Bài 6. Lực ma sát

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy, cô giáo về dự giờ thăm lớp !
Chúc các em học tốt !
Vật Lý 8 -Năm học:2016 - 2017
GIÁO VIÊN:Nguyễn Thị Thu Quỳnh
TRƯỜNG PTDTNT THCS ĐIỂU ONG
KIỂM TRA BÀI CŨ
HS1: Nêu đặc điểm của hai lực cân bằng?
Hai lực cân bằng là hai lực cùng đặt lên một vật, có cường độ bằng nhau, phương nằm trên cùng một đường thẳng, chiều ngược nhau.
KIỂM TRA BÀI CŨ
HS2: Thế nào là chuyển động theo quán tính?
Dưới tác dụng của các lực cân bằng,một vật đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên; đang chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều. Chuyển động này được gọi là chuyển động theo quán tính.
?. Một con báo đang đuổi riết một con linh dương. Khi báo chuẩn bị vồ mồi thì con linh dương nhảy tạt sang một bên và thế là trốn thoát. Em hãy giải thích cơ sở khoa học của biện pháp thoát hiểm này?
Hai lực cân bằng là hai lực cùng đặt lên một vật, có cường độ bằng nhau, cùng phương, ngược chiều
Một vật đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên
Một vật đang chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều
Tại sao mặt dưới của đế giày lại gồ ghề?
Tai sao mặt lốp xe không làm nhẵn?
Sự khác nhau giữa trục bánh xe bò ngày xưa và trục bánh xe đạp, trục bánh xe ôtô ngày nay?
Mất hàng chục thế kỉ để tạo ra sự khác biệt giữa hai loại trục bánh xe. Sự phát minh ra ổ bi
Tiết 6 -Bài 6:
LỰC MA SÁT
NỘI DUNG:
-Lực ma sát xuất hiện khi nào?
Có mấy loại lực ma sát, đặc điểm của chúng?
Lực ma sát có lợi hay có hại?
Hãy cho biết khi bóp phanh thì vành bánh xe chuyển động thế nào trên mặt má phanh?
Bánh xe trượt trên mặt má phanh
Khi bánh xe không quay thì chuyển động thế nào trên mặt đường?
Bánh xe không lăn mà trượt trên mặt đường.
Vậy lúc này xuất hiện lực ma sát trượt giữa bánh xe và mặt đường, làm xe chuyển động chậm rồi dừng lại.
Vậy lực ma sát trượt xuất hiện khi nào?
Lực ma sát trượt xuất hiện khi vật này trượt trên bề
mặt vật khác và cản trở lại chuyển động.
C1.Hãy lấy ví dụ về lực ma sát trượt trong đời sống và trong kĩ thuật?
C1. Ma sát giữa dây cung ở cần kéo của đàn violon với dây đàn.
Trượt tuyết.
Trục quạt bàn với ổ trục
Tiết 6.Bài 6: LỰC MA SÁT
Lực ma sát trượt xuất hiện khi vật này trượt trên bề mặt vật khác và cản trở lại chuyển động.
Khi đẩy thùng hàng ,ta nói xuất hiện lực ma sát trượt giữa bánh xe và mặt đường đúng hay sai?
Vậy khi nào xuất hiện lực ma sát lăn?
Lực ma sát lăn xuất hiện khi một vật chuyển động lăn trên bề mặt một vật khác và cản lại chuyển động ấy
C2.Tìm thêm ví dụ về lực ma sát lăn trongđời
sống và trong kĩ thuật?
m
C3. So sánh độ lớn của lực ma sát lăn, lực ma sát trượt?
C3. Độ lớn của lực ma sát lăn nhỏ hơn lực ma sát trượt
Chúng ta đứng được, đi được là nhờ vào lực ma sát gì?
Tiết 6. Bài 6: LỰC MA SÁT
Fk
Fms
C4)Tại sao trong thí nghiệm trên, mặc dù có lực
kéo tác dụng lên vật nặng nhưng vật vẫn đứng yên?
