngang bất khuất kiên cường
Như Thạch Sanh của thế kỉ 20”
I) Tìm hiểu chung:
1) Đọc – Tìm hiểu chú thích:

: là vị thần cao nhất ngự trị trên trời
: con trai vua, người được chọn sẵn để nối ngôi vua.
: linh hồn nhập vào cái thai để sinh ra kiếp khác.
: không có ai là người thân thích.
: vua ở dưới nước.
: Nước bị phụ thuộc phải phụ tùng nước khác
TIẾT 21-22 – Văn bản: THẠCH SANH
Ngọc Hoàng
Thái tử
Đầu thai
Tứ cố vô thân
Vua Thủy Tề
Nước chư hầu
I) Tìm hiểu chung:
1) Đọc – Tìm hiểu chú thích:
2) Bố cục:

Có thể chia văn bản thành 4 phần:
- Đoạn 1: Từ đầu…mọi phép thần thông. (Giới thiệu sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh)
Đoạn 2: Tiếp theo …phong cho làm quận công. (Thạch Sanh diệt chằn tinh bị Lý Thông cướp công)

Đoạn 3: Tiếp theo…hóa kiếp thành bọ hung.(Thạch Sanh giết đại bàng cứu công chúa và con vua Thủy Tề. Mẹ con Lý Thông bị sét đánh)
Đoạn 4: Phần còn lại. (Thạch Sanh cưới công chúa, làm lui quân 18 nước chư hầu, lên làm vua.
TIẾT 21-22 – Văn bản: THẠCH SANH
TIẾT 21-22 – Văn bản: THẠCH SANH
I) Tìm hiểu chung:
1) Đọc – Tìm hiểu chú thích:
2) Bố cục: 4 phần
3) Thể loại:
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
1) Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh:
Truyện cổ tích
Thạch Sanh là truyện cổ tích tiêu biểu cho
kho tàng truyện cổ tích việt Nam được nhân
dân rất yêu thích bởi sự hấp dẫn của các
yếu tố thần kì và một cốt truyện phong
phú đặc biệt truyện đã thể hiện công lý xã
hội, lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của
nhân dân ta và ước mơ ngàn đời của người
dân về chân lý sống cao đẹp là “ Ở hiền
gặp lành”
Sự ra đời, lớn lên của Thạch Sanh có những điểm gì bình thường và khác thường?
Xem chú thích * trang 53
Truyện cổ tích: Là loại truyện dân gian kể
về một số kiểu nhân vật quen thuộc:
Nhân vật bất hạnh (người mồ côi, con riêng,
em út, người có hình dạng xấu xí…)
Nhân vật dũng sĩ và nhân vật có tài năng kì lạ
Nhân vật thông minh, nhân vật ngốc nghếch
Nhân vật là động vật có hoạt động như người
Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang
đường, thể hiện ước mơ niềm tin của nhân
dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện
đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu,
sự công bằng đối với sự bất công.
I) Tìm hiểu chung:
1) Đọc – Tìm hiểu chú thích:
2) Bố cục: 4 phần
3) Thể loại: Truyện cổ tích
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
1) Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh:
- Bình thường:
+ Con một gia đình nông dân tốt bụng;
+ Sống nghèo khổ bằng nghề kiếm củi.
- Khác thường:
+Thạch Sanh ra đời là do Ngọc Hoàng sai thái tử xuống đầu thai làm con;
+ Bà mẹ mang thai trong nhiều năm mới sinh ra Thạch Sanh;
+Thạch Sanh được thiên thần dạy cho đủ các môn võ nghệ và mọi phép thần thông.
Thạch Sanh có cuộc đời và số phận gần gũi với nhân dân.
Làm tăng sức hấp dẫn cho câu chuyện và dự báo về kì tích mà nhân vật này sẽ lập được trong tương lai.
TIẾT 21-22 – Văn bản: THẠCH SANH


Em rút ra được ý nghĩa gì
từ sự ra đời bình thường và
khác thường đó của
Thạch Sanh?
Em thấy chi tiết nào bình
thường và khác thường
trong sự ra đời của Thạch Sanh
1) Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh:
2) Những thử thách Thạch Sanh đã trải qua và những phẩm chất được bộc lộ:
TIẾT 21-22 – Văn bản: THẠCH SANH
I) Tìm hiểu chung:
1) Đọc – Tìm hiểu chú thích:
2) Bố cục: 4 phần
3) Thể loại: Truyện cổ tích
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
a) Những thử thách:
Hãy xem tranh và cho biết Thạch Sanh đã trải qua những thử thách nào ?
1) Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh:
Bị mẹ con Lý Thông lừa đi canh miếu thờ, thế mạng.
Xuống hang diệt đại bàng cứu công chúa bị Lý Thông lấp cửa hang.
Hồn chằn tinh và đại bàng báo thù, bị bắt hạ ngục.
Cưới công chúa, quân 18 nước chư hầu kéo sang đánh.
Những thử thách trải qua có mức độ tăng dần qua đó khẳng định
chiến công rực rỡ vẻ vang của người anh hùng dũng sĩ Thạch Sanh.
TIẾT 21-22 – Văn bản: THẠCH SANH
I) Tìm hiểu chung:
1) Đọc – Tìm hiểu chú thích:
2) Bố cục: 4 phần
3) Thể loại: Truyện cổ tích
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
a) Những thử thách:
Em thấy những thử thách mà Thạch Sanh trải qua có mức độ
theo chiều hướng như thế nào?
2) Những thử thách và những phẩm chất
Thạch Sanh đã trải qua và bộc lộ:

THẢO LUẬN NHÓM
Nhóm 1 + 2: Kể lại sự việc Thạch Sanh bị lừa đi canh miếu thờ thế mạng
bằng lời văn của em và đặt tên cho đoạn văn đó.
Nhóm 3+4: Kể lại sự việc Thạch Sanh
xuống hang diệt đại bàng, cứu
công chúa bằng lời văn của em và đặt
tên cho đoạn văn đó.
Nhóm 5+6: Kể lại sự việc Thạch Sanh bị hồn chằn tinh và
đại bàng hãm hại bằng lời văn của em và đặt tên cho đoạn văn đó.
Nhóm 7+8: Kể lại sự việc Thạch Sanh
đối phó với quân 18 nước chư hầu bằng
lời văn của em và đặt tên cho
đoạn văn đó.

Tác giả dân gian kể về sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh trong mối quan hệ giữa đời sống trần thế với thế giới thần thánh nhằm mục đích gì?
Thể hiện ước mơ về sức mạnh thần kì để chiến thắng thiên nhiên;
Thỏa mãn ước mơ có sức mạnh thần kì để chiến thắng giặc ngoại xâm ;
Thỏa mãn trí tưởng tượng bay bổng, lãng mạn nhưng cũng hết sức thực tế của nhân dân ta trong cuộc sống ;
Ca ngợi phẩm chất, tài năng nhân vật cũng như của chính nhân dân lao động.
C
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM CỦNG CỐ:
TIẾT 21-22
Văn bản: THẠCH SANH (tt)
I) Tìm hiểu chung:
1) Đọc – Tìm hiểu chú thích:
2) Bố cục:
3) thể loại:
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh:
- Tin và vâng lời mẹ con Lý Thông đi canh
miếu thờ thế mạng -> Thạch Sanh đã bộc lộ
phẩm chất gì?
Thật thà, chất phác
Diệt chằn tinh, đại bàng cứu công chúa và
làm lui quân 18 nước chư hầu -> Thạch
Sanh thể hiện phẩm chất gì?
Dũng cảm, tài năng, tinh thần nghĩa hiệp
-Tha tội chết cho mẹ con Lý Thông và thiết
đãi quân 18 nước chư hầu thua cuộc->
Thạch Sanh thể hiện phẩm chất gì?
Lòng nhân đạo bao dung và tinh thần
yêu chuộng hòa bình.
Thạch Sanh hội tụ đầy đủ những
phẩm chất tiêu biểu của nhân dân
ta nên truyện Thạch Sanh luôn được
mọi người qua các thế hệ yêu thích.
TIẾT 21-22 – Văn bản: THẠCH SANH
b) Những phẩm chất:
2) Những thử thách và những phẩm chất
Thạch Sanh đã trải qua và bộc lộ:
a) Những thử thách:
TIẾT 21-22 – Văn bản: THẠCH SANH
I) Tìm hiểu chung:
1) Đọc – Tìm hiểu chú thích:
2) Bố cục: 4 phần
3) Thể loại: Truyện cổ tích
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
1) Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh:
3) Sự đối lập tính cách giữa 2 nhân vật
Thạch Sanh và Lý Thông:
Em hãy chỉ
ra sự đối lập về hành động giữa 2
nhân vật Thạch Sanh và Lý Thông
2) Những thử thách và những phẩm chất
Thạch Sanh đã trải qua và bộc lộ:
TIẾT 21-22 – Văn bản: THẠCH SANH
3) Sự đối lập về hành động giữa 2 nhân vật Thạch Sanh và Lý Thông:
Lý Thông Thạch Sanh
Thấy Thạch Sanh khỏe mạnh gạ kết
nghĩa anh em
- Cảm động vui vẻ nhận lời
Lừa Thạch Sanh đi canh miếu thờ để
chết thay
- Thật thà đi ngay
- Lừa Thạch Sanh trốn đi để mang đầu
vào gặp vua lĩnh thưởng
- Thật thà tin lời và lưu luyến chia tay
hai mẹ con Lý Thông
- Nhờ Thạch Sanh xuống hang cứu
công chúa
- Dẫn đường và xin xuống hang cứu
công chúa
- Lấp cửa hang giết Thạch Sanh
- Tha chết cho mẹ con Lý Thông
Từ sự đối lập về hành động em hãy chỉ ra sự đối lập tính cách giữa 2 nhân
vật Thạch Sanh và Lý Thông
TIẾT 21-22 – Văn bản: THẠCH SANH
I) Tìm hiểu chung:
1) Đọc – Tìm hiểu chú thích:
2) Bố cục: 4 phần
3) Thể loại: Truyện cổ tích
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
1) Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh:
3) Sự đối lập tính cách giữa 2 nhân vật
Thạch Sanh và Lý Thông:
2) Những thử thách và những phẩm chất
Thạch Sanh đã trải qua và bộc lộ:
Đối lập giữa thật thà và gian xảo,
hèn nhát và dũng cảm, vị tha và ích kỉ
giữa thiện và ác.
TIẾT 21-22 – Văn bản: THẠCH SANH
I) Tìm hiểu chung:
1) Đọc – Tìm hiểu chú thích:
2) Bố cục: 4 phần
3) Thể loại: Truyện cổ tích
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
1) Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh:
3) Sự đối lập tính cách giữa 2 nhân vật
Thạch Sanh và Lý Thông:
2) Những thử thách và những phẩm chất
Thạch Sanh đã trải qua và bộc lộ:
4) Ý nghĩa của một số chi tiết thần kì:

Em hãy chỉ
ra những
chi tiết thần kì
trong truyện
Thạch Sanh
TIẾT 21-22 – Văn bản: THẠCH SANH
I) Tìm hiểu chung:
1) Đọc – Tìm hiểu chú thích:
2) Bố cục: 4 phần
3) Thể loại: Truyện cổ tích
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
1) Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh:
3) Sự đối lập tính cách giữa 2 nhân vật
Thạch Sanh và Lý Thông:
2) Những thử thách và những phẩm chất
Thạch Sanh đã trải qua và bộc lộ:
4) Ý nghĩa của một số chi tiết thần kì:
Sự ra đời lớn lên
của Thạch Sanh
Tiếng đàn thần kì
Niêu cơm thần kì
Chi tiết thần kì
Tiếng đàn thần kì:
Giúp Thạch Sanh
giải oan
Làm quân 18 nước chư
hầu cởi giáp xin hàng
Tiếng đàn
công lý
thể hiện
quan niệm
của nhân
dân về một
xã hội
công bằng
Cảm hóa
kẻ thù
thể hiện
tinh thần
yêu chuộng
hòa bình
của nhân
dân ta
Niêu cơm thần
Thết đãi quân 18
nước chư hầu ăn
mãi không hết
Ban đầu xem thường,
chế giễu sau ngạc
nhiên khâm phục
Tấm lòng
vị tha nhân
đạo đối
với những
người thất thế
Thạch Sanh
thách đố
quân 18 nước
chư hầu và
thắng lợi
khiến họ
phải tâm phục
khẩu phục
Nâng phẩm chất và tài năng của
nhân vật Thạch Sanh lên mức hoàn hảo.
Là nhân vật chính diện đẹp nhất trong
kho tàng cổ tích Việt Nam.
TIẾT 21-22 – Văn bản: THẠCH SANH
I) Tìm hiểu chung:
1) Đọc – Tìm hiểu chú thích:
2) Bố cục: 4 phần
3) Thể loại: Truyện cổ tích
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
1) Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh:
3) Sự đối lập tính cách giữa 2 nhân vật
Thạch Sanh và Lý Thông:
2) Những thử thách và những phẩm chất
Thạch Sanh đã trải qua và bộc lộ:
4) Ý nghĩa của một số chi tiết thần kì:
III. Tổng kết:
Kết thúc truyện số phận
hai nhân vật:
Kết thúc truyện
số phận hai
nhân vật Lý Thông và Thạch
Sanh ra sao
Lý Thông
bị sét đánh
chết
Thạch Sanh
cưới công
chúa và lên
làm vua
Ở ác gặp ác
Ở hiền gặp
lành

Kết thúc truyện
Như vậy em có suy nghĩ và rút ra bài học gì?
Ghi nhớ (sgk)
Thảo luận nhóm: 5 phút
Từ những bức tranh dưới đây em hãy tóm tắt lại truyện Thạch Sanh

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM CỦNG CỐ:
Câu 1: Chủ đề của truyện Thạch Sanh là gì?

Đấu tranh xã hội;
Đấu tranh chống xâm lược;
Đấu tranh chinh phục thiên nhiên;
Đấu tranh chống cái ác.
Câu 2: Truyện Thạch Sanh thể hiện ước mơ gì của nhân dân lao động ?

Sức mạnh của nhân dân;
Công bằng xã hội;
Cái thiện chiến thắng các ác;
Cả ba ước mơ trên.
D
D
Hướng dẫn về nhà
Soạn văn bản : Em bé thông minh
Tiếng Việt: Chữa lỗi dùng từ tiếp theo