Tiết 6. Bài 6: LỰC MA SÁT
+ Vật đứng yên chứng tỏ giữa mặt bàn với vật có một lực cản.
Lực này đặt lên vật cân bằng với lực kéo để giữ cho vật đứng yên.
+ Lực này gọi là lực ma sát nghỉ.
Tiết 6. Bài 6:LỰC MA SÁT
Lực ma sát trượt xuất hiện khi vật này trượt trên mặt vật khác và cản trở lại chuyển động.
Lực ma sát lăn xuất hiện khi một vật chuyển động lăn trên mặt một vật khác và cản lại chuyển động ấy
Lực ma sát nghỉ có tác dụng gì?
-Lực ma sát nghỉ giữ cho vật không trượt khi vật bị tác dụng của lực khác.
C5.Hãy lấy ví dụ về lực ma sát nghỉ trong đời sống và trong kĩ thuật?
Tiết 6. Bài 6 : LỰC MA SÁT
Tiết 6. Bài 6: LỰC MA SÁT

Lực ma sát có lợi hay có hại?
Có lợi
Làm giảm ma sát
Làm tăng ma sát
Cách làm giảm ma sát
Cách làm tăng ma sát
Tra dầu mỡ
thường
xuyên

Gắn ổ bi
Thay ma sát
trượt
thành ma
sát lăn,bề
mặt nhẵn…
Tăng độ nhám bề mặt, bánh xe có khía, rãnh sâu….
Có hại
* GV thông báo về GDBVMT và BĐKH :
Trong quá trình điều khiển giao thông, các phương tiện giao thông gây ra bụi cát, bụi khí ảnh hưởng đến môi trường, tác động đến BĐKH dẫn đến lũ quét, sạt lở đất, sụt lún vv..., đến sự hô hấp của cơ thể người, sự sống của sinh vật, sự quang hợp của cây xanh. + Nếu đường nhiều bùn đất, xe đi trên đường có thể bị trượt dễ gây ra tai nạn, đặc biệt khi trời mưa và lốp xe bị mòn.
Biện pháp GDBVMT: Để giảm thiểu tác hại này cần: Giảm số lượng giao thông, cấm giao thông các phương tiện cũ nát. Các phương tiện giao thông cần đảm bảo các tiêu chuẩn về khí thải và an toàn đối với môi trường. Cần thường xuyên kiểm tra chất lượng xe, lốp xe không bị mòn và vệ sinh mặt đường sạch sẽ. .
Tăng lực ma sát khi trời mưa đường trơn trượt tránh trượt ngã.
Giaûi thích: Khi ñi treân saøn ñaù hoa môùi
lau deã bò ngaõ vì löïc ma saùt nghæ giöõa saøn vôùi chaân ngöôøi raát nhoû.
Ma saùt trong tröôøng hôïp naøy coù ích.
a.Khi đi trên sàn đá hoa mới
lau dễ bị ngã.
? Haõy giaûi thích caùc hieän töôïng sau vaø cho bieát trong caùc hieän töôïng naøy ma saùt coù ích hay coù haïi:
b. OÂ toâ chaïy vaøo
ñöôøng ñaát meàm coù buøn deã bò sa laày.
? Haõy giaûi thích caùc hieän töôïng sau vaø cho bieát trong caùc hieän töôïng naøy ma saùt coù ích hay coù haïi:
Giải thích: Khi đó lực ma sát giữa lốp xe và mặt đất quá nhỏ làm bánh xe quay trượt tại chỗ không chạy tới được.
Ma sát trong trường hợp này có ích.
c. Gi�y đi m�i đế bị mòn.
Giải thích : Gi�y đi lâu do ma sát giữa mặt đất với đế gi�y làm đế bị mòn.
Ma sát trong trường hợp này có hại.
? Haõy giaûi thích caùc hieän töôïng sau vaø cho bieát trong caùc hieän töôïng naøy ma saùt coù ích hay coù haïi:
d. Maët loáp oâ toâ vaän taûi phaûi coù khía (raõnh) saâu hôn maët loáp xe ñaïp.
Giải thích : Ô tô nặng nên
mặt l?p cĩ khía r�nh sâu hơn mặt lốp xe đạp. để tăng ma sát tức tăng độ bám giữa lốp xe với mặt đường. Do đó khi chuyển động làm xe không bị trượt, khi thắng xe sẽ nhanh chóng dừng lại.
Ma sát trong trường hợp này có lợi.
? Haõy giaûi thích caùc hieän töôïng sau vaø cho bieát trong caùc hieän töôïng naøy ma saùt coù ích hay coù haïi:
? Haõy giaûi thích caùc hieän töôïng sau vaø cho bieát trong caùc hieän töôïng naøy ma saùt coù ích hay coù haïi:
e. Phaûi boâi nhöïa thoâng vaøo daây cung ôû caàn keùo nhò (ñaøn coø), hay ñaøn violon
Giải thích: Để tăng ma sát giữa dây cung với dây đàn, nhờ đó đàn kêu to. Ma sát trong trường hợp này có lợi

Bài tập :
Hoàn thành sơ đồ sau bằng sơ đồ tư duy để có được nội dung hoàn chỉnh với các cụm từ:
Lực ma
sát lăn
Lực ma
sát nghỉ
Lực ma
sát trượt
Tra dầu mỡ,
lắp vòng bi,
làm nhẵn bề mặt
Lực ma
sát có lợi
làm cho bề mặt gồ
ghề,sần sùi, lốp xe
có rãnh,đế dép có
khía cạnh
Lực ma
sát có hại
Tiết 6. Bài 6: LỰC MA SÁT
Lực ma
sát trượt
Lực ma
sát lăn
Lực ma
sát nghỉ
Lực ma
sát có lợi
Lực ma
sát có hại
Làm tăng ma sát :làm cho bề mặt gồ ghề, sần sùi, lốp xe có rãnh, đế dép có khía cạnh
Làm giảm ma sát:Tra dầu mỡ, lắp vòng bi, làm nhẵn bề mặt
Tiết 6:LỰC MA SÁT
C9. Ổ bi có tác dụng gì? Tại sao việc phát minh ra ổ bi lại có ý nghĩa quan trọng đến sự phát triển của khoa hoc và công nghệ?
- Ổ bi có tác dụng làm giảm ma sát do thay ma sát trượt bằng ma sát lăn của các viên bi.
- Nhờ sử dụng ổ bi đã giảm lực cản lên các vật chuyển động làm cho máy móc hoạt động dễ dàng, hiệu quả cao góp phần thúc đẩy sự phát triển của các ngành như động lực học, cơ khí, chế tạo máy…
b) Dặt một cuốn sách lên mặt bàn nằm nghiêng so với phương ngang, cuốn sách vẫn đứng yên.
Trong các trường hợp sau đây, loại lực ma sát nào đã xuất hiện?
a) Kéo một hộp gỗ trượt trên bàn.
c)Một quả bóng lan trên mặt đất.
Khi kéo hộp gỗ trượt trên bàn, gi?a mặt bàn và hộp gỗ xuất hiện lực ma sát trượt.
Cuốn sách vẫn đứng yên thỡ gi?a cuốn sách với mặt bàn xuất hiện lực ma sát nghỉ.
Gi?a mặt đất và quả bóng có lực ma sát lan
.
Tiết 6 : L�c ma s�t
Các em học thuộc phần ghi nhớ .
Vận dụng làm bài tập 6.1 đến 6.5
Đọc phần “Có thể em chưa biết”
Ôn tập kĩ lý thuyết từ bài 1 đến bài 6 để tiết sau kiểm tra một tiết.
Kính chúc các thầy cô sức khỏe
Chúc các em học tốt !